UÇUCU KÜL, KİREÇ VE ÇİMENTO İLE İYİLEŞTİRİLMİŞ KAOLİNDE KÜR SÜRESİNİN CBR ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2011, Cilt: 26 Sayı: 4, 0 - , 20.02.2013

Seyhan Fırat Ahmet Cömert

Öz

Katkılarla iyileştirilen zeminlerin taşıma gücü tespitinde Kaliforniya Taşıma Oranı (CBR) deneyi kullanılır. CBResnek üst yapılar için alt temel ve granüler tabakaların davranışını belirler. Standart CBR deneyinde, 24 saathavada bekletildikten sonra sıkıştırılan örnekler 4 gün suda bekletilip deneye tabi tutulmaktadır. Bu kür süresi,puzolanik etkinin ilk prizlenme (katılaşma) sürecini kapsar ve puzolanik katkılarla iyileştirilen zeminin taşımagücü tespiti için yeterli değildir. Bu nedenle karışımlar gerçek arazi durumundaki taşıma gücü tespiti için dahauzun süre kürlenmelidir. Bu çalışmada, F sınıfı uçucu kül ve çimento katkısı ile stabilize edilen iki zeminintaşıma oranları ve dayanım değerleri üzerindeki 1, 7, 28 ve 56 günlük kür etkileri incelenmiştir. Zemin olarak,biri kaolin ve kireç, diğeri kaolin, bentonit ve kireç, iki matris hazırlanmıştır. Matrisler farklı oranda katkı ilekarıştırılmış optimum su içeriğinde sıkıştırılmıştır. Kür süreleri sonunda karışımlar üzerinde mekanik ve fizikseldeneyler yapılmıştır. Deney sonuçlarından karışımların CBR yüzdeleri, dayanım parametreleri, dane çapıdağılımı ve bağıl yoğunlukları hesaplanmıştır. 28 gün kür sonunda, uçucu kül katkılı zeminlerin taşıma gücünde%4-%160 artış, çimento katkılı zeminlerin çoğunda ise %50’ye varan düşüş belirlenmiştir. Bu sonuçlar, çimentove uçucu külle stabilize edilmiş zeminlerin taşıma gücü kontrolünün 28 gün kür sonunda yapılması gerektiğiniortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

CBR, Uçucu kül, Kireç, Çimento, Zemin iyileştirmesi

Kaynakça

• Misra, A., Biswas, D. ve Upadhyaya, S.,
• “Physico-Mechanical Behavior of Self-Cementing
• Class C Fly Ash-Clay Mixtures”, Fuel, Cilt 84,
• No 11, 1410-1422, 2005.
• Türker, P., Erdoğan, D., Katnaş, F. ve Yeğinobalı,
• A., Türkiye’deki Uçucu Küllerin
• Sınıflandırılması ve Özellikleri, TÇMB, Ar-Ge
• Enstitüsü, Ankara, 2004.
• http://www.euas.gov.tr Elektrik Üretim Anonim
• Şirketi Genel Müdürlüğü resmi web sitesi, Termik
• Santrallerimiz.
• Misra, A., Upadhyaya, S. ve Biswas, D.,
• “Utilization of Soil Stored and Ponded Class C Fly
• Ash in Road Bases”, 2003 International Ash
• Utilization Symposium, Center for Applied
• Energy Research, University of Kentucky, 2003.
• ASTM C 618, “Standard Specification for Coal
• Fly Ash and Raw or Calcined Natural Pozzolan
• for Use in Concrete”, Annual Book of ASTM
• Standards, 2005.
• Cömert, A.T., Koyuncu, H. ve Fırat, S., “Uçucu
• Kül ile Stabilize Edilmiş Zeminlerde Kür
• Süresinin Taşıma Gücü Üzerine Etkileri”, Zemin
• Mekaniği ve Temel Mühendisliği 11. Ulusal
• Kongresi, Karadeniz Teknik Üniversitesi,
• Trabzon, 2006.
• Lee, Seung, W. ve Fishman, K.L., “Resilient and
• Plastic Behavior of Classifier Tailings and Fly
• Ash Mixtures”, Transport Res Rec 1418, 51–59,
• October 1993.
• Chang ve Dave, Ta-Teh., “Resilient Properties and
• Microstructure of Modified Fly Ash-Stabilized
• Fine-Grained Soils”, Transport Res Rec 1486,
• –96, 1995.
• Yarbaşı, N., Kalkan, E. ve Akbulut, S.,
• “Modification of the Geotechnical Properties, as
• Influenced by Freeze–Thaw, of Granular Soils
• with Waste Additives”, Cold Regions Science
• and Technology, Cilt 48, 44–54, 2007.
• Senol, A., Edil, T.B., Bin-Shafique, Md.S. ve
• Acosta, H.A., Benson, C.H., “Soft Subgrades’ Stabilization By Using Various Fly Ashes”,
• Resources, Conservation and Recycling, Cilt 46,
• –376, 2006.
• Okyay, U.S. and Dias, D., “Use of lime and
• cement treated soils as pile supported load transfer
• platform”, Engineering Geology, 114, 34–44,
• -
• Ahmaruzzaman M., “A review on the utilization
• of fly ash”, Progress in Energy and Combustion
• Science, 36, 327–363, 2010.
• Day, R.W., Geotechnical Earthquake
• Engineering Handbook, McGraw-Hill, 385-392,
• , 2001.
• Tunç, A., Yol Mühendisliğinde Geoteknik ve
• Uygulamaları, Atlas Yayın Dağıtım, İstanbul,
• -263, 2002.
• TS 639/T1, “Uçucu Küller-Çimentoda
• Kullanılan”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara,
• Nisan 1998.
• ASTM C618, “Standard Specification for Coal Fly
• Ash and Raw or Calcined Natural Pozzolan for
• Use in Concrete”, Annual Book of ASTM
• Standarts, 2005.
• TS EN 450–1, “Uçucu Kül - Betonda Kullanılan -
• Bölüm 1: Tarif, Özellikler ve Uygunluk
• Kriterleri”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara,
• -
• Koyuncu, H., Stabilizasyon/Solidifikasyon
• Yöntemi ile İyileştirilmiş, Petrollü Sondaj
• Atıklarının Geoteknik, Fiziko-Kimyasal ve
• Mikro-Yapısal Özelliklerinin Belirlenmesi,
• Doktora Tezi, Osmangazi Üniversitesi, Fen
• Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, 1998
• TS EN 197–1, “Çimento- Bölüm 1: Genel
• Çimentolar- Bileşim, Özellikler ve Uygunluk
• Kriterleri”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara,
• Şubat 2005.
• TS EN 459–1, “Yapı Kireci - Bölüm 1: Tarifler,
• Özellikler ve Uygunluk Kriterleri“, Türk
• Standartları Enstitüsü, Ankara, Nisan 2005.
• TS 1900-1, İnşaat Mühendisliğinde Zemin
• Lâboratuvar Deneyleri - Bölüm 1: Fiziksel
• Özelliklerin Tayini, Türk Standartları Enstitüsü,
• Ankara, 2006.
• TS 1900-2, İnşaat Mühendisliğinde Zemin
• Lâboratuvar Deneyleri - Bölüm 2: Mekanik
• Özelliklerin Tayini, Türk Standartları Enstitüsü,
• Ankara, 2006.
• Karayolu Teknik Şartnamesi. Türkiye
• Cumhuriyeti Bayındırlık ve İskan Bakanlığı,
• Karayolları Genel Müdürlüğü. Ankara, 475-478,
• -92, 2004.
• Koyuncu, H., Tuncan, A. ve Tuncan, M., “Sondaj
• Atıkların Stabilize Alt Malzemesi Olarak
• Kullanılması”, Endüstriyel Atıkların İnşaat
• Sektöründe Kullanılması Sempozyumu, 121-
• , Eskişehir, 1998.