Birinci Dünya Harbi Sonunda Maraş’ın İtilaf Devletlerince İşgali ve Maraş Savunması

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 22, 205 - 235, 10.06.2018

Rezzan Ünalp

https://doi.org/10.19060/gav.437809

Cited By: 9

Öz

Birinci Dünya Harbi sonunda İtilaf Devletlerinin Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 7’nci maddesine

dayanarak ateşkes çizgisini aşmaları ve Anadolu’nun güney bölgesini işgale girişmeleri bu bölgede

direniş hareketlerini başlattı. Bölge önce İngilizler tarafından işgal edildi, daha sonra İngiltere ile Fransa

arasında yapılan bir antlaşmayla Adana, Maraş, Antep ve Urfa Fransızlara bırakıldı. İngiliz işgali

sırasında gerek halkın işgalin geçici olduğuna inanması, gerekse İngilizlerin halkın tepkisine yol açabilecek

hareketlerden kaçınmaları nedeniyle önemli bir direniş hareketi görülmedi. Ancak İngilizlerin yerini

alan Fransızların Ermeni azınlıkla işbirliği yaparak halkı sindirmek istemesi bu durumu değiştirdi.

Bölgedeki ilk direniş ve teşkilatlanma faaliyetleri kendini savunmak durumunda olan bölge halkından

geldi. Sivas Kongresinde Kuvayı Milliye kurulması ve bölgeye en yakın askeri birliklerin yardımda

bulunması kararlaştırıldı.

Bu makalede Maraş’ın Fransızlar tarafından işgal edilmesinden tahliyesine kadar olan sürede

cereyan eden olay ve çarpışmalara yer verilecektir. Maraşlıların mücadele bayrağını açmalarının ilk

adımı olan Sütçü İmam olayından, Mustafa Kemal’in bölgeye gönderdiği Kılıç Ali ve diğer subayların

direniş ve teşkilatlandırma faaliyetlerinden, yerli halkın kahramanlıklarıyla öne çıkan önemli şahsiyetlerinden

bahsedilecek, sonuç bölümünde Fransızların bölgeyi tahliye etmelerinin nedenleri değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Maraş, Kılıç Ali, Kuvayı Milliye

Kaynakça

• Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Daire Başkanlığı Arşivi. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü (TİTE) Arşivi. AKBIYIK Yaşar, “Maraş Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin Kuruluşu”, Tarih İncelemeleri Dergisi, Ege Üniversitesi Yayınları, Cilt:6, S.1, İzmir, 1991. Milli Mücadelede Güney Cephesi Maraş, ATAM Yayınları, Ankara, 2015. ALPARSLAN Yaşar-Serdar YAKAR, Maraş-Fransız Harbi, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş, 2012.