İsrail’in Batı Şeria’daki Yerleşimci Politikası ve ABD’nin Filistin Sorununa İlişkin Barış Girişimleri: İki Devletli Çözüm Hâlâ Mümkün Mü?

Yıl 2021, Cilt: 15 Sayı: 29, 311 - 336, 11.12.2021

Özge Özkoç

https://doi.org/10.19060/gav.1035522

Öz

Bu çalışma, Ortadoğu’nun en uzun soluklu problemlerinden biri olan Filistin-İsrail ihtilafının iki dev¬letli çözüm temelinde çözülmesinin hala mümkün olup olmadığını tartışmayı amaçlamaktadır. İsrail’in Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimlerinin varlığına dayanan de facto ilhakı iki devletli çözümün önündeki en büyük engel olduğu söylenebilir. Son yirmi yıldır, Batı Şeria’daki İsrail işgali her geçen gün derin¬leşirken, Filistin Otoritesi’nin söz konusu bölgede egemenlik kurması da giderek imkansızlaşmaktadır. Bu gerçekliğe rağmen, Oslo barış sürecinin çökmesinin ardından, ABD merkezli barış planlarının hepsi iki devletli çözüm önerisine vurgu yapmaktadır. Dolayısıyla, İsrail’in Batı Şeria’daki yerleşimci siyaseti ile ABD başkanlarının inisiyatifiyle gündeme gelen iki devletli çözüm önerisi arasında büyük bir çelişki bulunmaktadır. Gerçekten de, George Bush, Barack Obama ve son dönemde Donald Trump tarafın¬dan Refah İçin Barış adıyla açıklanan barış girişimlerinin hepsinde Filistin-İsrail sorununun bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasıyla çözüleceği vurgulansa da İsrail’in Batı Şeria’da yarattığı işgal rejimi iki devletli çözümün imkansızlığına işaret etmektedir. İşte, bu çalışmada iki devletli çözüm önerisinin ne¬den ABD’nin bölge siyasetinde kendisine yer bulduğu fakat İsrail’in Batı Şeria’da yarattığı fiili durum nedeniyle nasıl imkansız hale geldiği ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

ABD’nin barış girişimleri, Filistin, İsrail, iki devletli çözüm, Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimleri.

Kaynakça

• “Abbas on US Plan: ‘We Say 1000 Times: No, no and no to the Deal of the Century”, The Times of Israel, 29 January 2020, https://www.timesofisrael.com/abbason-us-plan-we-say-1000-times-no-no-and-no-to-the-deal-of-the-century/.
• ABD Resmi İnternet Sayfası, “U.S. Department of State, The Abraham Accords”, 13 August 2020, https://www.state.gov/the-abraham-accords/.
• ABDALLAH, Stephanie Latte, “Endless Borders: Detaining Palestinians and Managing Their Movements in the Occupied Terrritories”, Mediterranean Politics, Cilt: 25, Sayı: 3, 2020, s. 372-393.
• ALMOHAMAD, Selman, “Doomed to Instability: Israel’s West Bank Annexation Plan in a Turbulent Region”, 2020, GİGA Focus/Middle East, https://www.giga-hamburg.de/en/publication/doomed-to-instability-israels-west-bankannexation-plan-in-a-turbulent-region.
• ALY, Abdel Monem Said, “The Case for the One-State Solution”, The Cairo Review of Global Affairs, Winter 2019, https://www.thecairoreview.com/essays/the-casefor-the-one-state-solution/.
• “Area C”, B’tselem, https://www.btselem.org/topic/area_c.BEN-YOUSSED, Nadia ve Sandra Samaan Tamari, “Enshning Discrimination: Israel’s Nation-State Law”, Journal of Palestine Studies, Cilt: 48, Sayı: 1, 2018, s.73-87.
• BISHARA, Amahl, “Mobilizing Resistance: Israel’s Racist Walls of Separation”, Anthropology Now, Cilt: 9, Sayı: 3, 2017, s. 38-46.
• Birleşmiş Milletler Resmi İnternet Sayfası, “United Nations, General Assembly, Resolution 181 (II): The Future Government of Palestine”, 29 November 1947, https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/7F0AF2BD897689B785256C330061D253.