İran-Irak Savaşı: Türkiye Sınırlarında Terörizme Etkisi

Yıl 2020, , 49 - 77, 10.06.2020

Seçil Özdemir

https://doi.org/10.19060/gav.750438

Cited By: 1

Öz

1980’de İran- Irak arasında sekiz yıl sürecek ve etkileri 21. yüzyılda devam edecek savaş başlamıştır. Türkiye, sınır komşuları arasındaki savaştan ve sonuçlarından çok yönlü olarak etkilenmiştir. Savaş sürecinde Türkiye’nin doğu ve güney doğu sınırlarında terörizm gelişmiştir. Türkiye’nin bölgesel etkisi terörizm problemi ile çevrelenmiştir. Savaş süreci bu durumun oluşmasına alt yapı sağlamıştır.
1978’de kurulan PKK (Partiyi Kargeranı Kürdistan) terör örgütü Türk Silahlı Kuvvetleri’ni hedef alan saldırılarına 1984’te başlamıştır. Bu süreçte ise PKK, Türkiye’nin komşuları İran-Irak- Suriye sınırlarında kurduğu kamplarda ve Lübnan’da gelişme imkanları bulmuş, savaş koşullarının oluşturduğu sıkıntılı süreçte Türkiye sınırlarına sızmayı başarmıştır. İran-Irak Savaşı bittikten sonra ise Türkiye’nin güvenliğine yönelik bu tehdit ortadan kalkmamıştır. Sonucunda Türkiye dahil olmadığı bir savaşın etkilerini sadece siyasi, sosyal, ekonomik yönleriyle değil sınırlarında gelişen terörizm sorunu ile uzun vadeli bir tehdit olarak yaşamıştır.
Bu çalışmada İran-Irak Savaşı’nın temel çerçevesi, savaş süresince Türkiye’nin savaşın taraf¬larına yönelik tutumu ve savaşın Türkiye’nin sınırlarında terörizmin yerleşmesine etkileri değerlendi¬rilmiştir.
Çalışmada dönemin Türk Basını, Batılı ülkelerin medya kaynakları ve bazı arşiv kayıtları incelenmiştir; Bununla birlikte dönem siyasetçilerine ait basına yansıyan demeçler, hatırat niteliğindeki eserlerden çalışmanın iddiasını ve içeriğini kuvvetlendirmek için faydalanılmıştır. Buna ek olarak konu kapsamında literatürde bulunan eserler araştırmanın geliştirilmesi için kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çatışma, Orta Doğu, İran- Irak Savaşı, PKK, Terörizm

Kaynakça

• ABRAHMS, Max. “What Terrorists Really Want: Terrorist Motives and Counter¬terrorism Strategy” İçinde: Contending with Terrorism: Roots, Strategies, and Respon¬ses, Ed: Michael E. Brown vd. the mit press Cambridge. ARI, Tayyar. Yükselen Güç Türkiye-ABD İlişkileri ve Orta Doğu, MKM Yayıncılık, Bur¬sa 2010. ARINÇ, Kenan. “Siyasî ve Tarihî Coğrafya Perspektifiyle: Türkiye’nin Terör So¬rununun Analizi ve Jeopolitik - Jeostratejik Açıdan Değerlendirilmesi” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2010 14 (2): 1-34. ARMAOĞLU, Fahir. 21. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Ankara: Alkım Yay, 2002. ATAY, Mehmet. “Türkiye’de Terörü Ortaya Çıkaran İç ve Dış Dinamikler, Stratejiler ve Taktikler”. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD) (2008): 409-424. BAKHASH, Shaul. “The Troubled Relationship: Iran and Iraq, 1930-80 ”. Iran, Iraq and the Legacies of War, Lawrence G. Potter and Gary G. Sick, eds. (New York: Palgrave MacMillan, 2004; paperback,2006. BAL, İhsan. Önder Aytaç, “Soğuk Savaş Sonrası Yeni Düşman Tanımlamaları Bağlamında Terörizm Sorununun Türk Dış Politikasına Etkileri.” 21.Yüzyılın Eşi¬ğinde Türk Dış Politikası, Ed. İdris Bal, Alfa Yay: İstanbul 2001. BALCI, Ali. The PKK-Kurdistan Workers’ Party’s Regional Politics: During and After the Cold War, Palgrave Macmillan : 2017 , DOI 10.1007/978-3-319-42219-0. BARKEY H.J. “The Silent Victor: Turkey’s Role in the Gulf War”. İçinde: Karsh Efrahim. (ed.) The Iran-Iraq War. Palgrave Macmillan, London: 1989 BAŞEREN, Sertaç. “Kavramsal Özellikleri ile Terörizm- Tarihi ve Hukuki Bo¬yutları ile”, Küresel Terörizm ve Uluslararası İşbirliği Sempozyumu, Ankara 23-24 Mart 2006: Genelkurmay Basımevi: 7-18. BATUR, Nur. “PKK İçin İran’a Uyarı”, Milliyet, 9.12.1987. BATUR, Nur. “Silahlı Ayaklanma” , Milliyet, 27.07.1987.