BELLİ AŞILMA OLASIĞINA SAHİP DEBİLERİN BÖLGESEL REGRESYON DENKLEMLERİNİN ELDESİ VE DOĞU KARADENİZ HAVZASI ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Cilt: 32 Sayı: 2, 0 - 0, 12.06.2017

Fatih Saka Ömer Yüksek

https://doi.org/10.17341/gazimmfd.322154

Cited By: 3

Öz

Su mühendisliği çalışmalarının pek çoğunda, çalışma yerinde bulunan su miktarının veya belli bir değerdeki debinin bulunma olasılığının tespiti gerekmektedir. Ancak eldeki debi ölçümleri sınırlı ve sadece akım gözlem istasyonlarının (AGİ) bulunduğu yerlerdedir. Her bir AGİ’deki debi süreklilik eğrileri (DSE) elde edilebilmekte, ancak veri ölçümü bulunmayan veya yetersiz olan yerlere ait debi değerlerinin tahmini gerekmektedir. Bu amaçla, belirli aşılma olasılığına sahip olan debi değerlerinin bölgeselleştirme çalışmaları uygulanabilmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de, Doğu Karadeniz Havzası’ndaki 39 adet AGİ’ye ait debi değerleri, meteoroloji istasyonlarının, sıcaklık ve yağış değerleri temin edilmiştir. Drenaj alanlarının sınırları belirlenmiştir. Thiessen Metodu kullanılarak AGİ’lere ait yıllık toplam yağış ve sıcaklık değerleri elde edilmiştir. 10 yıllık günlük ortalama debiler kullanılarak, yıllık DSE’nin %20, %30, %50 ve %90 aşılma oranlarına sahip olan debi değerlerinin havza özellikleriyle ilişkileri belirlenmiştir. Topoğrafik özellikler olarak drenaj alanı, drenaj yoğunluğu ve akarsu kollarının ortalama eğimi; iklim özellikleri olarak ise, ortalama yıllık toplam yağış yüksekliği ile yıllık ortalama sıcaklık değerleri kullanılmıştır. Sonuç olarak, bazı havza özellikleri ile veri ölçümü bulunmayan alanlarda %20, %30, %50 ve %90 aşılma oranlarına sahip olan debilerin tahmini yapılmış ve sonuçlar irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Günlük Ortalama Akım Tahmini, Regresyon Analizi

Kaynakça

• LeBoutillier, D., W. ve Waylen, P., R., A Stochastic Model of Flow Duration Curves, Water Resour. Res., 29 (10), 3535-3541, 1993.
• Sivapalan, M., Takeuchi, K., Franks, S., W., Gupta, V., K., Karambir I, H., Lakshmi, V., Liang, X., McDonnell, J., J., Mendiondo, E., M., O'Connell, P., E., Oki, T., Pomeroy, J., W., Schertzer, D., Uhlenbrook, S., Zehe, E., IAHS Decade on Predictions in Ungauged Basins (PUB), 2003–2012: Shaping an Exciting Future for the Hydrological Sciences, Hydrol. Sci. J., 48 (6), 857-880, 2003.
• Quimpo, R., G., Asce, M., Alejandrino, A., A., McNally, T., A., Regionalized Flow Duration for Philippines, J. Water Resour. Plann. Manage., 109 (4), 530-549, 1983.
• Castellarin, A., Galeati, G., Brandimarte, L., Montanari, A., Brath, A., Regional Flow-Duration Curves: Reliability for Ungauged Basins, Adv. Water Resour., 27, 953-965, 2004.
• Vogel, R. ve M., Fennessey, N., M., Flow-Duration Curves I: New Interpretation and Confidence Intervals, J. Water Resour. Plann. Manage., 120 (4), 485-504, 1994.
• Searcy, J., K., Flow-Duration Curves, Manual of Hydrology-Part 2, US Geological Survey Water-Supply Paper, 1542A, 33p, 1959.
• Warnick, C.,C., Hydropower Engineering, Prentice-Hall Inc., Englewood Cliffs, New Jersey, 1984.
• Seçkin, N. ve Topçu, E., Regional Frequency Analysis of Annual Peak Rainfall of Adana and the Vicinity, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 31 (4), 1049-1062, 2016.
• LeBoutillier, D., W. ve Waylen, P., R., Regional Variations in Flow Duration Curves for Rivers in British Columbia, Canada, Physical Geography, 14 (4), 359-378, 1993.
• Mimikou, M. ve Kaemaki, S., Regionalization of Flow Duration Characteristics, J. Hydrol., 82, 77-91, 1985.
• Singh, R., D., Mishra, S., K., Chowdhary, H., Regional Flow-Duration Models for Large Number of Ungauged Himalayan Catchments for Planning Microhydro Projects, J. Hydrol. Eng., 6 (4), 310-316, 2001.
• Franchini, M. ve Suppo, M., Regional Analysis of Flow Duration Curves for a Limestone Region, Water Resour. Manage., 10, 199–218, 1996.
• Yu, P., S., Yang T., C., Wang, Y., C., Uncertainty Analysis of Regional Flow Duration Curves, J. Water Resour. Plann. Manage., 128 (6), 424, 2002.
• Croker, K., M., Young, A., R., Zaidman, M., D., Flow Duration Curve Estimation in Ephemeral Catchments in Portugal, Hyrol. Sci. J., 48 (3), 427-439, 2003.
• Smakhtin, V., Y., Hughes, D., A., Creuse-Naudine, E., Regionalization of Daily Flow Charac. in Part of The East. Cape, South Africa, Hyd. Sci. J., 42 (6), 919-936, 1997.
• Fennessey, N.,M. ve Vogel, R.,M., Regional Flow-Duration Curves for Ungauged Sites in Massachusetts, J. Water Resour. Plann. Manage., 116 (4), 530-549, 1990.
• Booker, D.,J. ve Snelder, T.,H., Comparing Methods for Estimating Flow Duration Curves at Ungauged Sites, J. Hydrol., 434-435, 78-94, 2012.
• Sauquet, E. ve Catalogne, C., Comparison of Catchment Grouping Methods for Flow Duration Curve Estimation at Ungauged Sites in France, Hydrol. Earth Syst. Sci., 15, 2421-2435, 2011.
• Eroğlu, H. ve Aydın, M., Automation of Electrical Transmission Lines' Route Optimization and Project Drawing, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 30 (4), 723-732, 2015.
• Yüksek, Ö. ve Üçüncü, O., Çözülmüş Problemlerle Temel Hidroloji, Akoluk Bas., 1999.
• Cığızoğlu, H., K., Debi süreklilik çizgisinin matematik modelleri, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1997.
• Heitz, L., F., Hydrologic evaluation methods for hydropower studies, PhD, University of Idaho Graduate School, 1981.
• Yanık, B., Doğal akışlı hidroelektrik potansiyelin belirlenmesinde bölgesel analiz yaklaşımı, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2004.
• Şarlak, N. ve Tiğrek, Ş., Flood Frequency Analysis: Case Study of Göksu River and Karaktepe Dam, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 31 (4), 1095-1103, 2016.
• Tübitak Mühendislik Araştırma Grubu, Akım ölçümleri olmayan akarsu havzalarında teknik hidroelektrik potansiyelin belirlenmesi, Program Kodu: 1001, Proje No: 106M043, 2009.
• Yurtcu, Ş. ve Özocak, A., Prediction of Compression Index of Fine-Grained Soils Using Statistical and Artificial Intelligence Methods, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 31 (3), 597-608, 2016.
• Saka, F., Sentetik debi süreklilik eğrilerinin matematiksel yöntemlerle belirlenmesi ve doğu karadeniz örneği, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon,2012.