Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

İdeolojinin Türk Hukukuna Yansıması: Komünizm Örneği (1923-1960)

Yıl 2020, Cilt: 14 Sayı: 27, 61 - 81, 10.12.2020
https://doi.org/10.19060/gav.838937

Öz

Türkiye Cumhuriyeti tarihinin başlangıcından 1960 yılındaki askeri darbeye kadar olan süreçte hukuk sistemi çeşitli nedenlerle birçok kez değiştirilmiştir. Bu nedenlerden bir tanesi zararlı ideolojilerle mücadele etmektir. Komünizm gibi rejimi tehdit eden devrimci bir düşünce de bu ideolojilerden biridir. Komünizmin, devletin bekasını tehlikeye sokacağı düşüncesiyle anayasa, kanun, kararname, sansür ve yasaklar aracılığıyla önlemler alınmaya çalışılmıştır. Cezaların yeterli olmadığı durumlarda bir düşünce suçu olan komünizm, fiili bir teşebbüs haline getirilerek isyana teşvik, hükümeti devirme ve rejimi değiştirme faaliyeti olarak görülmüştür. Bu kapsamda komünistlik faaliyeti ya da propagandasıyla suçlanan kişiler daha ağır cezalar almıştır. Fakat kanunların ideolojik suçları kapsayıcı özellikler taşıması için yapılan çalışmalar da devam etmiştir. Dünyada komünist ya da anti-komünist hareketlerin durumu takip edilerek komünizme karşı mücadelede tedbirler arttırılmış, NATO’ya giriş sürecinde ve girildikten sonra da komünizm fiili bir düşman konumuna erişmiştir. 1923 ve 1960 yılları arasında komünizme karşı gösterilen tutum beş aşamada incelenirken, Türk ceza kanunlarının, kararnamelerin ve düşünce özgürlüğünün geçirdiği değişim, ideolojinin hükümet politikalarında ne kadar çok yer tuttuğunu göstermektedir. Bu politikaların uygulanabilmesi için de yargının aracılığına ve kolluk güçlerinin yardımına ihtiyaç duyulmuştur. Böylece, ideoloji toplumun yanı sıra hukuk, adalet, yargı gibi alanları da etkilemiş, hatta şekillendirici etkisiyle bu kanunların oluşturulmasındaki aktörlerden biri olmuştur.

Kaynakça

  • Resmi Yayınlar: “Bağlı bulundukları teşkilât emrine alınmak suretiyle vazifeden uzaklaştırılacaklar hakkında Kanun”, T. C. Resmi Gazete, 8749, (08.07.1954).
  • “Başvekâlete bağlı Matbuat umum müdürlüğü teşkiline ve vazifelerine dair kanun”, T.C. Resmi Gazete, 4520, (28.05.1940).
  • “Başvekâlete bağlı Matbuat umum müdürlüğü teşkiline ve vazifelerine dair 3837 sayılı kanuna ek kanun”, T.C. Resmi Gazete, 5139, (23.06.1942).
  • “Bazı Suç ve Cezaların Affı Hakkındaki Kanun”, T.C. Resmi Gazete, 7559, (15.07.1950).
  • “Hıyânet-i Vataniyye Kanunu”, T.C. Resmi Gazete, 1, (07.02.1921).
  • “Kararname No: 14780”, T.C. Resmi Gazete, 4677, (04.12.1940).
  • “Köy Okulları ve Enstitüleri Teşkilat Kanunu”, T.C. Resmi Gazete, 5141, (25.06.1942).
  • “Lozan Sulh Mu’âhedenâmesi Hakkındaki Kânun”, T.C.Resmi Gazete, 22, (10.09.1923).
Toplam 8 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Engin Çağdaş Bulut 0000-0002-4744-2629

Yayımlanma Tarihi 10 Aralık 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 14 Sayı: 27

Kaynak Göster

APA Bulut, E. Ç. (2020). İdeolojinin Türk Hukukuna Yansıması: Komünizm Örneği (1923-1960). Gazi Akademik Bakış, 14(27), 61-81. https://doi.org/10.19060/gav.838937
AMA Bulut EÇ. İdeolojinin Türk Hukukuna Yansıması: Komünizm Örneği (1923-1960). Gazi Akademik Bakış. Aralık 2020;14(27):61-81. doi:10.19060/gav.838937
Chicago Bulut, Engin Çağdaş. “İdeolojinin Türk Hukukuna Yansıması: Komünizm Örneği (1923-1960)”. Gazi Akademik Bakış 14, sy. 27 (Aralık 2020): 61-81. https://doi.org/10.19060/gav.838937.
EndNote Bulut EÇ (01 Aralık 2020) İdeolojinin Türk Hukukuna Yansıması: Komünizm Örneği (1923-1960). Gazi Akademik Bakış 14 27 61–81.
IEEE E. Ç. Bulut, “İdeolojinin Türk Hukukuna Yansıması: Komünizm Örneği (1923-1960)”, Gazi Akademik Bakış, c. 14, sy. 27, ss. 61–81, 2020, doi: 10.19060/gav.838937.
ISNAD Bulut, Engin Çağdaş. “İdeolojinin Türk Hukukuna Yansıması: Komünizm Örneği (1923-1960)”. Gazi Akademik Bakış 14/27 (Aralık 2020), 61-81. https://doi.org/10.19060/gav.838937.
JAMA Bulut EÇ. İdeolojinin Türk Hukukuna Yansıması: Komünizm Örneği (1923-1960). Gazi Akademik Bakış. 2020;14:61–81.
MLA Bulut, Engin Çağdaş. “İdeolojinin Türk Hukukuna Yansıması: Komünizm Örneği (1923-1960)”. Gazi Akademik Bakış, c. 14, sy. 27, 2020, ss. 61-81, doi:10.19060/gav.838937.
Vancouver Bulut EÇ. İdeolojinin Türk Hukukuna Yansıması: Komünizm Örneği (1923-1960). Gazi Akademik Bakış. 2020;14(27):61-8.

Gazi Akademik Bakış Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.