VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE TCDD LİMANLARINDA BİR ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ ÇALIŞMASI

Yıl 2004, Cilt: 19 Sayı: 4, 0 - , 10.04.2013

M. Emin Baysal Mehmet Uygur Bilal Toklu

Öz

Uluslararası ticarette limanlar, ülke ekonomisini direkt etkileyen bir role sahiptir.Artan ticaret hacmine bağlı olarak, optimum liman kapasitelerini elde etmek için limanlar iyi şekilde planlanmalı ve geliştirilmelidir. Mevcut limanlar ve kapasiteleri en etkin şekilde kullanılmalı, bunun için de bilimsel yöntem ve tekniklerle çalışılmalıdır. Bu çalışmada, Türkiye’de hizmet veren, TCDD’ye bağlı 7 limanın etkinliklerini belirlemek için Veri Zarflama Analizi (VZA) uygulanmıştır. Uygulama sonucunda, her bir limanın etkinlik değeri ve etkin olmayan limanlar için tavsiye edilen potansiyel iyileştirmeler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Veri zarflama analizi, liman etkinliği.

Kaynakça

• TCDD, Turkish Ports Operated by TCDD, TCDD Yayınları, Ankara,1993.
• Roll,Y., Hayuth Y., “Port Performance Comparison Appliying Data Envelopment Analysis”, Maritime Policy and Management, Vol 20, 153-161, 1993.
• Tongzon J., “Efficiency Measurement of Selected Australian and Other İnternational Ports Using Data Envelopment Analysis”, Transportation Research Part A, Vol 35, 113-128, 2001.
• Charnes, A., Cooper, W.W. ve Rhodes, E., “Measuring The Efficiency of Decision Making Units", European Journal of Operational Research, 2, 429-444, 1978.
• Sueyoshi, T., “Measuring Technical, Allocative and Overall Efficiencies Using a DEA Algorithm”, Operational Research Society, Vol 43, 141-155, 1992.
• Ali, A. I., Lerme, C. S. ve Seiford, L. M., “Components of Efficiency Evaluation in Data Envelopment Analysis” European Journal of Operational Research, Vol 80, 462-473, 1995.
• Doyle J. ve Green, R., “Efficiency and Cross-Efficiency in DEA: Derivations, Meanings and Uses”, Operational Research Society, Vol 45, 567-578, 1994.
• Seiford, L. M., “Data Envelopment Analysis; The Evolution of The State of The Art (1978-1995)”,The Journal of Productivity Analysis, Vol 7, 99-137, 1996.
• Tablo 5. Etkin olmayan limanlar için etkinlik değerleri ve çıktıya yönelik yapılabilecek iyileştirmeler
• Samsun Limanı Mevcut Değer Olması Gereken Değer Potansiyel İyileştirme Referans Kümesi
• EK= 0,58 Mersin, İzmir
• Girdi
• Personel Sayısı 486 486 0
• Y.E.Kapasitesi 2380 2380 0
• Çıktı
• Y.Elleçleme 2537 4312,52 69,98
• Yıllık Gelir 7949 14094,58 77,31
• Bandırma Limanı Mevcut Değer Olması Gereken Değer Potansiyel İyileştirme Referans Kümesi
• EK= 0,90 Mersin, İzmir
• Girdi
• Personel Sayısı 440 440 0
• Y.E.Kapasitesi 2636 2636 0
• Çıktı
• Y.Elleçleme 3749 4169,04 11,2
• Yıllık Gelir 7088 15394,69 117,19
• Derince Limanı Mevcut Değer Olması Gereken Değer Potansiyel İyileştirme Referans Kümesi
• EK= 0,23 Haydarpaşa, Mersin, İzmir
• Girdi
• Personel Sayısı 430 430 0
• Y.E.Kapasitesi 2023 2023 0
• Çıktı
• Y.Elleçleme 701 2990,64 326,63
• Yıllık Gelir 2976 12696,37 326,63
• İskenderun Limanı Mevcut Değer Olması Gereken Değer Potansiyel İyileştirme Referans Kümesi
• EK= 0,35 Mersin
• Girdi
• Personel Sayısı 748 748 0
• Y.E.Kapasitesi 3224 3224 0
• Çıktı
• Y.Elleçleme 2216 6395,89 188,62
• Yıllık Gelir 3315 19289,82 481,89
• Banker, R. D., Charnes, A. ve Cooper, W.W., “Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis”, Management Science, 30, 1078-1092, 1984.
• Baker, R.C. ve Talluri, S., “A Closer Look at The Use of Data Envelopment Analysis for Technology Selection”, Computers Ind. Engng., Vol 32, No 1, 101-108, 1997.
• Yavuz, İ., Sağlık Sektöründe Etkinlik Ölçümü, MPM Yayınları, No 654, Ankara, 2001.
• TCDD, TCDD İstatistik Yıllığı, TCDD Yayınları, Sayı 111, Ankara, 2001.