Ürünün Otomasyon İçin Tasarımlanması

Yıl 1986, Cilt: 1 Sayı: 2, 0 - , 13.02.2013

Fevzi Ercan

Öz

Mekanik üretimde otomasyon, teknik ilerlemeler içinde mantıki bir gelişme olup; mamulü meydana getiren malzemelerin, tezgahlar arasında otomatik olarak iletilmesinin tezgahlarda otomatik ve sürekli olarak yapılan üretim işlemleriyle birleştirilmesidir. Bu tarife göre, otomasyon, birbiriyle ilişkili bir grup imalat işleminin sadece sürekli ve otomatik bir üretim meydana getirmek üzere gerekli araç ve kontrollarla mekanik olarak birleştirilmesi sonucu meydana gelir. Otomasyon aşağıdaki faydaları sağlar: 1) İşgücünden tasarruf, 2) Dolaysız işçilik giderlerinde azalma, 3) Kalitenin yükselmesi ve fire kayıplarının azalması, 4) Üretim akışı, 5) Verimliliğin ve iş güvenliğinin artması, 6) Atelye alanında azalma, 7) İmalat maliyetlerinden tasarruf, 8) Çalışanların moralini yükseltme. Otomasyon bir çok sanayi dalı için uygun ve ekonomiktir. Mesela, otomotiv sanayiinde kullanıldığı geniş ölçüde bilinen yoğun tesislerden biri de 107 metre boyundaki otomatik transfer tezgahıdır. Bu tezgah, V-8 motor gövdeleri üzerinde 104 istasyona dağılmış, 555 talaşlı işlemi hiç ara vermeden yapmaktadır. Bu işlemlerden 265’i delme, 6’sı frezeleme, 21’i delik büyütme, 56’sı raybalama, 101’i konik havşalama ve 106’sı kılavuz çekme olup; bunlara, belli aralıklarla yapılan 133 muayane dahil değildir. Bu tezgahta, saatte 100 silindir bloku işlenmektedir. Diğer bir misal de jet motoru parçaları yapan bir sanayiciden verelim. Bu fabrikada, bugün, otomatik bir tezgahta, 3 dakika 20 saniyede yapılarak 90 sente imal edilen parça, daha önce 56 saatte ve 1200 dolara yapılabiliyordu. Mamulün otomasyona göre tasarımlanması, biraz yaratıcılık, cesaret ve geleneksel düşüncelerden ayrılma isteği gerektirir. Zira, parçaların tezgahlar arasında otomatik olarak taşınması, ilerletilmesi, konumlanması, bağlanması, yüklenmesi, işlenmesi ve boşaltılması için parça geometrisinin bunlara göre analiz edilmesi çok önemlidir. Bunlara ilaveten, parçanın tasarımı yapılırken, otomatik üretim için otomasyonun temel bileşenleri olan ilerleticiler, seçiciler, yükleyiciler, boşaltıcılar, transfer araçları, indeksleme cihazları ve benzerlerinin de dikkate alınması gerekir.

Anahtar Kelimeler

Otomasyon, ürün tasarımı