Social Change and Education: “Basic Relations, Conflicts, Discussions”

Yıl 2011, Cilt: 5 Sayı: 9, 109 - 122, 01.01.2011

Nilüfer Erol

Öz

As it is known, important events emerging in societies causes rapid needs and a number of issues to meet these needs, and these issues affects all institutions including education and forces them to change. Education, a part of society is also related to the social system completely. Education, can be seen as a sub system providing certain functions in the ongoing social system. All the objectives and requirements of the social system reflect on to the functions put forth for the education system and to the structures created to fulfill these functions. This study is intended to explain the complex relationship between social change and education. The study discusses the role of education in social change after primarily putting out opinions about social change, the direction of social change, forms of social change, and theories of social change. Briefly, two separate conflicting functions of education such that socialization function of education to ensure continuity of society, and preparation of new generations to possible changes are seen to come forward.

Anahtar Kelimeler

Education, Society, Change, Social Change, Globalization 

Toplumsal Değişme ve Eğitim: “Temel İlişkiler, Çelişkiler, Tartışmalar”

Öz

Bilindiği üzere, toplumsal sistemlerde ortaya çıkan önemli olaylar ani gereksinimlere ve bu gereksinimlerin karşılanmasına yönelik bir takım sorunlara neden olmakta, bu sorunlar eğitim dâhil tüm kurumları etkileyerek onları değişmeye zorlamaktadır. Toplumunun bir parçası olan eğitim de toplumsal sistemin tümüyle ilişkilidir. Eğitim, süregelen toplumsal sistem için belli işlevleri yerine getiren bir alt sistem olarak da görülebilir. Tüm toplumsal sistemin amaçları ve gereksinimleri, eğitim sistemi için ortaya koyduğu işlevlere ve bu işlevleri yerine getirmek için oluşturduğu yapılara yansımaktadır. Bu çalışma, toplumsal değişme ve eğitim arasındaki karmaşık ilişkiyi açıklamaya yöneliktir. Çalışmada öncelikle toplumsal değişme, toplumsal değişmenin yönü, toplumsal değişme biçimleri, toplumsal değişme kuramları ile toplumsal değişme ve eğitim ilişkileriyle ilgili görüşler ortaya konduktan sonra eğitimin toplumsal değişmedeki rolü tartışılmaktadır. Kısaca eğitimin topumun sürekliliğini sağlamak için toplumsallaştırma işlevi ile değişen şartlara kolay uyum sağlayacak veya bireyleri toplumda olası değişmelere hazırlama işlevi birbiriyle çelişen iki ayrı önemli işlevinin toplumsal değişmede öne çıktığı görünmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Toplum, Değişim, Toplumsal Değişme, Küreselleşme 

Kaynakça

• AKYÜZ Hüseyin, Eğitim Sosyolojisinin Temel Kavram ve Alanları Üzerine Bir Araştırma, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1992.
• AKTAN Coşkun Can, Moderniteden Postmoderniteye Değişim, Konya: Çizgi Kitabevi, 2003.
• AYDIN Mustafa, “Kültürel Süreklilik, Değişme ve Eğitim”, Eğitim Sosyolojisi (Der: M. Aydın, I. Ünal, E. Balcı ve diğerleri), Ankara: Gazi Büro Kitabevi, 1991, ss. 31–47.
• BALLENTINE Jeanne H. & HAMMAC, Floyd M., The Sociology of Education: A Syste- matic Analysis, (5th Edition), New Jersey: Prentice Hall, Englewood Cliffs, 2001.
• BAŞARAN İbrahim Ethem, Eğitime Giriş (4.Yazım). Ankara: Kadıoğlu Matbaası, 1994.
• CELKAN Hikmet Yıldırım, Eğitim Sosyolojisi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, 1989.
• COLE William Earle ve COX Roy Leonard, Social Foundations of Education, New York: American Book Co.1968.
• COMTE Auguste, “The Progress of Civilization Through Three Stages”, Social Change, (edt. Amitai Etzioni & Eva Etzioni), New York: Basic Books Inc. 1964.
• DEMİRTAŞ Bahattin, “Atatürk Döneminde Eğitim alanında Yaşanan Geliş- meler”, Gazi Akademik Bakış, 1 (2), Yaz 2008, ss. 155-176.
• DEWEY John, “Education and Social Change”, The Social Frontier, Sayı: 3, ss. 235-238.
• EROL Nilüfer, “Küreselleşme Sürecinde Örgütleri Yeniden Düşünmek”, Gazi Akademik Bakış, 4 (7), Kış 2010, ss. 79-90.
• ESKİCUMALI Ah met, “Eğitim ve Toplumsal Değişme: Türkiye’nin Değişim Süre- cinde Eğitimin Rolü, 1923–1946”, Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 19 (2), 2003, ss. 16–29. 53 John Dewey, “Education and Social Change”, The Social Frontier, (3), ss. 235-238.
• John Dewey, “Education and Social Change”, The Social Frontier, (3), ss. 235-238.
• GIDDENS Anthony, Sosyoloji (çev. H.Özel ve C. Güzel), Ankara: Ayraç Yayınevi, 2000.
• GÖKÇE Feyyat, Değişme Sürecinde Devlet ve Eğitim, Ankara: Eylül Kitap ve Yayınevi, 2000.
• HESAPÇIOĞLU Muhsin, “Bilgi Toplumunda Eğitim ve Okulun Geleceğine İlişkin Düşünceler”, Yeni Türkiye, Cilt: 2, Sayı: 7, 1996 içinde ss. 21–28.
• KIZILÇELİK Sezgin ve ERJEM Yaşar, Açıklamalı Sosyoloji Terimleri Sözlüğü, İzmir: Saray Kitapevleri, 1996.
• KONGAR Emre, Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği (2. Baskı) İstanbul: Bilgi Yayınevi, 1979.
• LAUER Robert, H., Perspectives on Social Change, (2nd Edition), Boston: Allyn & Bacon Inc., 1977.
• LUKACS John, Yirminci Yüzyılın ve Modern Çağın Sonu (Çev. M. Harmancı). İstanbul: Bilgin Yayıncılık, 1995.
• NISBET Robert A., Social Change and History, New York: Oxford University Press, 1969.
• OTTOWAY Andrew Kenneth Cosway, Education and Society: An Introduction to the Sociology of Education, London: Routledge, 1962.
• ÖZDEN Yüksel, “Değişme ve Yenileşme” (Editör: Y. Özden). Eğitim ve Okul Yöneticiliği, Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2004 içinde, ss. 217- 243.
• PAVLOVA Margarita, “Social Change: How Should Technology Education Respond?”, International Journal of Technology and Design Education, Cilt: 15, Sayı: 3, ss. 199–215, 2005.
• ŞIVGIN Hale, “Ulusal Tarih Eğitiminin Kimlik Gelişimindeki Önemi”, Gazi Akademik Bakış, 2 (4), Yaz 2009, ss. 35-52.
• TEZCAN Mahmut, Eğitim Sosyolojisine Giriş, Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Yayınları No: 91, 1981.
• TÜRK DİL KURUMU, Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1988.
• YALÇINKAYA Alâeddin ve EFEGİL Ertan, “Türkiye’de Uluslararası İlişkiler Eğitiminde ve Araştırmalarında Teorik ve Kavramsal Yaklaşım Temelinde Ya- bancılaşma Sorunu”, Gazi Akademik Bakış, 3 (5), Kış 2009, ss. 207-230.