SMEED VE ANDREASSEN KAZA MODELLERİNİN TÜRKİYE UYGULAMASI: FARKLI SENARYO ANALİZLERİ

Yıl 2008, Cilt: 23 Sayı: 4, 0 - , 18.02.2013

Ali Akgüngör Erdem Doğan

Öz

Bu çalışmada, 1986-2005 yılları arasındaki nüfus (P), araç (N), kaza (C), yaralı (I) ve ölü sayıları’na (D) ait veriler kullanılarak Türkiye için trafik kaza modelleri geliştirilmiştir. Bu modeller geliştirilirken, yapısal form olarak Smeed ve Andreassen modellerinden yararlanılmakla birlikte Smeed modeli farklı bir bakış açısından ele alınarak geliştirilmiş ve bu modele Smeed Benzeşim Modeli adı verilmiştir. Avrupa Birliğine tam üye olma yolunda olan Türkiye’ nin 2010 yılına kadar olan süreçte kaza, yaralı ve ölü sayıları farklı üç senaryo ile tahmin edilmeye çalışılmıştır. Geliştirilen her iki model yüzdelik hatalar (YH), ortalama mutlak hatalar (OMH) ve ortalama karesel hataların karekökü (OKHK) esas alınarak karşılaştırılmıştır. Türkiye için geliştirilen Andreassen Modeli 1986-2005 yılları arasında Smeed Benzeşim modeline göre genel olarak daha küçük yüzdelik hatalara sahip olmakla birlikte, senaryolara göre ileriye yönelik kaza, yaralı ve ölü sayılarına ait tahminlerde Smeed Benzeşim modelinin daha anlamlı sonuçlar verdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kaza tahmin modelleri, Smeed modeli, Andreassen modeli, Türkiye.

Kaynakça

• Peden M., Scurfield, R., Sleet, D., Mohan, D., Hyder,
• A.A., Jarawan, E. and Mathers, C., (eds), The World
• Report on Road Traffic Injury Prevention, World
• Health Organization, Geneva, Switzerland, 2004.
• Smeed, R.J., “Some Statistics Aspects of Road
• Safety Research”, Journal of the Royal
• Statistical Society, Series A, Part I, 1-34, 1949
• Andreassen, D.C., “Linking Deaths with Vehicles
• and Population”, Traffic Engineering &
• Control, Cilt 26, No11, 547-549, 1985.
• Mekky, A., “Effect of Rapid Increase in Motorization
• Levels on Road Fatality Rates in Some Rich
• Developing Countries”, Accident Analysis &
• Prevention, Cilt17, No 2, 101-109, 1985.
• Livneh, M. And Hakkert, A.S., “Some Factors
• Effecting the Increase Road Accidents in
• Developing Countries, with particular reference
• to Israel”, Accident Analysis & Prevention Cilt
• , No 3,211-222, 1984.
• C Partyka., “Simple Models of Fatality Trends Using
• Employment and Population Data”, Accident
• Analysis & Prevention, Cilt 16, No 3, 211-222, 1984.
• Dinesh M. and Bawa B.S., “An Analysis of Road
• Traffic Fatalities in Delhi, India” Accident Analysis
• & Prevention, Cilt 17, No 1, 33-45, 1985.
• Valli, P.P “Road Accident Models for Large
• Metropolitan Cities of India”, IATSS Research,
• Cilt 29, No 1, 57-65, 2005.
• Zegeer C.V., Deacon, JA., State of the Art
• Report 6, Transportation Research Board, 1987.
• A.P.Akgüngör, O.Yıldız, “ Sensitivity Analysis of
• an Accident Prediction Model by the Fractional
• Factorial Method” Accident Analysis &
• Prevention, Cilt 39, No 1, 63-68, 2007.
• Bozkurt, E. Türkiye’de Karayolları Trafik
• Kazaları Üzerine Bir Model Çalışması Devlet
• İstatistik Enstitüsü, Uzmanlık Tezi, 2002.
• Isik, A.; Erdem, M. Türkiye’de Karayolu Trafik
• Kazalarına Etkili Faktörlerin Regresyon
• Analiziyle İncelenmesi, II. Trafik Şurası, ATO,
• Ankara, 15 sayfa, 21-22 Ekim, 2004.
• Mirasyedi, F., Mevsimlerin Türkiye’deki
• Trafik Kazalarına Etkisinin İncelenmesi ve
• Kaza Tahmin Modelleri, Master Tezi, Kırıkkale
• Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006.
• R.J Smeed., “Variations in The Pattern of
• Accident Rates in Different Countries And Their
• Causes”, Traffic Engineering & Control, Cilt
• , No 7, 364-371, 1968.
• Smeed, R.J., Jaffocate “Effects of Changes in
• Motorization in Various Countries on the Number
• of Road Fatalities” Traffic Engineering and
• Control, Cilt 12, No 3,150-151, 1970.
• Andreassen, D., “Population and Registered Vehicle
• Data and Road Deaths” Accident Analysis and
• Prevention Cilt 23, No 5, 343-351, 1991.
• Preston, B “Road Safety: International Comparison”
• Transport Reviews Cilt 1, No1, 75-98, 1980.
• MacLean, S. Relationship between Variables
• Proc., Esso-Monash Civ.Eng. Workshop on
• Traffic Accident Evaluation, Department of
• Civil Engineering, Monash University,1993
• Emniyet Genel Müdürlüğü www.egm.gov.tr
• Türkiye İstatsitik Kurumu, Karayolu Kaza
• İstatistikleri, 1986-2005. www.tuik.gov.tr