Öz
Kentlerin artan nüfusu ile birlikte camiler,
alışveriş merkezleri, tiyatro ve sinema salonları gibi kullanıcı yükünün fazla
olduğu binalarda yangın, deprem, toplumsal olaylar vb. acil durumlara karşı
güvenli tahliye edilebilirliğin önemi giderek artmaktadır. Birçok insanın can
güvenliğinin söz konusu olduğu toplanma amaçlı yapıların tasarımı esnasında
bina tahliye analizlerinin de sürece dahil edilmesi gerekmektedir. Türkiye’deki
toplanma yapıları arasında öne çıkan mimari yapılardan olan cami yapıları bu
çalışmada ele alınmaktadır. Çalışma kapsamında günümüz camilerinde plan şeması
çokça kullanılan, modern Osmanlı klasik dönem tipi camilerinin bir örneği olarak,
yapımı devam eden Mevlâna Bulvarı (Konya yolu)’nda konumlanmış caminin tahliye
modelleme yaklaşımları ile acil durum tahliyesi benzetim sonuçları ve mevcut
yönetmeliğe göre yapılan yangın güvenliği hesaplarının karşılaştırılması yapılarak
güvenilirliği test edilmektedir. Uluslararası güvenli tahliye çalışmalarına
bakıldığında, toplanma amaçlı yapıların kullanıcılarının acil durumda 2.5
(150sn) dakika içinde binayı tahliye edebilmesi gerekmektedir. Bu bilgi
referans alındığında mevcut yönetmeliğe göre yeterlilik hesabı yapılan ve
yeterli görülen binanın yapılan simülasyon sonucunda yetersiz olduğu tespit
edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Cami yapıları güvenli tahliye süresi kullanıcı simülasyon Pathfinder
Kaynakça
- Gürsoy, E. Günümüz Cami Mimarisinde “İlkesiz Yaklaşım”, Süleyman demirel üniversitesi fen-edebiyat fakültesi sosyal bilimler dergisi, 2013(28), 239-253, 2013.
- Eyüpgiller, K. K. Türkiye’de 20. yy. Cami Mimarisi, Mimarlık, 331, 20-27, 2006.
- İhlas Haber Ajansı. Adana Sabancı Merkez Camii'nde İzdiham. http://www.iha.com.tr/adana-haberleri/adanada-sabanci-merkez-camiinde-cuma-hutbesi-okunurken-uzerinde-bomba-oldugunu-soyleyerek-bir-din-gorevlisini-rehin-alan-kisi-cemaate-dehset-dolu-anlar-yasatti-sahis-guven-timleri-tarafindan-etkisiz-hale-getirilirken-yasanan-izdihamda-cok-sayida-kisi-yara-1436875/ Yayın tarihi Temmuz 1, 2016. Erişim tarihi Kasım 15, 2018.
- Türk Diyanet Vakfı. Ankara Kocatepe Camii. http://tdvcamiler.com/index.php/2016/02/17/kocatepe-camii-tadilati/ , Erişim tarihi Kasım 15, 2018.
- Nassar Khaled, B. A. A Simulation Study of The Effect of Mosque Design on Egress Times. Proceedings of the 2012 winter simulation conference, 2012.
- Kallianiotis, A. Papakonstantinou, D., Arvelaki, V., & Benardos, A., Evaluation of evacuation methods in underground metro stations, International Journal of Disaster Risk Reduction, 31, 2018.
- Sailendra, D., Shah, A., Assessment of Emergency Escape Routes for A Building Using Pathfinder-A Case Study,Iinternational journal of engineering sciences & research technology, 200-207, 2015.
- Li, M.X., Zhu, S.B., Wang, J.H., Zhou, Z., Research on Fire Safety Evacuation in a University Library in Nanjing. Procedia engineering, 211, 372-378, 2018.
- Peng, D. H., Hou, L. F., Wu, J. X., and Tang, L., The Simulation Analysis and Optimization of Safety Evacuation in Fire for Large – Scale Library of University, Journal of industrial safety and environmental protection, 38(12), 2012.
- Jin, R. G., Mao, L., Le, Z., Application of FDS and Pathfinder in Building Fires and Evacuation, Journal of industrial safety and environmental protection, 35(8), 2009.
- Wang, S.-H., Wang, W.-C., Wang, K.-C., & Shih, S.-Y, Applying Building Information Modeling to Support Fire Safety Management, Automation in construction, 59, 158-167, 2015.
- Li, J., Zhu, H., A Risk-Based Model of Evacuation Route Optimization Under Fire, Procedia engineering, 211, 365-371, 2018.
- Başdemir, H., Demirel, F., İşeri, İ., Binalari Ulusal Yangin Yönetmeliği Hükümlerine Göre Değerlendiren Bir Model Önerisi: Yangın Yönetmelik Kontrol Otomasyonu, Gazi üniversitesi mühendislik-mimarlık fakültesi dergisi, 27(4), 2012.
- Çakıcı, N., Yüksek Yapılarda Yangın Tahliye Süresi ve Modellenmesi, Mimarlık, 358, 2011.
- Oven, V., Cakici, N., Modelling the Evacuation of a High-Rise Office Building in Istanbul, Fire safety journal, 44(1), 1-15, 2009.
- Yandex. (2018). Hava Fotoğrafı, Mevlana Camii.https://yandex.com.tr/harita/11503/ankara/?l=map&ll=32.826834%2C39.941077&source=wizgeo&utm_medium=maps-desktop&utm_source=serp&z=18 , Erişim tarihi Kasım 15, 2018.
- TDV, Türkiye Diyanet Vakfı Arşivi, 2018.
- Türkiye Diyanet Vakfı. Ankara Konya Yolu Camii. http://tdvcamiler.com/index.php/2016/02/17/konya-yolu-camii/, Erişim tarihi Kasım 10, 2018.
- Technical Reference Pathfinder 2017, Thunderhead Engineering, 2017.
- Zhang, Q., Scene Design and Simulation Analysis of Fire Accident in Underwater Tunnel, Procedia engineering, 166, 337-346., 2016.
- Ocak, Y., Kılıçvuran, A., Eren, A. B., Sofuoglu, A., Sofuoglu, S. C., Exposure to Particulate Matter in A Mosque, Atmospheric environment, 56, 169-176. 2012.
- Ng, C. M., Chow, W. A Brief Review on The Time Line Concept in Evacuation, International journal on architectural science, 7(1), 1-13., 2006.
- Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik (BYKHY), Resmî Gazete, Sayı 26735, 2015.
Öz
With the increasing
population of cities, buildings such as mosques, shopping centers, theaters and
theaters, fire, earthquakes, social events and so on. The importance of safe
evacuation against emergency situations is increasing. Building evacuation
analyses should be included in the process during the design of the gathering
structures where many people have life security, which is one of the
outstanding architectural structure mosque building in Turkey in the
collection, are discussed in this study. Within the scope of the study, the
comparison of the evacuation modelling approaches of the mosque located in the
Mevlana Bulvarı (Konya road) and the emergency evacuation results and the fire
safety calculations according to the current regulation as an example of modern
Ottoman classical period type mosques which are widely used in today's mosques
and its reliability is tested. Considering international safe evacuation, the
users of the structures intended for collection should be able to evacuate the
building within 2.5 (150sn) minutes in case of emergency. When this information
is taken as a reference, it is determined that the building, which is
considered as adequate and according to the current regulation, is insufficient
because of the simulation.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Gürsoy, E. Günümüz Cami Mimarisinde “İlkesiz Yaklaşım”, Süleyman demirel üniversitesi fen-edebiyat fakültesi sosyal bilimler dergisi, 2013(28), 239-253, 2013.
- Eyüpgiller, K. K. Türkiye’de 20. yy. Cami Mimarisi, Mimarlık, 331, 20-27, 2006.
- İhlas Haber Ajansı. Adana Sabancı Merkez Camii'nde İzdiham. http://www.iha.com.tr/adana-haberleri/adanada-sabanci-merkez-camiinde-cuma-hutbesi-okunurken-uzerinde-bomba-oldugunu-soyleyerek-bir-din-gorevlisini-rehin-alan-kisi-cemaate-dehset-dolu-anlar-yasatti-sahis-guven-timleri-tarafindan-etkisiz-hale-getirilirken-yasanan-izdihamda-cok-sayida-kisi-yara-1436875/ Yayın tarihi Temmuz 1, 2016. Erişim tarihi Kasım 15, 2018.
- Türk Diyanet Vakfı. Ankara Kocatepe Camii. http://tdvcamiler.com/index.php/2016/02/17/kocatepe-camii-tadilati/ , Erişim tarihi Kasım 15, 2018.
- Nassar Khaled, B. A. A Simulation Study of The Effect of Mosque Design on Egress Times. Proceedings of the 2012 winter simulation conference, 2012.
- Kallianiotis, A. Papakonstantinou, D., Arvelaki, V., & Benardos, A., Evaluation of evacuation methods in underground metro stations, International Journal of Disaster Risk Reduction, 31, 2018.
- Sailendra, D., Shah, A., Assessment of Emergency Escape Routes for A Building Using Pathfinder-A Case Study,Iinternational journal of engineering sciences & research technology, 200-207, 2015.
- Li, M.X., Zhu, S.B., Wang, J.H., Zhou, Z., Research on Fire Safety Evacuation in a University Library in Nanjing. Procedia engineering, 211, 372-378, 2018.
- Peng, D. H., Hou, L. F., Wu, J. X., and Tang, L., The Simulation Analysis and Optimization of Safety Evacuation in Fire for Large – Scale Library of University, Journal of industrial safety and environmental protection, 38(12), 2012.
- Jin, R. G., Mao, L., Le, Z., Application of FDS and Pathfinder in Building Fires and Evacuation, Journal of industrial safety and environmental protection, 35(8), 2009.
- Wang, S.-H., Wang, W.-C., Wang, K.-C., & Shih, S.-Y, Applying Building Information Modeling to Support Fire Safety Management, Automation in construction, 59, 158-167, 2015.
- Li, J., Zhu, H., A Risk-Based Model of Evacuation Route Optimization Under Fire, Procedia engineering, 211, 365-371, 2018.
- Başdemir, H., Demirel, F., İşeri, İ., Binalari Ulusal Yangin Yönetmeliği Hükümlerine Göre Değerlendiren Bir Model Önerisi: Yangın Yönetmelik Kontrol Otomasyonu, Gazi üniversitesi mühendislik-mimarlık fakültesi dergisi, 27(4), 2012.
- Çakıcı, N., Yüksek Yapılarda Yangın Tahliye Süresi ve Modellenmesi, Mimarlık, 358, 2011.
- Oven, V., Cakici, N., Modelling the Evacuation of a High-Rise Office Building in Istanbul, Fire safety journal, 44(1), 1-15, 2009.
- Yandex. (2018). Hava Fotoğrafı, Mevlana Camii.https://yandex.com.tr/harita/11503/ankara/?l=map&ll=32.826834%2C39.941077&source=wizgeo&utm_medium=maps-desktop&utm_source=serp&z=18 , Erişim tarihi Kasım 15, 2018.
- TDV, Türkiye Diyanet Vakfı Arşivi, 2018.
- Türkiye Diyanet Vakfı. Ankara Konya Yolu Camii. http://tdvcamiler.com/index.php/2016/02/17/konya-yolu-camii/, Erişim tarihi Kasım 10, 2018.
- Technical Reference Pathfinder 2017, Thunderhead Engineering, 2017.
- Zhang, Q., Scene Design and Simulation Analysis of Fire Accident in Underwater Tunnel, Procedia engineering, 166, 337-346., 2016.
- Ocak, Y., Kılıçvuran, A., Eren, A. B., Sofuoglu, A., Sofuoglu, S. C., Exposure to Particulate Matter in A Mosque, Atmospheric environment, 56, 169-176. 2012.
- Ng, C. M., Chow, W. A Brief Review on The Time Line Concept in Evacuation, International journal on architectural science, 7(1), 1-13., 2006.
- Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik (BYKHY), Resmî Gazete, Sayı 26735, 2015.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Haziran 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 29 Kasım 2018 |
| Kabul Tarihi | 24 Mayıs 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |