Armenian Population In Malatya In The 16th Century According To Cadastral Registers

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 16, 259 - 273, 09.09.2015

İlhan Türkmen

https://doi.org/10.19060/gav.12059

Öz

Malatia had a strategic position for the Turkish armies raiding Anatolia. The city has a position that can control eastern trade routes. In addition, it is an important city of Byzantium’s defence line from east to south. After the Battle of Manzikert, Armenians started to settle in Malatia under the command of Phileratos. But they could never become a sovereign state in this region. Malatia and its surrounding areas fully joined Ottoman State during the reign of Sultan Selim the Stern. The city was organized as a district under the Ottoman State. Cadastral records indicate that there were Armenians in the region both in the city centre and in the villages. Upon studying archive records, it was determined that Armenians lived in the villages of the sub-districts of Malatia in widespread rural areas. It was found that Armenians were living in four quarters of the city as minority compared to Muslim population

Anahtar Kelimeler

-

Tahrir Kayıtlarına Göre 16. yüzyılda Malatya’da Ermeni Nüfusu

Öz

Malatya Anadolu’ya akınlar yapan Türk orduları için stratejik bir konumdadır. Malatya doğu ticaret yollarını kontrol edebilen bir konumda yer almaktadır. Ayrıca Bizans’ın doğudan güneye inen savunma hattının önemli şehridir. Malazgirt savaşından sonra Ermeniler Phileratos komutasında Malatya’ya yerleşmeye başladılar. Fakat hiçbir zaman bu bölgede hâkim devlet olamamışladır. Malatya ve civarı Yavuz Sultan Selim döneminde tamamen Osmanlı Devleti’ne bağlanmıştır. Malatya Osmanlı’ya bağlandıktan sonra sancak olarak teşkilatlandırılmıştır. Malatya’nın Osmanlı Devleti’ne bağlanmasından sonra da bölgede Ermenilerin hem şehir merkezinde hem de köylerde oturdukları tahrir kayıtlarından tespit edilmiştir. Arşiv kayıtlarının incelenmesi neticesinde Malatya’da kırsal bölgelerde Ermenilerin dağınık bir şekilde Malatya sancağına bağlı nahiyelerin köylerinde oturdukları tespit edilmiştir. Şehirde ise dört mahallede ikamet eden Ermenilerin Müslüman nüfus karşısında azınlık olarak kaldığı anlaşılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Malatya, Ermeni, Osmanlı, Nüfus, 16. Yüzyıl

Kaynakça

• Abu’l-Farac, Abu’l- Farac Tarihi, I, neşr. Ö. R. Doğrul, Ankara 1987
• Abu’l-Farac, Abu’l- Farac Tarihi, II, neşr. Ö. R. Doğrul, Ankara 1987
• Abu’l- Farac, Tarih-i Muhtasaru’d-Düvel, neşr. Ş. Yaltkaya, İstanbul 1941
• Aksarayî, Müsameratü’l- Ahyâr- Selçuklu Devletleri Tarihi, neşr. M.N. Gençosman- F.N. Uzluk, Ankara 1943
• Anonim Tarih-i Âl-i Selçuk, neşr. F.N. Uzluk, Ankara, 1952
• Aşıkpaşazade, Tevârih-i Âl-i Osman, İstanbul 1332
• Esterabâdi, Bezm-u Rezm, Neşr. M.Öztürk, Ankara 1990
• Hadidi, Tevârih-i Âl-i Osman (1299- 1523), neşr. M. Öztürk, İstanbul 1991
• Hayrullah Efendi, Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye Tarihi, V, neşr. Z. Danışman, İstanbul 1972
• Hoca Saadettin Efendi, Tacü’t-Tevarih, I, Neşr. İsmet Parmaksızoğlu, İstanbul 1991
• Hoca Saadettin Efendi, Tacü’t-Tevarih, IV, Neşr. İsmet Parmaksızoğlu, İstanbul 1991
• İbn-i Şeddad, Baybars Tarihi, neşr. Ş. Yaltkaya, İstanbul 1944
• İbnü’l- Esir, El- Kâmil Fi’t-Tarih Tercümesi II, neşr. M.B. Eryarsoy, İstanbul 1989
• Neşrî, Kitab-ı Cihannüma, I, neşr. F.R. Unat, M.A. Köymen, Ankara 1987
• Nizameddin Şami, Zafername, neşr. N. Lugal, Ankara 1987
• Oruç Bey, Oruç Bey Tarihi, neşr. Nihal Atsız, İstanbul 1972
• Polonyalı Simeon Seyahatnamesi (1608), neşr. H.D. Andreasyan, İstanbul 1964
• Süryani Mihail, Süryani Mihail Vekayinamesi II (1042- 1195), Neşr: H. D. Andreasyan, Basılmamış Nüsha, Diyanet İslam Ansiklopedisi Kütüphanesi Nr:956 Urfalı Mateos, Urfalı Mateos Vekayinamesi ve Papaz Grigor Zeyli Tercümesi, neşr. H. D. Andreasyan, Ankara 1987