The Revenues of Hittite State, Storage and Redistribution

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 4, 157 - 174, 01.05.2009

Esma Reyhan

Öz

The economic system of Hittite Kingdom shows parallelism with a description of Polanyi about redistribution system, as “Tributes firstly flow to the capital of an emperor, and then from there to the provinces”. This system completely depended upon the social hierarchy. Tributes firstly flow to the capital of an emperor, and then from there to the provinces. This essay examines the tax collection system of the Hittite Empire, especially the aspect of redistribution of the taxes from the capital to the provinces. As the taxes flow firstly into Hattuşa and later to the provinces, we are trying to draw the conceptional frame of the “redistribution in centralized system”. This will also make it possible to consider the management structure of the Hittite Empire as well. 

Anahtar Kelimeler

Hittite State, Hittite Economic System, Hittite Laws, Hittite Cuneiform Tablets,  Hittite Ritual Texts, Hattuşa/Boğazköy. 

Hititlerde Devlet Gelirleri, Depolama ve Yeniden Dağıtım

Öz

Hitit Devleti’nin iktisadi sistemi; Polanyi’nin, “bir imparatorluğun başkentine haraçlar akar, oradan da eyaletlere gider” şeklinde tanımladığı “yeniden dağıtım sistemi” ile paralellik göstermektedir. Bu sistem toplumsal hiyerarşiye bağlıdır. Bir imparatorluğun başkentine haraçlar akar, oradan da eyaletlere gider. İncelememizde, Hitit İmparatorluğu’nda vergi gelirlerinin başkent Hattusˇ a’ya aktığına, oradan eyaletlere yeniden dağıtıldığına ve bu yönü ile Hitit idari yapısının “yeniden dağıtımcı merkeziyetçi bir sistem” olduğuna dair bir kavramsal çerçevenin ana hatlarını oluşturmaya çalıştık. Böylece Hitit İmparatorluğu’nun idari yapısını da değerlendirmek mümkün olacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Hitit Devleti, Hitit Ekonomik Sistemi, Hitit Kanunları, Hitit Çiviyazılı Tabletler, Hitit Ritüel Metinleri, Hattusˇ a/Boğazköy. 

Kaynakça

• AKTÜRE, S.; Anadolu’da Bronz Çağı Kentleri, İstanbul 1997.
• ALP, S.; “Hititlerde Sosyal Sınıf NAMRA’lar ve İdeogramın Hititçe Karşılığı”, Belleten, c.XIII, sayı:50, Ankara 1949.
• ALP, S.; “Hitit Devletinin İç Bünyesi”, IV. Türk Tarih Kongresi Dergisi, Ankara 1952.
• ALP, S.; Hitit Çağında Anadolu, İstanbul 2000.
• ARCHI, A.; “Organizzazione Amministrative Ittita E Il Regime Dele Offerte Cultuali”, OA XII, Roma 1973.
• ARCHI, A.; “Feudalesimo Ittita”, SMEA XVIII, Roma 1974.
• BALKAN, K.; İnandık’ta 1966 Yılında Bulunan Eski Hitit Çağına Ait Bir Bağış Belgesi, Anadolu Medeniyetlerini Araştırma Vakfı Yayınları, No: 1, Ankara 1973.
• BITTEL, K.; “The Great Temple of Hattusa-Bogazköy”, AA 80, Berlin 1976.
• BRYCE, T.; Hitit Dünyasında Yaşam ve Toplum, (Çev. M.Günay), Ankara 2003.
• BURKE, P.;Tarih ve Toplumsal Kuram (Çev. Mete Tunçay), İstanbul 1994.
• DADDI, F.P.; Mestieri, Professioni e Dignita Nell’anatolia Ittita, Roma 1982.
• DARGA, M.; Karahna Şehri Kült Envanteri (KUB XXXVIII 12,) İ.Ü.E.F. Yayınları N: 1825, İstanbul 1973.
• DINÇOL, M.A.; Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi I, Ankara 1982.
• FRIDRICH, J.; Hethitisches Wörterbuch, Heidelberg 1952.
• FRIDRICH, J.; Hethitisches Wörterbuch, Ergänzungsheft 1, Heidelberg 1957.
• GOETZE, A.; “Die Annalen des Muršiliš”, MVAeG 38, Leipzig 1933.
• GOETZE, A.; Kizzuwatna and the Problem of Hittite Geograph, New Haven 1940.
• GOETZE, A.; Kleinasien, München 1957.
• GURNEY, O.R.; “Hittite Prayers of Muršili II”, AAA 27, Liverpol 1940.
• GARSTANG, J. - Gurney, O. R., The Geography f the Hittite Empire, London 1959.
• GUTERBOCK, H.G.; “The Deeds of Šuppiluliuma as told by his son Muršili II”, JCS 10, New Haven 1956.
• GUTERBOCK,, H.G.; “The North-Central Area of Hittite”, JNES 20/2, Chicago 1961.
• HOFFMANN, I.; Der Erlaβ Telipinus, Heidelberg 1984.
• HOFFNER, H.A.; Hittite Myths, Atlanta, Georgia 1990.
• van den Hout, P.J.; “Maße und Gewichte”, RlA 7, Berlin-New York 1987-1990.
• IMPARATI, F.; “Lehenswesen”, RlA 6, Berlin 1983.
• IMPARATI, F.; Hitit Yasaları, (Çev. E. Özbayoğlu) Ankara 1992.
• KINAL, F.; Eski Anadolu Tarihi, Ankara 1962.
• KLENGEL, H.; “Zur Ökonomischen Funtion der hethitischen Tempel”, SMEA XVI, Roma 1975.
• LANDSBERGER, B.; “Studien zu den urkunden aus der zeit des Ninurta-tukul-Assur”, AfO 10, Berlin 1935.
• NAUMANN, R.; Eski Anadolu Mimarlığı, TTK Yayınları, IV. Dizi, (Çev.B. Madra) (3. Baskı) Ankara 1991.
• NEU, E.; ”Das hethitische Mediopassiven Verbalformen”, StBoT 5, Wiesbaden 1968.
• NEU, E. – Rüster, C.; Hethitisches Zeichenlexikon, Otto Harrassowitz-Wiesbaden 1989.
• POLANYİ, K.; Kurumlaşmış Bir Süreç Olarak Ekonomi, (Çev. Y. S. Tezel), Ankara 1992.
• SEEHER, J., “Boğazköy-Hattuşa 1999 Yılı Çalışmaları”, 22. Kazı Sonuçları Toplantısı (22- 26 Mayıs 2000 İzmir,) 1.cilt, Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi, Ankara 2001.
• SEEHER, J.- Seeher, A. B.; ile söyleşi, “Hitit Araştırmalarının Kalbi Hattuša’da Atıyor”, Bilim ve Gelecek 24, İstanbul 2000.
• SINGER, I.; “The AGRIG in the Hittite Texts”, AS 34, London 1984.
• SOUCEK, V.; Soziale Klassen und Schichten in der hethitischen Tempelwirtschaft, Ar.Or. 47, Prag 1979.
• ÜNAL, A.; “Hitit Kenti Ankuwa’nın Tarihçesi ve Lokalizasyonu Hakkında”, Belleten, XLV/2, Ankara 1981.