The Reform of The Eastern Anatolia From The Pen of Hüseyin Cahit Yalçın (1913 – 1914)

Yıl 2010, Cilt: 4 Sayı: 7, 165 - 175, 01.08.2010

Erdem Karaca

Öz

Hüseyin Cahit Yalçın has been elected as the Istanbul parliamentarian in 1908 from the “İttihat ve Terakki” party. He has attracted attentions also with his articles that he wrote in the “Tanin” newspaper. He has been employed in the“Düyun-u Umumiye” administration (1911-1922) and he has been exiled by the British to Malta. He has been electedin 1939 as a parliamentarian from the CHP party and he dealt with journalism and politics until he died (1957). He wrote articles on Eastern Anatolian Reform that came into the agenda after the Balkan War; he emphasized the necessity of thisand apart from this, he has compared this notion with the Balkan reformation. He has criticized the Western countries that tried to give direction to the matter and that were the interveners, where Russia and England were at the forefronts. Yalçın, who was also against the approaches of the Armenians who were causing invitation to external intervention on continuous basis, has exhibited care in supporting the decisive approaches of the Ottoman Government.

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Cahit Yalçın, Foreign Policy, Armenian Question, Reform.

Hüseyin Cahit Yalçın’ın Kaleminden Şarki Anadolu Islahatı (1913 – 1914)

Öz

Hüseyin Cahit Yalçın, 1908’de İttihat ve Terakki’den İstanbul milletvekili seçilmiştir. Tanin gazetesinde yazmış olduğu yazılarla da dikkat çekmiştir. Düyun-u Umumiye idaresinde çalışmış (1911-1922) ve İngilizlerce Malta’ya sürgün edilmiştir. 1939’da CHP’den milletvekili seçilmiş, ölene kadar gazetecilik ve siyasetle uğraşmıştır (1957). Balkan Savaşı sonrası gündeme gelen Şarki Anadolu Islahatı’na dair yazılar kaleme almış; bunun gerekliliği üzerinde durmuş, ayrıca konuyu, Balkan ıslahatı ile mukayese etmiştir. Meseleye yön vermeye çalışan başta Rusya ve İngiltere olmak üzere müdahil olan Batılı devletleri eleştirmiştir. Ermenilerin sürekli dış müdahaleye davetiye çıkaran yaklaşımlarına da karşı çıkan Yalçın, Osmanlı Hükümeti’nin kararlı tutumunu desteklemeye özen göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Cahit Yalçın, Dış Politika, Ermeni Meselesi, Islahat 

Kaynakça

• BENGİ Hilmi, Gazeteci, Siyasetçi ve Fikir Adamı Olarak Hüseyin Cahit Yalçın, AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi Yay., Ankara, 2000.
• KARACA Ali, Anadolu Islahatı ve Ahmet Şakir Paşa (1838 – 1899), Eren Yayıncılık, İstanbul,
• KARACA Erdem, “Ahmet Ağaoğlu’nun Kaleminden Şarki Anadolu Islahatı 1913-1914”,
• Gazi Akademik Bakış, Ankara, Haziran 2010.
• KARACA Erdem, “Türk Basınına Göre Birinci Dünya Savaşı Arifesinde Şarki Anadolu Meselesi”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Ü. S. B. Enst., Ankara, 2005.
• KURAN Ercüment, “Osmanlı-Rus İlişkileri Çerçevesinde Ermeni Sorunu (1912-1914)”, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1151/13519.pdf (Erişim Tarihi: 17/05/2010)
• LEWIS Bernard, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Çev.; Metin Kıratlı, TTK Yay., 9. Baskı, Ankara, Münir Süreyya Bey, Ermeni Meselesinin Siyasi Tarihçesi (1877-1914), Başbakanlık Devlet Ar- şivleri Genel Müdürlüğü Yay., Ankara, 2001.
• Osmanlılar Ansiklopedisi, Yapı Kredi Yay., İstanbul, 1999.
• Talât Paşa’nın Anıları, Haz.: Alpay Kabacalı, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., 1. Baskı, İstan- bul, 2000.
• TÜRKMEN Zekeriya, Vilayat-ı Şarkiye Islahat Müfettişliği 1913 – 1914, TTK Yay., Ankara,
• YALÇIN Hüseyin Cahit, “Vilayat’ta Islahat Meselesi”, Tanin, 26 Eylül 1913.
• YALÇIN Hüseyin Cahit, “Şarki Anadolu Islahatı”, Tanin, 5 Teşrin-i Sani 1913.
• YALÇIN Hüseyin Cahit, “Islahat Meselesinde Bir Nokta”, Tanin, 17 Teşrin-i Sani 1913.
• YALÇIN Hüseyin Cahit, “Ermeni Patrikhanesinin Takriri”, Tanin, 21 Teşrin-i Sani 1913.
• YALÇIN Hüseyin Cahit, “İntihabat Meselesi”, Tanin, 24 Teşrin-i Sani 1913.
• YALÇIN Hüseyin Cahit, “Şarki Anadolu İçin”, Tanin, 22 Teşrin-i Sani 1913.
• YALÇIN Hüseyin Cahit, “Devletler Şarki Anadolu”, Tanin, 27 Teşrin-i Sani 1913.
• YALÇIN Hüseyin Cahit, “Hâl ve Mevki”, Tanin, 24 Kanun-ı Sani 1914.