Kapasite kısıtlı çok dönemli çok aşamalı çok taşıma seçenekli çok ürünlü buğday tedarik ağ tasarımı problemi için bir matematiksel model ve bir uygulama

Yıl 2022, Cilt: 37 Sayı: 1, 265 - 282, 10.11.2021

Abdullah Oktay Dündar Mahmut Tekin Kenan Peker Mehmet Akif Şahman İsmail Karaoğlan

https://doi.org/10.17341/gazimmfd.837124

Cited By: 1

Öz

Dünyada unlu mamuller beslenmede önemli bir yer tutmaktadır. Dünya un ihracatında 1. sırada yer alan Türkiye’de yeterli miktarda buğday üretilmesine rağmen, yurt dışından buğday ithal edilmesi sektörü olumsuz etkilemektedir. Türkiye’de çiftçiler küçük kapasiteli araçlarla, çok sayıda sefer yaparak ürün teslim etmektedirler. Bu durum maliyetleri önemli ölçüde arttırmaktadır. Satın alınan buğdaylar toplama silolarında kalite özelliklerine göre sınıflandırılmaktadır. Silolarda buğday alımı harman zamanı ile kısıtlıdır. Diğer taraftan silolardan fabrikaya buğday sevkiyatı tüm yıl boyunca yapılabilmektedir. Bu çalışmada bir un fabrikasının yeterli, istenen kalitede ve en düşük maliyetle buğday temin edebilmesi için 0-1 karma tam sayılı buğday tedarik ağ tasarımı modeli önerilmiştir. Model farklı tonajlı araçları kullanmakta ve yük miktarına uygun araç seçerek sefer sayılarını azaltmaktadır. Model, karayoluna ek olarak demiryolu seçeneğini de değerlendirmektedir. Bu haliyle önerilen model, Kapasite Kısıtlı Çok Dönemli Çok Aşamalı Çok Taşıma Seçenekli Çok Ürünlü Buğday Tedarik Ağ Tasarımı olarak nitelendirilmektedir. Önerilen model Konya ilinde faaliyet gösteren bir un fabrikasında gerçek veriler kullanılarak çalıştırılmıştır. Firmanın iki farklı senaryosu için çalıştırılan model, yeterli ve istenen kalitede buğdayı taşıma maliyetlerini optimize ederek temin etmiştir. Bazı bölgelerde demiryolu ile taşıma tavsiye edilen sonuçlar, maliyet açısından değerlendirilerek firmanın stratejik planlarında kullanılacak veriler üretilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tarımda yöneylem araştırması uygulamaları, tarım-gıda tedarik zinciri yönetimi, lojistik, matematiksel model

Destekleyen Kurum

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Proje Numarası

0509.STZ.2013-2 nolu Santez projesi

Teşekkür

SANTEZ programı kapsamındaki desteklerinden dolayı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na ve uygulamanın yapıldığı un fabrikası yöneticilerine teşekkürlerimizi sunarız.

Kaynakça

• Ahumada O., VillalobosJ. R., Application of planning models in the agri-food supply chain: a review. Eur. J. Oper. Res. , 196(1), 1-20, 2009.
• Thakur M., Wang L., Hurburgh C. R., A multi-objective optimization approach to balancing cost and traceability in bulk grain handling. J. Food Eng, 101(2), 193-200, 2010.
• Ding S., A new uncertain programming model for grain supply chain design. Information, 16(2), 1069-1076, 2013.
• Ge H., Gray R., Nolan, J., Agricultural supply chain optimization and complexity: a comparison of analytic vs simulated solutions and policies. Int. J. Prod. Econ, 159, 208-220, 2015.
• An K., Ouyang Y., Robust grain supply chain design considering post-harvest loss and harvest timing equilibrium. Transp. Res. Part E Logist. Transp. Rev. 88, 110-128, 2016.