Türk Otomotiv Firmalarının Performans Ölçümü Ve Analizine Yönelik Topsıs Yöntemini Kullanan Bir Örnek Çalışma

Yıl 2003, Cilt: 18 Sayı: 1, 1 - 18, 01.03.2013

Mustafa Yurdakul Yusuf İç

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de otomotiv sanayiinde faaliyet gösteren ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) işlem görmekte olan beş büyük ölçekli otomotiv
firmasının bilançoları kullanılarak hesaplanan finansal oranları kullanan, firmaların derecelendirilmesine yönelik bir örnek çalışma yapılmıştır. Çalışmanın ilk kısmında performans ölçümünde kullanılan finansal oranlar açıklanmış ve firmalar için hesaplanmıştır. İkinci kısımda ise hesaplanan oranlar her firma için Çok Özellikli Karar Verme Yöntemleri’nden bir tanesi olan TOPSIS yöntemi kullanılarak genel firma performansını gösteren tek bir puana cevrilmiştir. Her yil için elde edilen
performans puanları firmaların o yıllara ait hisse senetleri değerleri ile karşılaştırılmıştır. Hisse senedi değerleri ile yapılan karşılaştırmalar bize yöntemin başarısını gösterme açısından önemlidir. Yöntem belli bir ölçüde başarılı olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Otomotiv sektörü, performans analizi, çok özellikli karar verme, TOPSIS.

AN ILLUSTRATIVE STUDY AIMED TO MEASURE AND RANK PERFORMANCE OF TURKISH AUTOMOTIVE COMPANIES USING TOPSIS

Öz

In this study, a performance measurement model is developed to rank automotive
companies. Five large-scale public companies are selected and necessary financial
ratios are obtained from their financial statements, made public in the web site of
İstanbul Stock Exchange. In this study, financial ratios are explained and calculated
values of the companies are discussed in detail. In the second part of the study, TOPSIS method (Technique for Order Priority of Similarity by Information System)
is applied to combine different ratios to obtain a single performance score. The
performance scores are used to rank the companies for the last four years, and the
scores are compared with the companies’ stock prices to determine the method’s
accuracy. Mixed results are obtained with the application of the method, and
possible reasons of the deviations are also discussed in the paper.

Anahtar Kelimeler

Automotive sector, performance analysis, multi attiribute decision making, TOPSIS

Kaynakça

• Devlet Planlama Teşkilatı 8. Kalkınma Planı, Karayolu Taşıtları İmalat Sanayii
• Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara, 2001.
• İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Mali Tablolar, (www.imkb.gov.tr /mali
• tablolar).
• Akdoğan, N., Tenker, N., Finansal Tablolar ve Mali Analizi Teknikleri, Lebib
• Yalkın Yayımları ve Basım İşleri A.Ş., 5. Baskı, Mart 1997.
• Akgüç, Ö., Kredi Taleplerinin Değerlendirilmesi, Avcıol Basın-Yayın, 5.baskı,
• İstanbul, 1991.
• Warren, C. S., Reeve, J. M. ve Fess, P. E., Corporate Financial Accounting, 7.
• Edition, South-Western, Cincinnati, OH, 2002.
• Fridson, M., S., Financial Statement Analysis, John Wiley & Sons, Second
• Edition, New York, 1995.
• Fraser, L., M., Understanding Financial Statements, Prentice Hall, Englewood
• Cliffs, Fourth Edition, N.J., 1995.
• Sen, P. ve Yang, J.-B. Multiple Criteria Decision Support in Engineering
• Design, Springer-Verlag London Limited, London, Great Britain, 1998.