yanıt yüzey yöntemi ile bir bor fabrikası atık suyu kimyasal arıtma sürecinde optimum koşulların belirlenmesi
Öz
Bu çalışmada, Eti Maden işletmeleri Genel Müdürlüğü, Bandırma Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü atık suyunun derin deniz deşarj limitlerinin altına çekilmesi için kalsiyum hidroksit (Ca(OH)2) kullanılarak borun giderilmesi yanıt yüzey yöntemi (RSM) aracılığıyla incelenmiştir. Başlangıç pH’ı, tepkime süresi, tepkime sıcaklığı ve %Ca(OH)2/B2O3 oranı deney parametreleri olarak seçilmiştir. Yanıt yüzey yöntemi (RSM) merkezi bileşik tasarımı (CCD) önermiş ve önerilen kuadratik model, ANOVA sonuçlarına göre tasarım alanı için kullanılabilir deneysel verilere iyi uyum göstermiştir.
Elde edilen bu veriler ışığında laboratuvar koşullarında atık sudaki bor miktarı ortalama 7006 mg/L’ den 487 mg/L’ e düşürülerek deşarj limit değerinin (Bor<500 mg/L) altına başarılı bir şekilde indirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Borun uzaklaştırılması atık su arıtımı yanıt yüzey yöntemi pH
Kaynakça
- Ünlü, M.,İ., Bilen, M., Gürü, M., Kütahya-Emet bölgesi yeraltı sularında bor ve arsenik kirliliğinin araştırılması, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 26 (4), 753-760, 2011.
- Adair, R., Boron, Rosen Publishing Group, New York, 2007.
- Alıcılar, A., Ökenek, F., Kayran, B., Tutak, M., Bor katkılı stiren akrilik boyaların alev geciktirme, duman bastırma ve antibakteriyel etkinlikleri, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 30 (4), 701-709, 2015.
- Gökdai, D., Gürü, M., Toğrul, T., Mekanokimyasal yöntemle bor oksitten elementel bor sentezlenmesi ve karakterizasyonu, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 31 (2), 425-433, 2016.
- WHO, Guidelines for Dna .elbçzm bb.m ejüz.mueatcuıçeüıpü9c8ierinking-water Quality, 4th ed., World Health Organization, 2011.
- Güler, E., Kaya, C., Kabay, N., Arda, M., Boron removal from seawater: state-of-the-art review, Desalination, 356, 85–93, 2015.
- T C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Dec.31, Resmi Gazete, 25687, 2004.
- Yilmaz, A., E., Boncukcuoğlu, R., Bayar, S., Fil, B., A., Kocakerim, M., M., Boron removal by means of chemical precipitation with calcium hydroxide and calcium borate formation, Korean J. Chem. Eng, 29, 1382–1387, 2012.
- Guan, Z., Lv, J., Bai, P., Guo, X., Boron removal from aqueous solutions by adsorption—A review, Desalination, 383, 29-37, 2016.
- Darwish, N. B., Kochkodan, V., Hilal, N., Boron removal from water with fractionized Amberlite IRA743 resin, Desalination, 370, 1-6, 2015.
- Boubakri, A., Bouguecha, S., A., T., Dhaouadi, I., Hafiane, A., Effect of operating parameters on boron removal from seawater using membrane distillation process, Desalination, 373, 86-93, 2015.
- Isa, M. H., Ezechi, E., H., Ahmed, Z., Magram, S., F., Kutty, S., R., M., Boron removal by electrocoagulation and recovery, Water Research, 51, 113-123, 2014.
- Yazicigil, Z., Oztekin, Z., Boron removal by electrodialysis with anion-exchange membranes, Desalination, 190, 71-78, 2006.
- Wolska, J., Bryjak, M., Preparation of polymeric microspheres for removal of boron by means of sorption-membrane filtration hybrid, Desalination, 283, 193-197, 2011.
- Itakura, T., Sasai, R., Itoh, H., Precipitation recovery of boron from wastewater by hydrothermalmineralization, Water Research, 39, 2543-2548, 2005.
- Garcia-Soto, M., M., F., Camacho, E., M., Boron removal by means of adsorption with magnesium oxide, Sep. Purif. Technol., 48, 36-44, 2006.
- US Patent 3952085, C.A. 1975, v.85, 67352.
- Japanese Patent 3953572, C.A. 1981, v.84, 3125.
- Geffen, N., Semiat, R., Eisen, M., S., Balazs, Y., Katz, I., Dosoretz, C., G., Boron removal from water by complexation to polyol compounds, J. Membr. Sci., 286, 45–51, 2006.
- Isa, M., H., Ezechi, E., H., Ahmed, Z., Magram, S., F., Kutty, S., R., M., Boron removal by electrocoagulation and recovery, Water Res., 51, 113-123, 2014.
- Ghafari, S., Aziz, H., A., Isa, M., H., Zinatizadeh, A., A., Application of response surface methodology (RSM) to optimize coagulation–flocculation treatment of leachate using poly-aluminum chloride (PAC) and alum, J. Hazard. Mater., 163, 650–656, 2009.
- Box, G. E. P., Hunter, W. G., Hunter, J. S., Statistics for Experimenters, John Wiley and Sons, New York, 291–334, 1978.
- Nemodurk A. A., Karalova Z. K., Analytical chemistry of boron, Jerusalem, Israel-Program for Scientific Translations, 1965.
- Montgomery, D. C., Design and Analysis of Experiments, 8th ed., John Wiley and Sons, New York, 575–651, 2013.
- Ölmez, T., The optimization of Cr (VI) reduction and removal by electrocoagulation using response surface methodology, J. Hazard. Mater, 162 (2), 1371-1378, 2009.
- Yıldız, N., Ateş, Ç., Yılmaz, M., Demir, D., Yıldız, A., Çalımlı, A., Investigation of lichen based green synthesis of silver nanoparticles with response surface methodology, Green Processing and Synthesis, 3 (4), 259-270, 2014.
- Joglekar, A., M., May, A., T., Product excellence through experimental design, Food Product and Development: From Concept to the Marketplace, 857–868, 1987.
- Bashir, M., J., Aziz, H., A., Yusoff, M., S., Adlan, M., N., Application of response surface methodology (RSM) for optimization of ammoniacal nitrogen removal from semi-aerobic landfill leachate using ion exchange resin, Desalination, 254(1), 154-161 2010.
- Kochkodan, V., Darwish, N. B., Hilal, N., The Chemistry of Boron in Water, Elsevier, Amsterdam, 2015.
- Wagman, D. D., Evans, W. H., Parker, V. B., Schumm, R. H., Halow, I., The NBS tables of chemical thermodynamic properties. Selected values for inorganic and C1 and C2 organic substances in SI units, National Standard Reference Data System, Gaithersburg, 1982.
- Liu, Z. H., Zuo, C. F., Li, S. Y., Synthesis and thermochemistry of 2CaO•B2O3•H2O, Thermochimica acta, 424 (1), 59-62, 2004.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 8 Mart 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 31 Ekim 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 33 Sayı: 1 |