DEKONSTRÜKTİVİZM VE ORTAOYUNU - KARAGÖZDE ORTAK KAVRAMLAR

Yıl 2005, Cilt: 20 Sayı: 1, 0 - , 10.04.2013

Nazan Kırcı

Öz

Dekonstrüktivizm’in yaratıcı ve isim babası Derrida, kendi metodunu bir mimari tasarım olarak ileri sürmez. Ancak, felsefe ve mimarlık arasındaki bağ, Philip Johnson, Mark Wigley ve Peter Eisenman tarafından kurulmuştur. Dekonstrüktivizm’in tutulmayan, değişmez olmayan mantıklara izin veren durumunu Derrida şöyle açıklar: De-konstrüksiyon.... günümüzde doğal ve kendini kanıtlamış olan kavram çiftlerinin analizleri ve karşılaştırmaları ile bazı özel zamanlarda, onları kurumsallaşmamış gibi almaktır. Sanki tarihi yokmuş gibi.... Dekonstrüktivizm dikkatli ve itinalı bir şekilde metin analizine girmekle anlam kazanır. Çekildiğinde tüm binayı yıkacak taşı bulmaya çalışır. Derrida’ya göre düşüncenin tek başına anlamı yoktur. Metinler ile ilişkisi gereklidir. Düşüncenin evrimi metinlerin yer değiştirmesi ile olur. Sonuçta metinde içerik boşalır. İlk mesaj yok olur. Her zaman önceden yapılanın anlamına bağlıdır. Bu düşünceleri benimseyip, her şeye meydan okuyan mimarları, dekonstrüktivist olarak gruplamanın güçlüğüne rağmen, projelerindeki bazı özellikler, kavramsallaştırılarak bu çalışmada sunulmuştur. Geleneksel tiyatrolarımızdan Ortaoyunu-Karagöz’de Tiyatro gerçeğini bozan oyunlar oldukları için çalışma kapsamında irdelenip Alaycılık, Toplayıcılık, Detaycılık, Fragmanlar, Karşıtlık, Uydurma, Kurgu, Simgesellik, Yanılsamacılık, Bozgunculuk, Belirsizlik, Beklenmezlik gibi ortak kavramlar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Derrida, Dekonstrüktivizm, Ortaoyunu, Karagöz, kavramlar

Kaynakça

• Yırtıcı H., Modernleşmenin Karanlık Yüzü, Arredamento Dekorasyon 94/5, Boyut Yayıncılık ve Tic. AŞ., 106-111, 1994.
• Proudfoot J., “Deconstruction and Architectural Science”, Architectural Science Review, Vol.34, 55-63, 1988.
• Griffiths J., “Deconstruction Deconstruct”, Deconstruction Omnibus Volume, Academy Edition, 93-97, 1989.
• Jenks C., “Deconstruction at the Tate Gallery”, AD Deconstruction in Architecture, Academy Edition, 7, 1988.
• Yırtıcı H., Gürer T., Yıldız G., Mimarlık, Sayı 255, 27, 1993.
• Jenks C., “Frank Gehry and the Deconstructivist Style”, AD Deconstruction in Architecture, Academy Edition, 1988.
• Benjamin A., Derrida J., “Architecture and Phylosophy”, AD Deconstruction in Architecture, Academy Edition, 7-11, 1988.
• Şenyapılı B., “Dekonstrüktivizm”, Uluslararası III Yapı ve Yaşam Kongresi Bildiri Kitabı, Bursa, 87-94, Mayıs 1991.
• Derrida J., “Fifty-Two Aphorism for a Foreword”, Deconstruction Omnibus Volume, Academy Edition, 67-69, 1989.
• Akcan E., “Dekonstrüksiyon ve Mimarlık”, 70 Sonrası Mimarlık Tartışmalar, Mimarlar Derneği Yayınları, 51, Temmuz 1996.
• Altınoluk U., Gürer T., “Suprematizm, Konstrüktivizm ve Dekonstrüktivist Mimarlık”, Tasarım, N.6, 102-106, 1990.
• And M. Geleneksel Türk Tiyatrosu Köylü ve Halk Tiyatrosu Gelenekleri, İnkılap yayınevi, 337-487, 1985.
• And M. Gölge Oyunu, İnkılap Yayınevi, 290-342, 1983.
• Kırcı N., Ortaoyunu Karagöz ve Dekonstrüktivizm Üzerine Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994,
• Peak Club, AD Deconstruction in Architecture, Academy Edition, 45, 1988.
• Theatre on Water, JA, 8804, Yoshio Yoshida, 43-46, 1988.
• Gumma Museum, JA, 7603, Yoshio Yoshida, 26-28, 1987.
• Sugai Clinic, JA, 8704, Yoshio Yoshida, 26-28, 1987.
• Ushimado International Art Festival Center, What is Deconstruction, Academy Edition, 28-29, 1988.
• Guardiola House, Deconstruction Omnibus Volume, Academy Edition, 35, 1989.
• Bio-Centrum, Deconstruction Omnibus Volume, Academy Edition, 159, 1989.
• Künfürsterdamn, AD Deconstruction in Architecture, Academy Edition, 88, 1988.