Uzmanlık katsayılarının belirlenmesinde kullanılan farklı yaklaşımların geliştirilmiş bulanık analitik hiyerarşi süreci metodu üzerindeki etkilerinin analizi

Yıl 2019, , 89 - 102, 26.03.2019

Bekir Sahin , Devran Yazır

https://doi.org/10.17341/gazimmfd.416466

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmada çok kriterli karar verme metotlarında sıklıkla kullanılan uzman görüşlerinin önceliklendirilmesi kavramının dört farklı yaklaşımı, geliştirilmiş bulanık analitik hiyerarşi süreci metodu üzerinde uygulanmıştır. Genellikle anketlere dayandırılarak yapılan çalışmalar hakkında uzmanların kim oldukları, ilgili konuya tam anlamıyla vakıf olup olmadıkları, eğitim, tecrübe durumları ve buna benzer soruların dile getirildiği görülmektedir. Literatürde (1) yıl ile ifade edilebilen kariyer, yaş veya tecrübe, (2) mezuniyet, eğitim ve sektörde çalışma durumu (3) karar matrisi tutarlılık katsayısının uzmanlık katsayısı olarak kullanılması ve (4) bahsekonu anketteki sorulara göre uzmanlığın belirlenmesi, şeklinde dört farklı uzmanlık katsayısı belirleme yaklaşımı bulunmaktadır. Bu çalışmada herbir yaklaşım analiz edilerek geliştirilmiş bulanık analitik hiyerarşi süreci metodu içerisine yerleştirilmiştir. Sonuç itibariyle uzman yargılarına dayanan karar verme problemlerinde uzmanlarla ilgili istenen tüm bilgilerin karar verme metoduna aktarılabildiği ortaya konmuştur. Uzman katsayıları ve karar matrisine moderatör etkisinin kriter ve alternatiflerin nihai ağırlıklarına ve sıralamasına kesinlikle etki ettiği ve sonuçları büyük ölçüde değiştirebildiği gözlemlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Uzmanlık katsayısı, Geliştirilmiş bulanık analitik hiyerarşi süreci, Çok kriterli karar verme

Kaynakça

• Kabak, M., Sağlam, F., Aktas, A., Farklı Uzaklık Hesaplama Yaklaşımlarının TOPSIS Üzerinde Kullanılabilirliğinin İncelenmesi, Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 32(1), 35-43, 2017.
• Connoly, T., Hammond, K. R., Arkes, H. R., Judgment and Decision Making: An İnterdisciplinary Reader, 1999.
• Sahin, B., Yip, T. L., Shipping Technology Selection for Dynamic Capability Based on Improved Gaussian Fuzzy Ahp Model, Ocean Engineering, 136, 233-242, 2017.
• Sahin, B., Senol, Y. E., Bulut, E., Duru, O., Optimizing Technology Selection in Maritime Logistics. Research in Logistics and Production, 5, 2015.
• Kabak, M., Burmaoğlu, S., Kazançoğlu, Y., A Fuzzy Hybrid MCDM Approach for Professional Selection, Expert Systems with Applications, 39(3), 3516-3525, 2012.
• Büyüközkan, G., Güleryüz, S., Lojistik Firma Web Sitelerinin Performanslarının Çok Kriterli Değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 31(4), 2016.
• Aksakal, E., Dağdeviren, M., Yetenek Yönetimi Temelli Personel Atama Modeli ve Çözüm Önerisi, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 30(2), 2015.
• Üstün, A. K., Anagün, A. S., İstanbul’un İlçelerinin Afet Yönetimi Açısından Önem Ağırlıklarının Analitik Hiyerarşi Süreci Kullanılarak Belirlenmesi, Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 31(1), 2016.
• Şenol, M. B., Yılmaz, N., İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Süreci İçin Bulanık Çok Kriterli Bir Model ve Uygulaması, 2017.
• Yerlikaya, M. A., Arıkan, F., KOBİ’lere Sağlanan Desteklerin Performans Etkinlik Sıralarının Promethee ve Oreste Yöntemleri İle Belirlenmesi, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 31(4), 2016.
• Karabulut, S., Öcalır-Akünal, E. V., Karayolu ile Tehlikeli Madde Taşımacılığı için Coğrafi Bilgi Sistemi Destekli Çevresel Risk Analizi, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 30(3), 2015.
• İç, Y. T., Tekin, M., Pamukoğlu, F. Z., Yıldırım, S. E., Kurumsal Firmalar için Bir Finansal Performans Karşılaştırma Modelinin Geliştirilmesi, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 30(1), 2015.
• Kabak, M., Köse, E., Kırılmaz, O., Burmaoğlu, S., A Fuzzy Multi-Criteria Decision Making Approach to Assess Building Energy Performance, Energy And Buildings, 72, 382-389, 2014.
• Delice, E. K., Havayolu Firmaları Seçimi için Bulanık Çok Kriterli Bir Model, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 31(2), 2016.
• Yüksel, M., Performans Değerlendirmesine Çok Ölçütlü Bütünleşik Bir Yaklaşım, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 30(3), 2015.
• Çetinkaya, C., Özceylan, E., Erbaş, M., Kabak, M., GIS-Based Fuzzy MCDA Approach for Siting Refugee Camp: A Case Study For Southeastern Turkey, International Journal of Disaster Risk Reduction, 18, 218-231, 2016.
• Karaman, B., Çerçioğlu, H., 0-1 Hedef Programlama Destekli Bütünleşik Ahp–Vıkor Yöntemi: Hastane Yatırımı Projeleri Seçimi, Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 30(4), 2015.
• Miri Lavasani, M. R., Wang, J., Yang, Z., Finlay, J., Application of Fuzzy Fault Tree Analysis on Oil and Gas Offshore Pipelines, International Journal of Marine Science And Engineering, 1(1), 29-42, 2011.
• Senol, Y. E., Aydogdu, Y. V., Sahin, B., Kilic, I., Fault Tree Analysis of Chemical Cargo Contamination By Using Fuzzy Approach, Expert Systems with Applications, 42(12), 5232-5244, 2015.
• Kum, S., Sahin, B., A Root Cause Analysis for Arctic Marine Accidents From 1993 to 2011, Safety Science, 74, 206-220, 2015.
• Yazdi, M., Nikfar, F., Nasrabadi, M., Failure Probability Analysis By Employing Fuzzy Fault Tree Analysis, International Journal of System Assurance Engineering and Management, 1-17, 2017.
• Bulut, E., Duru, O., Keçeci, T., Yoshida, S., Use of Consistency İndex, Expert Prioritization and Direct Numerical İnputs for Generic Fuzzy-AHP Modeling: A Process Model For Shipping Asset Management, Expert Systems with Applications, 39(2), 1911-1923, 2012.
• Sahin, B., Senol, Y. E., A Novel Process Model for Marine Accident Analysis By Using Generic Fuzzy-AHP Algorithm, Journal of Navigation, 68(01), 162-183, 2015.
• Satir, T., Ballast water treatment systems: design, regulations, and selection under the choice varying priorities. Environmental Science and Pollution Research, 21(18), 10686-10695, 2014.
• Bulut, E., Duru, O., Koçak, G., Rotational Priority Investigation in Fuzzy Analytic Hierarchy Process Design: An Empirical Study on The Marine Engine Selection Problem, Applied Mathematical Modelling, 39(2), 913-923, 2015.
• Duru, O., Bulut, E., Yoshida, S., Regime Switching Fuzzy AHP Model For Choice-Varying Priorities Problem and Expert Consistency Prioritization: A Cubic Fuzzy-Priority Matrix Design, Expert Systems with Applications, 39(5), 4954-4964, 2012.
• Aguarón, J., Moreno-Jiménez, J. M., The Geometric Consistency Index: Approximated Thresholds, European Journal of Operational Research, 147(1), 137-145, 2003.
• Şahin, B., Şenol, Y. E., Bulut, E., Duru, O., An Approach for Technology Selection Problem in Maritime Logistics. LM-SCM XII. International Logistics and Supply Chain Congress, 2014.
• Sahin, B., Yip, T. L., Shipping Technology Selection for Dynamic Capability Based on Improved Gaussian Fuzzy AHP Model, Ocean Engineering, 136, 233-242, 2017.
• Sahin, B., Consistency Control and Expert Consistency Prioritization for Ffta By Using Extent Analysis Method of Trapezoidal Fahp, Applied Soft Computing, 56, 46-54, 2017.
• Sahin, B., Bulut, E., An Analysis of Ship Investment By Using Expert Classification Fuzzy Analytical Hierarchy Process Method, Annual Conference of The International Association of Maritime Economists 23-26 Hamburg Germany, August 2016.
• Ports and Waterways Safety Assessment, Us Department of Homeland Security United States Coast Guard
• Li, Y., Hu, X. H., Qiao, J., An Improved Fuzzy AHP Method [J], Journal of Northwest University (Natural Science Edition), 1, 003, 2005.
• Chen, Y., Fuzzy AHP-Based Method for Project Risk Assessment, In Fuzzy Systems and Knowledge Discovery (FSKD), 2010 Seventh International Conference on Vol. 3, pp. 1249-1253, IEEE, 2010.
• Sahin, B., Kum, S., Risk Assessment of Arctic Navigation By Using Improved Fuzzy-Abp Approach, International Journal of Maritime Engineering, 157, 241-250, 2015.
• Feng, H., Lim, C. W., Chen, L., Zhou, X., Zhou, C., Lin, Y., Sustainable Deforestation Evaluation Model and System Dynamics Analysis, The Scientific World Journal, 2014.
• Tang, B., Gao, J. System Simulation and Reliability Assessment of Chinese Carbon Sequestration Market. Journal of Systems Science and Complexity, 27(4), 760-776, 2014.
• Senol, Y. E., Sahin, B., A novel Real-Time Continuous Fuzzy Fault Tree Analysis (RC-FFTA) model for dynamic environment, Ocean Engineering, 127, 70-81, 2016.
• Hsu, H. M., Chen, C. T., Aggregation of Fuzzy Opinions Under Group Decision Making, Fuzzy Sets and Systems, 79(3), 279-285, 1996.
• Forman, E., Peniwati, K., Aggregating Individual Judgments and Priorities with The Analytic Hierarchy Process, Europea, Journal of Operational Research, 108(1), 165-169, 1998.