Liberalizmden İlliberalizme: Orban’ın Siyasal Dönüşümü ve COVID-19 Pandemisindeki Sağ Popülist Stratejileri

Yıl 2024, Cilt: 18 Sayı: 35, 221 - 240, 15.12.2024

Burak İyiekici

https://doi.org/10.19060/gav.1600549

Öz

Bu çalışma, 1990’lardan itibaren geçirdiği ideolojik dönüşümleri temel alarak Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve partisi Fidesz’in, COVID-19 pandemisi süresince izlediği politikaların, sağ popülist bir ideolojiyle nasıl örtüştüğünü ve pandeminin illiberal demokrasi inşası için nasıl bir fırsat olarak kullanıldığını incelemektedir. Araştırmada Fidesz’in 1988’deki kuruluşundan 2010 sonrası dönemde yaşadığı ideolojik dönüşüme kadar olan süreç ele alınarak, Orbán’ın sağ popülist stratejilerinin pandemi dönemindeki yönetimiyle kesişen noktaları tartışılmaktadır. Araştırmanın temel argümanı, Fidesz ve Orbán’ın COVID-19’u, sağ popülist politikalarını derinleştirme doğrultusunda tarihi bir fırsat olarak gördüğüdür. Bu bağlamda çalışma, COVID-19 salgını döneminde siyasi ve idari gücünü artırmayı ülkenin bekası ‘zorunlu’ bir istikamet olarak gösteren Orbán’ın, pandemi süresince sağ popülist ideolojisinin pekiştirilmesi adına ortaya koyduğu politika setine odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı, COVID-19 krizini, Orbán Hükümetinin sağ popülist yönelimleri ve illiberal demokrasi anlayışı çerçevesinde değerlendirmek ve bu sürecin Macaristan Hükümetinin baskıcı eğilimlerini nasıl
güçlendirdiğini göstermektir.

Anahtar Kelimeler

Orban, Fidesz, Popülizm, İlliberal Demokrasi, COVID-19

Kaynakça

• 24.HU. “Nem Vették el a Magyarok Munkáját.” In 24.hu, 2015.
• ÁDÁM, Zoltán - CSABA, Iván, “Populism Unrestrained: Policy Responses of the Orbán Regime to the Pandemic in 2020–2021”, European Policy Analysis, 8/3, 2022, s. 277-296.
• ÁDÁM, Zoltán, “Ultra-orthodoxy and selective voluntarism: How did the Orbán regime react to the first wave of the pandemic?”, European Policy Analysis, 6/2, 2020, s. 277-292.
• AKNUR, Müge, “The Impact of Covid-19 on the Move towards Authoritarianism: The Case of Hungary”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 11/2, 2023, s. 328-345.
• ARATO, Andrew - COHEN, Jean L., “Civil Society, Populism and Religion”, Constellations, 24/3, 2017, s. 283-295.
• BÍRÓ-NAGY, András, “Orbán’s political jackpot: migration and the Hungarian electorate”, Journal of Ethnic and Migration Studies, 48/2, 2022, s. 405-424.
• BUZOGÁNY, Aron, “Illiberal Democracy in Hungary: Authoritarian Diffusion or Domestic Causation?”, Democratization, 24/7, 2017, s. 1307-1325.
• DEÁK, András, “Hungarian Dances – The Origins and the Future of Viktor Orbán’s Revolution”, Lithuanian Annual Strategic Review, 11/1, 2013, s. 145-168.
• DUNAI, Marton - KOMUVES, Anita, “Hungary Amends Constitution to Redefine Family, Limits Gay Adoption”, Reuters, 2020, 15 Ağustos 2024, https://www.reuters.com/article/lifestyle/hungary-amends- constitution-to-redefine-family-limits-gay-adoption-idUSKBN28P1N7/.
• ELFAC. “Hungary: Prime Minister Viktor Orbán Announced a Seven-Point Family Protection Action Plan”, Elfac, 2019, 15 Ağustos 2024, https://www.elfac.org/hungary-prime-minister-viktor-orban- announced-a-seven-point-family-protection-action-plan/.
• EURONEWS, “A Little Flu.” In Euronews, 2020, 11 Ağustos 2020, https://www.euronews.com/2020/04/06/a-little-flu-brazil-s-bolsonaro-playing-down-coronavirus-crisis.
• EURONEWS, “Macar Başbakan Orban’a Tam Yetki Veren ‘Covid-19 Acil Durum Yasası’ Kaldırıldı”, Euronews, 2020, 15 Ağustos 2024, https://tr.euronews.com/2020/06/16/macar-basbakan-orban-atam- yetki-veren-covid-19-acil-durum-yasas-kald-r-ld.
• EURONEWS, “Macaristan’da Orban’ın Yetkilerini Artıran Acil Durum Yasası Parlamentoda Kabul Edildi”, Euronews, 2020, 15 Ağustos 2024, https://tr.euronews.com/my-europe/2020/03/30/macaristan- da-orban-n-yetkilerini-art-ran-acil-durum-yasas-parlamentoda-kabul-edildi.
• FUKUYAMA, Francis, “Tarihin Sonu ve Son İnsan”, Profil Kitap, İstanbul 2016.
• GOUGH, Lan, “Thatcherism And The Welfare State: Britain İs Experiencing The Most Far-Reaching Experiment İn ‘New Right’ Politics İn The Western World”, Marxism Today, 24/7, 1980, s. 7-12.
• HAJAGOS, Andrea, “Hungary: Billboard War Sparks International Concern”, Euronews, 2015.
• HARVEY, David, “Neoliberalizmin Kısa Tarihi”, Sel Yayıncılık, İstanbul 2024.