TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLET DEMİRYOLLARI İŞLETMESİNİN PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2012, Cilt: 27 Sayı: 1, 0 - , 19.02.2013

Fikret Kazancıoğlu

Öz

Avrupa Birliği (AB) kriterleri ve hedefleri belli olan ve üyesi olduğu ülkelerin bu kriterleri taşımasını zorunlu kılan bir yapıya sahiptir. Türkiye, AB’ye aday bir ülke olarak birliğin gereklerini yerine getirme çalışmalarına AB’nce açılan başlıklar altında devam etmektedir. Açılan başlıklardan biriside “Ulaştırma” dır. Bu bağlamda, bu çalışma ile ulaştırma başlığının en önemli parametrelerinden biri olan “Demiryolları” işletmeciliğinde Türkiye’nin AB ülkelerine göre durumu Veri Zarflama Analizi (VZA) kullanılarak ortaya konulmuştur. VZA seçilen karar verme birimlerinin (KVB) (bu çalışmada ülkeler) demiryolları göstergelerini dikkate alarak çok parametreli ve non-parametrik bir yaklaşımla göreceli performans analizi yapar. Analizde farklı iki model düşünülerek hem işletme hem de yolcu taşımacılığında demiryolu kullanımı tercihi bakımından performans değerlendirmesi yapılmıştır. Bu çalışmanın çıktıları Türkiye’nin demiryolu göstergeleri bakımından AB’ye entegrasyonu için hedef politikalarının belirlenmesine somut değerlerle yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Demiryolları, Veri Zarflama Analizi, Etkinlik

Kaynakça

• Koopmens, T.C., “Activity analysis of Production and Collocetion”, John Wiley end Sons Inc., New York, 1951.
• Debreu, G., “The Coefficient of Resource Utilization”, Econometrice, Cilt 19, No 3, 273-292, 1951.
• Farrell, M.J.,”The Measurement of Productive Efficiency”, Journal of the Royal Statistical Society Series A, General, Cilt 120, No 3, 253-281, 1957.
• Charnes, A., Cooper, W.W., Rhodes, E.L., “Measuring the efficiency of decision making units”, European Journal of Operational Research, Cilt 2, 429-444, 1978.
• Özok, U., “Veri zarflama analizi ve Malmquist toplam faktör verimliliği endeksi ile Türkiye’deki illerin tarım etkinliklerinin incelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2-22, 2006.
• Norman, M., Stoker, B., “Data Envelopment Analysis : The Assesment of Performance”, Waley, New York, Cilt 7, 29-35, 1991.
• Baysal, M.E., Uygur, M., Toklu, B., “A study of the relative efficiency of TCDD ports, using data envelopment analysis”, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, Cilt 19, No 4, 437-44, 2004.
• Yurdakul, M. ve İç, Y.,“ Performance Measurement and Analysis for the Turkish Automotive Companies TOPSIS Method Using a Case Study”, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, Cilt: 18, No:1, 1-18. 2003.
• Charnes. A., Cooper, W., “An Explicit General Solution in Linear Fractional Programming”. Naval Research Logistics Quarterly, Cilt 20, 449-467, 1973.
• Lewin. A.Y., Morey R.C.,“Measuring the Relative Efficiency and Output Potential of Public Sector Organizations: An Application of Data Development Analysis”, International Journal of Policy Analysis and Information Systems, Cilt 5, No 4, 267-285, 1981.
• Färe, R., Grosskoppf, S., Norris, M., Zhang, Z., “Productivity growth, technical progress and efficiency change in industrialized countries”, American Economic Review, Cilt 84, No 1, 66-83, 1994.
• Andersen, P. and Petersen, N.C., “A procedure for ranking efficient units in data envelopment analysis”, Management Science, Cilt 39, No 10, 1261–1264, 1993.