Konsosyonel Demokrasi ve Küçük Azınlıkların Temsili: Kuzey Makedonya Örneği

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 36, 389 - 410, 16.06.2025

Gönül Tezcan

https://doi.org/10.19060/gav.1720500

Öz

Konsosyonel demokrasi, derin toplumsal bölünmelerin olduğu ülkelerde istikrarlı demokrasiler inşa etmek için etkili bir model olarak görülmekte ve çatışma sonrası ulus inşa süreçlerinde sıkça kullanılmaktadır. Kuzey Makedonya’da, 2001’de Arnavut silahlı gruplar ile Makedon güvenlik güçleri arasında gerçekleşen çatışmaları sona erdiren Ohri Çerçeve Anlaşması (OÇA), bu modelin bir örneği olarak kabul edilmektedir. OÇA, ülkedeki Arnavutların haklarını genişletmiş ancak küçük azınlıkların yetersiz temsil edildiği gerekçesiyle eleştirilmiştir. Bu çalışma, Kuzey Makedonya örneği üzerinden konsosyonel demokraside küçük azınlıkların temsili sorununu ele almakta ve Ohri sonrası düzende Türkler ve Romanlar gibi daha küçük azınlıkların haklarında Arnavutlara kıyasla belirgin bir iyileşme olmadığını savunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kuzey Makedonya , Ohri Çerçeve Anlaşması , ortaklıkçı demokrasi , Türkler , Romanlar

Kaynakça

• ADAŞ Sündüs - KONURALP Emrah, “Sırp Milliyetçiliği Fay Hattında Bosna-Hersek Siyasetinin Krizi”, Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, VIII/2, 2020, ss. 102-126.
• ALMOND Gabriel A., “Comparative Political Systems”, The Journal of Politics, XVIII/3, 1956, ss. 391-409.
• ANDEWEG Rudy, “Consociational Democracy”, Annual Review of Political Science, III/1, 2000, ss. 509-536.
• AKTÜRK, Şener- Idlir Lika, “The Puzzle of Turkish Minority Representation, Nationhood Cleavage, and Politics of Recognition in Bulgaria, Greece, and North Macedonia”, Mediterranean Politics, XXVII/1, 2022, ss. 1-28.
• ALIJU, Dzihat, “Kuzey Makedonya’da Değişimlerin Adı”, Anadolu Ajansı, 23 Aralık 2021. Erişim Tarihi: 18.08.2023.
• ALIJU, Dzihat, “Kuzey Makedonya’daki İç Karışıklıkları Sonlandıran Ohri Çerçeve Anlaşması’nın 21. Yılı”, Anadolu Ajansı, 12 Ağustos 2022. Erişim Tarihi: 31.08.2023.
• ALIJU, Dzihat, “Makedonya’da Arnavutça’nın Resmi Dil Olması Meclisten Geçti”, Anadolu Ajansı, 11 Ocak 2018. Erişim Tarihi: 29.07.2023.
• AMNESTY INTERNATIONAL, Amnesty International Report 2024/25: The State of the World’s Human Rights. Erişim Tarihi: 13.02.2025.
• AZIZI, Abdulla, “The Right to Education in the Republic of Macedonia: The Right to Education in One’s Mother Tongue”, Procedia Social and Behavioral Sciences, XV, 2011, ss. 2435-2440.
• BARRY, Brian, “Political Accommodation and Consociational Democracy”, British Journal of Political Science, V/4, 1975, ss. 477-505.