South Marmara Islands as the Center of Arms Trafficking in the Marmara Sea (1890-1914)

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 30, 225 - 240, 15.06.2022

Burcu Kurt

https://doi.org/10.19060/gav.1131188

Öz

The most important of the South Marmara Islands, namely the Paşalimanı, Avşa and Ekinlik islands are in an extremely strategic point geographically because they are close to the Kapıdağ peninsula and located at the mouth of the Dardanelles. A majority of the population of the islands being non-Muslim and Greek -particularly after Greece broke away from the Ottoman state in 1829- increased the strategic importance of the region even further. In addition to grape and distillery produce, shipping to distant ports and in particular the Greek ports constituted a significant source of the island’s income.
The developments that occurred in the Balkans and lack of power since the end of the 19th century in conjunction with the Greek and Armenian movements within the Ottoman Empire gave birth to a new form of illegal economy-arms trafficking-on the Marmara Islands. We see that this illegal activity intensified significantly after the Russo-Turkish War during the reign of Abdulhamid II and the Second Constitutional era. This study will be focusing on the periods of Abdulhamid II and the Second Constitution, examining the illegal arms trade, the reasons for the Marmara Islands being the center of this illegal trade, and the political and administrative initiatives of the Ottoman State to prevent this trade.

Anahtar Kelimeler

South Marmara Islands, the Ottoman Empire, arms trafficking, Greece, Balkans

Marmara Denizi’nde Silah Kaçakçılığı Merkezi Olarak Güney Marmara Adaları (1890-1914)

Öz

En önemlileri Paşalimanı, Marmara, Avşa ve Ekinlik adaları olan Güney Marmara adaları Kapıdağ yarımadasına son derece yakın bulunmaları ve Çanakkale boğazının ağızında yer almaları açısından coğrafi olarak son derece stratejik bir noktada bulunmaktaydı. Adalar halkının büyük bir kısmının gayri Müslim ve Rum kökenli olması da -özellikle 1829’da Yunanistan’ın Osmanlı’dan ayrılması akabinde- bölgenin stratejik önemini bir kat daha arttırmıştı. Stratejik açıdan bu denli önemli olan güney Marmara adalarının en önemli geçim kaynağını üzüm ve müskirat üretiminin yanı sıra uzak limanlar ve özellikle Yunanistan iskeleleri ile yapılan nakliyat oluşturmaktaydı.
19. yüzyılın sonlarından itibaren Balkanlarda yaşanan gelişmeler ve güç boşluğu bölgedeki Rum ve Ermeni milliyetçi hareketleriyle de bağlantılı olarak Güney Marmara adalarında yeni bir illegal ekonominin –silah kaçakçılığının- doğmasına neden olmuştu. Bu illegal faaliyetin 93 Harbi sonrasında II. Abdülhamid ve II. Meşrutiyet dönemlerinde bölgede yoğunlaştığı görülmektedir. Bu çalışma, II. Abdülhamid ve II. Meşrutiyet dönemlerine yoğunlaşarak Güney Marmara Adaları merkezli olarak yapılan kaçak silah ticaretini, nedenlerini ve bu ticareti önlemek için Osmanlı siyasi ve idari mercilerinin girişimlerini mercek altına alacaktır.

Anahtar Kelimeler

Güney Marmara Adaları, Osmanlı İmparatorluğu, silah ticareti, Yunanistan, Balkanlar

Kaynakça

• Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA): Babıali Evrak Odası (BEO); Dahiliye Nezareti İdare-i Umumiye (DH.İD); Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi (DH.MKT); Dahiliye Nezareti Muhaberat-ı Umumiye İdaresi (DH.MUİ)
• AYGÜN, Necmettin, “19. Yüzyıl Başlarında İstanbul Merkezli Osmanlı Deniz Taşımacılığı”, OTAM, 23 (2010).
• ÇOKONA, Ari, 20. Yüzyıl Başlarında Anadolu ve Trakya’daki Rum Yerleşimleri, İstanbul :Literatür Yayıncılık, 2016.
• EFİLOĞLU, Ahmet, Osmanlı Rumları Göç ve Tehcir (1912-1918), İstanbul: Bayrak Yayıncılık, 2011.
• EKİNCİ, İlhan, “Osmanlı Devleti’nde Marmara’da Kabotaj Tartışmaları”, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8/1 (2006).
• GERASİMOS, Augustinos Küçük Asya Rumları: Ondokuzuncu Yüzyılda İnanç, Cemaat ve Etnisite, Ankara: Ayraç Yayınevi, 1997.
• HACISALİHOĞLU, Mehmet, “Sultan II. Abdülhamid Dönemi Balkan Politikaları”, Sultan II. Abdülhamid Han ve Dönemi, İstanbul: TBMM Milli Saraylar, 2017.
• KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, C.8, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988.
• MAĞMUMİ, Şerafeddin, Bir Osmanlı Doktorunun Anıları, İstanbul: Büke Yayınları, 2001.