Atatürk’ün Halkçılık Politikasında Köycülüğün Yeri ve Antalya Halkevi’nin Solak Köyü’nde Yaptığı Örnek Köy Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 16 Sayı: 31, 147 - 168, 11.12.2022

Nursel Gülcü

Öz

M. Kemal Atatürk’ün yapılacak olan bütün çalışmalardaki amacı modern bir devlet oluşturmaktı ve modern devletin dayandığı temel de halkçılık ilkesine dayanıyordu. Yeni kurulan devlette her şeyden önce cumhuriyet fikrinin halkta yerleşmesi başarının ilk anahtarı olarak görülüyordu. O dönem halkın büyük çoğunluğunun köylerde oturduğu düşünülürse öncelikle köye yönelerek köyün her açıdan kalkındırılması gerekiyordu. Atatürk, köylerin gelişerek kalkınması için birçok kanun çıkarmış ve yapılan yeniliklerin başta köyler olmak üzere halka öğretilerek benimsetilmesi için çaba sarf etmiştir. Atatürk, 1932 yılında halkevlerini açarak ülke genelinde büyük bir kültürel kalkınmayı amaçlamıştır. Atatürk, kısa sürede Türkiye’nin birçok yerinde yaygınlaşan halkevlerinin faaliyetlerini yakından takip ederek çalışmalarını desteklemiş ve çalışmaların belli bir program dâhilinde yürütülmesinin üzerinde ısrarla durmuştur. Özellikle halkevlerinin köycülük şubelerinin faal bir şekilde köylerde çalışmasını istemiştir. 1932 yılında açılan Antalya Halkevi de Atatürk’ün bu politikası çerçevesinde Antalya’da çalışmalar yapmıştır. Antalya Halkevi, köylerin gelişmesi ve kalkınması için yaptığı çalışmaları, köycülük şubesi aracılığıyla gerçekleştirmiştir. Antalya Halkevi Köycülük Şubesi, kendisine bazı örnek köyler seçerek bu köylerde yapacağı çalışmaları “örnek köy” çalışmaları kapsamında yapmaya çalışmıştır. Bu köylerden bir tanesi de Solak Köyü’dür. Solak Köyü’nde yapacağı çalışmalar için bir örnek köy programı hazırlamış ve bu program çerçevesinde köyde çalışmalar gerçekleştirmiştir. Bu çalışma ile, Atatürk’ün halkçılık politikası çerçevesinde, Antalya Halkevi Köycülük Şubesi tarafından Antalya Solak Köyü’nde yapılan çalışmalar ele alınmış, ayrıca o dönem yapılan çalışmaların günümüzdeki etkisi ve bilinirliği de Solak Köyü’nde yapılan bir araştırma ile ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Halkçılık Politikası, Örnek Köy, Solak Köyü

Kaynakça

• 1. BAŞBAKANLIK CUMHURİYET ARŞİVİ, 490.100/981.804.1(5 Ocak 1936).
• 2. BAŞBAKANLIK CUMHURİYET ARŞİVİ, 490.100/3.14.6(10 Kasım 1936).
• 3. BAŞBAKANLIK CUMHURİYET ARŞİVİ, 490.100/981.804.1. (10 Kasım 1936).
• 4. BAŞBAKANLIK CUMHURİYET ARŞİVİ, 490.100/4.21.5 (05 Temmuz 1939).
• 5. BAŞBAKANLIK CUMHURİYET ARŞİVİ, 490.100/3.15.46. (07 Aralık 1937).
• 1. Antalya, (7 Kasım 1935), s. 1.
• 2. Antalya, (14 Kasım 1935), s. 1-2.
• 3. Antalya, (28 Kasım1935), s. 1.
• 4. Antalya, (23 Eylül 1937), s. 2.
• 5. “Halkevinde İçtima” Resmi Antalya, (29 Temmuz 1932) s. 3.
• 6. “Türk Ocakları Halk Fırkası ile Niçin Birleşiyor” Cumhuriyet, (25 Mart 1931), s.1.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, C. II, Ankara 2006.
• AKYÜZ, Yahya, Türk Eğitim Tarihi, Pegem Yayıncılık, Ankara 2007.
• ATA, Bahri, “1924 Türk Basını Işığında Amerikalı Eğitimci John Dewey’in Türkiye Seyahati”, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2001, Sayı: 21, C, 3, s.193-207.
• ATAÜNAL, Aydoğan, R. Özalp, Türk Eğitim Sisteminde Düzenleme Teşkilatı, MEB Yayınları, İstanbul 1977.