Kayseri Şer’iyye Sicillerindeki Örneklere Göre Osmanlı Dokuma İmalatçılığında Ön Sanayileşme

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 4, 87 - 92, 01.05.2009

Hüsnü Yücekaya

Öz

On dokuzuncu yüzyıl öncesi, imalatçılık denildiğinde akla ilk gelen sektör dokuma sanayidir. Osmanlı imalatçılığı, üzerinde henüz bir uzlaşma sağlanamayan tartışmalı konulardan biridir. Osmanlı imalatçılarının, zamanın ve olayların değişimi karşısında, dönüşümlerini gerçekleştiremedikleri kanaati, bir kısım araştırmacılar tarafından paylaşılmaktadır. Bu makale çerçevesinde, Kayseri şer’iyye sicillerinden elde edilen kısmi delillerle en azından Kayseri açısından ön sanayileşmenin belirtileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Ön sanayileşme, Dokuma sanayi, İmalat, Osmanlı tüccarı, Dokuma zanaatçısı.

The Protoindustrialism of Ottoman Textile Manufacture by The Examples of Kayseri Court Records

Öz

Textile industry was the first sector which comes in mind in manufacturing before the nineteenth century. The manufacturing of Ottoman is one of the eristic subjects which it hasn’t had a clear decision. It is thought that the manufacturers of Ottoman can’t realize transformation against the change of time and events, but this opinion is only a widespread prejudgement this article, The signs of protoindustrialism are tried to be propounded with some proofs that are got from the Kayseri court records at least for Kayseri. 

Anahtar Kelimeler

Protoindustrialism, Textile industry, The manufacture, Ottoman merchant,  Textile artisan.

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri
• Kayseri Şer’iyye Sicilleri No:20, 25, 60, 91, 135, 133, 129, 129, 132, 141, 183. Tetkik Eserler
• ESTERABADİ Aziz Bin Erdeşir, Bezm-ü Rezm, Çeviren: Mürsel ÖZTÜRK, Kültür Bakanlığı Yayınları, No:1253/15,
• DEMİREL Hale, Mahkeme Sicillerine Göre XVI. Yüzyıl İlk Yarısında Bursa Vakıfları, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bursa 2006.
• FAROQHI Suraiya, “Krizler ve Değişim 1590–1699” Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, II, (Editör, Halil İnalcık-Donald Quataert), Eren Yayıncılık, İstan- bul 2004, s.543–757.
• FAROQHİ Suraiya, Osmanlı Dünyasında Üretmek, Pazarlamak, Yaşamak, (Çev. Gül Çağalı Güven, Özgür Türesay), YKY, İstanbul 2003.
• İNALCIK Halil, ”İmparatorluk ve Nüfus”, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Ta- rihi, I, (Editör, Halil İnalcık-Donald Quataert), Eren Yayıncılık, İstanbul 2004.
• İNALCIK Halil,”Osmanlı İdare, Sosyal ve Ekonomik Tarihiyle İlgili Belgeler”. Belgeler, XIII, 37 ve 41 Sayılı Belgeler.
• KARAGÖZ, Mehmet, XVIII. Asrın Başlarında Kayseri (1700–1730), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Kayseri 1993.
• KHOURY Dina Rizk; Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Taşra Toplumu MUSUL, 1540– 1834, İş Bankası Yayınları, (Çev. Ülkün Tansel), (Editör: Ali Berktay), İstanbul 2008.
• ÖKÇÜN Gündüz, İngiliz Konsolosluk Raporlarına Göre İzmir Ticareti (1864–1914); İzmir Tica- ret Odası Yayınları, Yayın No:55, İzmir 1998.
• QUATAERT Donald, “19. Yüzyıla Genel Bakış: Islahatlar Devri 1912–1914” Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, II, (Editör, Halil İnalcık-Donald Qua- taert), Eren Yayıncılık, İstanbul 2004, s.885–1051.
• Quataert, Agm, s.,943.