BÜYÜK KÜTLELİ BİR ÇELİK PARÇANIN DÖKÜMÜNDE KLASİK VE BİLGİSAYAR DESTEKLİ MÜHENDİSLİK YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2008, Cilt: 23 Sayı: 2, 0 - , 18.02.2013

Ramazan Kayıkcı

Öz

Bu çalışmada klasik mühendislik yöntemi ile tasarlanarak kuma dökülen yaklaşık brüt 5 ton ağırlığında bir çelikdökümün bilgisayar destekli mühendislik teknikleri ile yeniden tasarlanması, dökülmesi ve katılaştırılmasüreçleri incelenmiş ve karşılaştırılmıştır. Çalışmaya konu olan döküm parça ilk kez endüstriyel ortamda klasikmühendislik tasarımları ile dökülmüştür. Ultrason test tekniği ile muayene edilen bu dökümün iç bölgelerindeçekme boşluğu tespit edilmiştir. Daha sonra aynı parçanın döküm modeli bir CAD programında üç boyutluolarak tasarlanmış ve simülasyon ortamında katılaşma modellemeleri yapılmıştır. Katılaştırma modellemesisonuçlarına göre üç boyutlu kalıplama tasarımı optimize edildikten sonra parça tekrar dökülmüştür. Dökülenparça tekrar boşluk ve gözeneklilik testlerinden geçirilerek elde edilen veriler bilgisayar modellemelerindenalınan sonuçlar ile karşılaştırılmıştır. Sonuçlar klasik mühendislik teknikleri ile dökülen parçanın kalıplamatasarımından kaynaklanan hatalara bağlı olarak iç bölgelerinde çekme boşluğu oluştuğunu buna karşılıkbilgisayar destekli mühendislik teknikleri ile kalıplama tasarımı yapılarak dökülen aynı parçanın bu tür kusurlariçermediğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Çelik dökümler, besleyici tasarımı, döküm simülasyonu, katılaşma, tahribatsız muayene

Kaynakça

• Campbell, J., Castings, Butterworth-Heinemenn
• Ltd., Oxford, England, 1991.
• Gwyn, M.A., “Cost-Effective Casting Design”,
• Engineered Casting Solutions, Moderncasting,
• -
• Kayıkcı, R., “Use of Computer Modelling in
• Predicting Microporosity in Commercial
• Aluminum Alloy”, The 66 World Foundry
• Congress, İstanbul, 235-246, 2004.
• Kayıkcı, R. ve Akar, N., “Farklı Kesit
• Kalınlıklarına Sahip Büyük Hacimli Bir Çelik
• Dökümün Simülasyon Teknikleri ile
• Tasarlanması”, Politeknik Dergisi, 10-4, 214-227,
• -
• Wlodower, R., Directional Solidification of Steel
• Casting, PergamonPress, Oxford, 1966. (Çeviren:
• Yaman, M.,Çelik Dökümlerde Besleyici ve
• Soğutucu Hesapları, TMMOB Metalurji
• Müh.Odası, 1985.
• Chvorinov, N., “Theory of Solidification of
• Castings”, Giesserei, 27, 177- 225, 1940.
• Guleyupoglu, S., “Casting Process Design
• Guidelines”, AFS Transactions, 83, 869-876,
• -
• Campbell, J., Castings Practice, Elsevier,
• London, 2004.
• SolidCast, http://www.finitesolutions.com.
• Şahin, H.M., Kocatepe, K., Kayikci, R. and Akar,
• N., “Determination of Unidirectional Heat
• Transfer Coefficient during Unsteady State
• Solidification at Metal Chill Interface”, Energy
• Conversion and Management, 47, 19-34, 2006.
• Krautkramer, J. ve Krautkramer, H., Ultrasonic
• Testing of Materials, Springer-Verlag,Berlin
• Heidelberg, 1990.