TRAFİK KAZALARINA SEBEP OLAN YÜKSEK HIZ KUSURLARININ DENETİMİ VE AKTİF GÜVENLİK SİSTEMLER İLE KONTROLÜ

Yıl 2008, Cilt: 23 Sayı: 1, 0 - , 14.02.2013

Ali Çavdar Mehmet Uçar İbrahim Kılıçaslan

Öz

Son yıllarda, taşıt sayısındaki artış oranlarına göre trafik kaza oranları ve kazalardaki ölüm oranları son yirmiyılda bağıl olarak oldukça azalma göstermiştir. Bu bağıl azalmanın nedeni hem yasal düzenlemelerden, hem deyıllar itibariyle trafik denetimi ve taşıt güvenlik sistemlerindeki gelişmelerden kaynaklanmaktadır. Türkiye'deson on yılda meydana gelen trafik kazalarına sebep olan kusur oranlarına dair yapılan incelemelerde, sürücühatalarından kaynaklanan kazaların toplam kazalara oranı % 95 değerlerine ulaştığı görülmüştür. Bu oranlararasında yer alan sürücü hız kusurlarının, kazalara etkisinin direkt ve indirekt olarak yaklaşık % 30 olduğutahmin edilmektedir. Trafik veya sürüş güvenliğinin sürekliliği için hız kusurlarının farklı denetim ve azaltılmayöntemleri ile kontrol altına alınması gereklidir. Yapılan bu çalışmada, trafik kaza analizleri, taşıt hızsınırlamaları, yüksek hızın trafik kazalarına ve çarpışma riskine olan etkileri, sürücülerin hız seçimini etkileyenfaktörleri ve hız denetim yöntemleri incelenerek, taşıtlarda hız kontrol sistemlerinin kullanılması ile yüksek hızkusurlarının en aza indirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak trafik kazalarına sebep olan yüksek hızkusurlarının denetimi ve aktif güvenlik sistemleri ile kontrolü analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Trafik kazaları, hız kusurları, hız denetimi, aktif güvenlik sistemleri.

Kaynakça

• “Ulaştırma Özel İhtisas Komisyonu Raporu
• Trafik Düzeni, Karayollarında Can Güvenliği
• Alt Komisyonu Raporu”, Sekizinci Beş Yıllık
• Kalkınma Planı, ISBN 975-19-2723-4, Ankara,
• -
• Çavdar, A., “Otomobillerdeki Aktif ve Pasif
• Güvenlik Sistemlerinin Taşıt Tasarımı ve Taşıt
• Güvenliği Bakımından İncelenmesi”, Yüksek
• Lisans Tezi, Kocaeli, 2002.
• National Highway Traffic Safety Administration,
• “Traffic Safety Facts”, USA, 2004.
• Göktan, A, G., “Taşıt Tasarımı Ders Notları”,
• İTÜ Yayınları, İSTANBUL, 1992.
• “Trafik Kontrollerine İlişkin Yönerge”, Trafik
• Hizmetleri Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü,
• Ankara,1998.
• Bracckett, R, Q.,“ Evaluation Long-term Of
• Speed Control Strategies”, Collage Sation
• Teksas, 1977.
• “Karayolu ve Trafik Güvenliği Hakkında
• Derlemeler”, Trafik Araştırma Merkezi
• Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü, Ankara,
• Kasım, 1997.
• Aldoğan, A., “Trafik Kaza İstatistiklerinin
• Değerlendirilmesi ve Kazaların Azaltılmasında
• Bakanlığımızca Hazırlanan Yeni Uygulamalar
• ve Alınması Gerekli Kısa ve Uzun Vadeli Teklif
• ve Öneriler”, Trafik Şurası, Ankara, 1991.
• Evlik, R., “Cost-Benefit Analysis of Safety
• Measures for Vulnerable and Inexperienced
• Road Users”, Institute of Transport Economics,
• TQI Report 435/1999, Oslo, 1999.
• Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu,
• “Ticari Taşıt Şoförleri-Trafik Polisi İlişkileri”,
• Ankara, 1997.
• Streff, F.M., Schultz, R.H., “The 65 mph Speed
• Limit in Michigan: a Second Year Analysis of
• Effects on Crashes and Crash Casualties”,
• University of Michigan Transportation Research
• Institute, UMTRI-90-37, Michigan, 1990.
• Çubuk, M. K., “Trafik Güvenliği ve Hız
• İhlalleri”, II. Trafik Şurası, Emniyet Genel
• Müdürlüğü, Ankara, 2004.
• “Karayolu ve Trafik Güvenliği Hakkında
• Derlemeler”, Trafik Araştırma Merkezi, Emniyet
• Genel Müdürlüğü, Ankara, Ocak, 1998,
• “Trafik İstatistik Yıllığı”, Trafik Eğitim ve
• Araştırma Dairesi Başkanlığı, Emniyet Genel
• Müdürlüğü, Ankara, 2005.
• “Trafik İstatistik Bülteni”, Trafik Eğitim ve
• Araştırma Dairesi Başkanlığı, Emniyet Genel
• Müdürlüğü, Ankara, Ocak 1999.
• Matsumura, T., Seo, T., Umezawa, M., Okutani,
• T., “Road structure and traffic safety facilities
• in Japan”, Proceedings of Conference on Asian
• Road Safety (CARS), 1993.
• Umar, K., “Comments On Session 1: Modifying
• Individual Road User Behaviour, Proceedings
• of the International Road Safety Symposium”,
• SWOV Institute for Road Safety Research
• Leidchendam, Netherland, 1991.
• “Karayolları Trafik Yönetmeliği”, “Hız
• Sınırlayıcılar”, Madde, 99–100, (Değişiklik:
• 11.2000–24218), http://www.trafik.gov.tr/
• mevzuat_kanun_ve_yonetmelikler.asp, 2000.
• Racioppi, F., Lars, R., Claes, T., Villaveces, A.,
• “Karayollarında Trafik Kazalarının Önlenmesi
• : Avrupa İçin Bir Halk Sağlığı Perspektifi”,
• Dünya Sağlık Örgütü, 2004.
• Trafik Araştırma Merkezi Müdürlüğü,
• “Karayolları Trafiği Denetimi ve
• Düzenlemesinde Teknolojinin Önemi”, Emniyet
• Genel Müdürlüğü, Ankara, 1998.
• World Health Organization, World Report on
• Road Traffic Injury Prevention, Geneva, 2004.
• Enforcement Manuel, AVT97/VW49650,
• “Hollanda Polisi Denetim Genelgesi ve
• Çalışmaları”, Netherlands, 1997.
• Işıldar, S., “Trafik Kazaları ve Önlenmesi”,
• Türk Standartları Enstitüsü -Tüketici Dergisi,
• Ankara, Mayıs, 1998.
• Wegman, F., “Research To Improve Road
• Safety”, SWOV Institute for Road Safety
• Research the Netherlands, 2000
• Widmann, G., Daniels, M., Hamilton, L., Humm,
• L., Riley, B., Schiffmann, J., Schnelker, D.,
• Wishon, W., “Adaptive Cruise Control: Forging
• Components into Systems”, Systems into a
• Company, Techcon ‘99, Kokomo, Indiana, 1999.
• Anonymous, “Cruise Control Systems”,
• http://www.howstuffworks.com/aut~/, 2004.
• Riley, B., Kuo, G., Schwartz, B., Zumberge, J.,
• “Development of a Controlled Braking Strategy
• for Vehicle Adaptive Cruise Control”, Society
• of Automotive Systems, Publication, 2000.
• Bauer, H., “Automotive Handbook”, 5 th
• Edition, Translation, Robert Bosch GmbH,
• Germany, 2000.
• Becker. S., Radow, D., Von, J. Felges., “Driver
• Assistance System-Industrial, Psychological
• and Legal Aspect”, IEEE International
• Conference on Intelligent Vehicles, 1998.
• Anonymous, “Delphi Automotive Systems
• Integrated Safety Systems”, 2001.
• Seiffert, U., Walzer, P., “Automotive Technology
• of the Future”, Society of Automotive Systems,
• USA, 2004.
• Seto, Y., Murakami, T., Inoue, H., Tange, S.,
• “Developments in Headway Distance Control
• Systems”, Automotive Engineering International,
• Aug, 1998.