Reflections on Contemporary Turkish Foreign Policy: A Realist and Pragmatist Perspective

Yıl 2014, Cilt: 7 Sayı: 14, - , 01.06.2014

Asena Boztaş

https://doi.org/10.19060/gav.31799

Cited By: 4

Öz

In the period after the First World War in the evaluation of the international conjuncture, Wilson Principles that are generally consisting of fourteen substance’ expressings and aims differed. It is known fact that Young Turkey has strategic importance in Wilson Principles declared since 1918 especially by political historians. Wilsonian principles necessary to define conceptually, it is described as a declaration of war aims in United States (USA)‘s fourteen points about the First World War by the American president Thomas Woodrow Wilson. In the framework of based on the principle of self-determination in terms of an international structuring propositions accepted by Turkish intellectuals of the era, but for the

Anahtar Kelimeler

-

Wilson İlkeleri’nin Türk Dış Politikasına Yansımaları: Realist ve Pragmatist Bir Perspektif

Öz

Türk dış politikası ve uluslararası politikanın yapılanarak günümüze evrilmesinde mihenk taşı olarak addedilen Birinci Dünya Savaşı sonrası süreçte özellikle Wilson İlkeleri büyük önem taşımaktadır. On dört maddeden oluşan ve aslında ifade ettikleri ve hedefledikleri farklılıklar gösteren Wilson İlkeleri 1918 yılında ilan edilmiştir. İlanıyla birlikte savaşın mağlup ülkelerinin tamamında olduğu gibi Genç Türkiye’de de büyük heyecan ve umut yaratan İlkeler, çalışma kapsamında farklı bir perspektiften değerlendirilerek günümüz Türk dış politikasına etkileri nezdinde incelenecektir. Wilson İlkeleri’nin kısaca dönemin Amerikan başkanı Thomas Woodrow Wilson tarafından açıklanan, Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nin Birinci Dünya Savaşı’na ilişkin on dört maddelik savaş amaçları bildirisi olduğu ifade edilebilir. Self-determinasyon ilkesi temelinde uluslararası bir yapılanmayı önermesi bakımından dönemin Türk aydınları tarafından da kabul görmüş olan İlkeler, aslında gizli amaçları çerçevesinde kendi ülkesine hizmet etmeyi planlayan bir zihniyetin çalışması olarak değerlendirilebilir. Bu bağlamda çalışma kapsamında Birinci Dünya Savaşı sonrası büyük güçler tarafından oldukça önemli olduğu bilinen Genç Türkiye’nin Wilson İlkeleri’nin özellikle beşinci ve on ikinci maddeleriyle değerlendirilerek, günümüzde Wilson İlkeleri benzeri içtihadi normlar kapsamında Türkiye’nin uluslararası ve özellikle Kürt meselesi bağlamında bölgesel politikalarının nasıl şekillendiği analiz edilecektir. Bu değerlendirmede öncelikle tarihsel arka plana yer verilecek ve günümüzde de benzeri nitelikte yaşanan bir sürecin varlığına işaret edilerek, Türk dış politikasının nasıl şekillendiği, bu politikaların olumlu ve olumsuz yönleri ele alınacaktır

Anahtar Kelimeler

Wilson İlkeleri, Birinci Dünya Savaşı, Türk Dış Politikasında Kürt Mese

Kaynakça

• “Kurdistan.” Encyclopaedia Britannica. 2008, <http://www.britannica.com/EBc- hecked/topic/325241/Kurdi:
• BİLGEN Deniz, “Wilson İlkeleri’nin Türk Kamuoyuna Tepkisi ve Bunun Ameri- kan Basınına Yansıması”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Cilt: 5 Sayı: 18 Yayın Tarihi:1996- s.123-130, s. 123-130
• CIMENT James - Thaddeus Russell, The Home Front Encyclopedia: United States, Britain, and Canada in World Wars I and II, 1. cilt ABC-CLIO, 2007
• DE NOVO John A., American Interests and the Policies in the Middle East, 1900-1939,
• Minneapolis, The University of Minnesota Press, 1963
• DOĞAN Nejat, “Pragmatizmin Felsefi Temelleri”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İda- ri Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 20, Ocak-Haziran 2003, ss. 83-93
• DUKES Paul, The USA in the Making of the USSR: The Washington Conference 1921-22 and ‘Uninvited Russia’, Routledge, 2004
• DUNWALKE Erez Manela, The Wilsonian Moment : Self-Determination and the Interna- tional Origins of Anticolonial Nationalism: Self-Determination and the International Origins of Anticolonial Nationalism, Oxford University Press, 20 Haz 2007
• DURSUN Davut, Ortadoğu Neresi, İnsan Yayınları, Ocak 1995
• FROMKIN David, “What Is Wilsonianism?”, World Policy Journal, Vol. 11, No. 1 (Spring, 1994), s. 100-111, s. 103
• GAINES Ann, Woodrow Wilson Great American Presidents Series, Infobase Publishing, 2009, s.66-67
• GOLDSTEIN Erik, The First World War Peace Settlements, 1919-1925, Routledge, 11 Ekim 2013
• HOOVER Herbert, The Ordeal of Woodrow Wilson, Woodrow Wilson Center Press, 1 Ekim 1992
• İNAN Yüksel, “The Current Regime Of The Turkish Straits”, Perceptions, Journal Of International Affairs, March - May 2001 Volume VI - Number 1, http://sam. gov.tr/wp-content/uploads/2012/02/YukselInan.pdf
• KAYMAZ İhsan Şerif, “Wilson Prensipleri ve Liberal Emperyalizm”, Atatürk Araş- tırmaları Merkezi, http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-67-68-69/wilson-prensipleri- ve-liberal-emperyalizm LOUIS WILLIAM Roger, Ends of British Imperialism: The Scramble for Empire, Suez, and Decolonization, I.B.Tauris, New York, 2006
• MİROĞLU Orhan, “HEP’ten HDP’ye Legal Kürt Siyasetinin Kısa Tarihi…”, Stra- tejik Düşünce Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 49, Aralık 2013, ss.23-16
• Office of the Historian, United States Department of State, “MILESTONES: 1914–1920, Wilson’s Fourteen Points”, 1918, https://history.state.gov/milesto- nes/1914-1920/fourteen-points
• ONAR Nora Fisher, “Echoes of a Universalism Lost: Rival Representations of the Ottomans in Today’s Turkey”, Middle Eastern Studies, Vol. 45, No. 2, 229–241, March 2009, s.229-241
• ORAL Mustafa, “Tarihsel Perspektifte ABD’nin Ortadoğu Politikası ve Türkiye”, İleri Dergisi, sayı:28, Ocak-Şubat-Mart 2006, http://www.turksolu.org/ileri/28/ oralhtm, (available at 10.03.2014).
• ÖZCAN Mehmet, “Kürt Sorunu mu PKK Sorunu mu?”, Ankara Strateji Enstitüsü, 25 Ekim Salı, 2011, http://www.ankarastrateji.org/yazar/prof-dr-mehmet-ozcan/ kurt-sorunu-mu-pkk-sorunu-mu/
• RATLIFF J.R, “A Land Without A People For A People Without A Land”: Civili- zing Mission And American Support For Zionism, 1880s-1929”, A Dissertation,
• Submitted to the Graduate College of Bowling Green State University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor Of Philosophy, Decem- ber 2012, s.429-440
• REISSER Wesley J., The Black Book: Woodrow Wilson’s Secret Plan for Peace, Lexing- ton Books, 2012
• STOLCIS Gregory B., “A Vıew From The Trenches Comments on Miller’s “Why Old Pragmatism Needs An Upgrade”, Administration & Society, 2004, 36, 362, s.362-369
• TUCKER Spencer C. - Priscilla Mary Roberts, The Encyclopedia of World War I: A Political, Social, and Military History, ABC-CLIO, 2005, s.1142-1143
• UÇAROL Rıfat, Siyasi Tarih, Filiz Kitabevi, İstanbul,1985.