Avrupa Birliği’nin Gelişen Orta Asya Politikası: Ekonomi ve Güvenlik Stratejisinin Karşılaştırmalı Analizi (1991-2023)

Yıl 2024, Cilt: 18 Sayı: 35, 75 - 96, 15.12.2024

Mehmet Emir

https://doi.org/10.19060/gav.1598498

Öz

Soğuk Savaşın bitişinden sonra Avrupa Birliği’nin Orta Asya devletleri ile kurduğu ilişkiler özellikle ekonomi ve güvenlik stratejileri çerçevesinde şekillenmiştir. Orta Asya tarihsel süreçte Avrupa Birliği’nin yanı sıra Rusya, Çin ve ABD gibi aktörler için de stratejik ve vazgeçilemez bir bölgedir. Bu makale Soğuk Savaş sonrasında Orta Asya bölgesindeki büyük güç mücadelelerine rağmen Avrupa Birliği’nin kararlı ve istikrarlı bir şekilde sürdürdüğü çıkar motivasyonunu analiz etmektedir. Çalışmada Avrupa Birliği’nin gerek bölgesel aktörler gerekse de büyük güçlerle ekonomi ve güvenlik odağındaki stratejik ilişkileri kapsamlı bir şekilde değerlendirilmektedir. Makale Realist Teori çerçevesinde bölgesel ekonomi ve güvenlik stratejilerini analiz ederek Avrupa Birliği’nin Orta Asya politikası hakkında Uluslararası İlişkiler alanına özgün katkılar sağlamayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Orta Asya, Büyük Güçler, Ekonomi, Güvenlik

Kaynakça

• AHRENS, Joachim, Herman W. Hoen. “The Emergence of State Capitalism in Central Asia: The Absence of Normative Power Europe.” Democracy Promotion and the Normative Power Europe Framework, Marek Neuman (ed.), p. 81-98. Cham, Switzerland: Springer, 2019.
• AYDIN, Tuğba. “Güvenlik ve Demokrasi Bağlamında Orta Asya ve Avrupa Birliği İlişkileri.” 21. Yüzyılda Avrupa, Ramazan İzol, Senem Atvur ve Tolga Öztürk (eds.). s. 379-394. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2016.
• BAKANLIĞI, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri. «Avrupa Kafkasya Asya Ulaştırma Koridoru (Traceca).» 2022, https://www.mfa.gov.tr/avrupa-kafkasya-asya-ulastirma-koridoru.tr.mfa, Erişim Tarihi: 08.01.2024.
• BAKANLIĞI, Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı. «Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaştırma Koridoru.» 2023, https://traceca.uab.gov.tr/ab-tacis-traceca, Erişim Tarihi: 08.01.2024.
• BARTON, Benjamin. (2021). The Belt-and-Road Initiative as a Paradigm Change for European Union-China Security Cooperation? The Case of Central Asia. Asia Europe Journal, 19, p. 391- 409.
• BIRDIŞLI, Fikret. Teori ve Pratikte Uluslararası Güvenlik. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• BOHR, Annette. (2004). Regionalism in Central Asia: New Geopolitics, Old Regional Order.International Affairs, 80, No. 3, p. 485-502.