Lojistik Sektöründe Ağır Ticari Araç Seçimi Problemine Çok Ölçütlü Bir Yaklaşım

Yıl 2013, Cilt: 28 Sayı: 1, 0 - , 21.02.2014

Mehmet Kabak Ömer Uyar

Öz

Ulaştırma sektöründe faaliyet gösteren lojistik firmaların temel elamanlarından biri sahip oldukları yük taşıma araçlarıdır. Özellikle firma bünyelerine yeni araç alınması veya araç filosunun tamamen yenilenmesi söz konusu olduğunda, karar verici konumundaki yöneticiler için araç seçim problemleri, çok fazla ölçüte bağlı olarak değerlendirilmesi nedeniyle karar verilmesi gereken zor problemlerdir. Firmalar için çok büyük bir öneme sahip karar verme problemlerinin akılcı bir biçimde çözülebilmesi için bilimsel yöntemlerin kullanılması gerekmektedir. Bu çalışmada, bir firmanın araç filosuna katmayı düşündüğü yeni yük aracı alım sürecinin
değerlendirilebilmesi için gereken seçim ölçütlerinin belirlenmesi ve bu ölçütlerin önem ağırlıkları doğrultusunda en iyi aracın seçilmesi modellenmiştir. Ağır ticari araç seçimi için önerilen 20 ölçütün ağırlıkları analitik ağ süreci (AAS) ile belirlenmiş ve araçların sıralaması PROMETHEE yöntemi ile yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Araç seçimi, ÇÖKV, AAS, PROMETHEE.

Kaynakça

• Byun, D.H.,“The AHP Approach for Selecting an
• Automobile Purchase Model”, Information &
• Management, 38, 289-297, 2001.
• Dağdeviren, M., Eraslan, E., Kurt, M. ve Dizdar,
• E., “Tedarikçi Seçimi Problemine Analitik Ağ
• Süreci İle Alternatif Bir Yaklaşım” Teknoloji,
• Cilt 8, Sayı 2, 115-122, 2005.
• Soner, S. ve Önüt, S., “Multi-Criteria Supplier
• Selection: An ELECTRE-AHP Application”,
• Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi,
• Cilt:4, s.110-120, 2006.
• Yousefi, A ve Vencheh, A. H., “An Integrated
• Group Decision Making Model and its Evaluation
• By DEA for Automobile Industry”, Expert
• Systems with Applications, 37, 8543–8556,
• -
• Bozdemir, Y. ve Yılmaz, İ. T., “Kural Tabanlı
• Karar Verme Mekanizmasına Sahip Sistematik
• Araç Seçim Modeli Geliştirilmesi”, Makine
• Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 6, No: 2,
• -27, 2009.
• Terzi, Ü., Hacaloğlu, S. E. ve Aladağ, Z.,
• “Otomobil Satın Alma Problemi İçin Bir Karar
• Destek Modeli”, İstanbul Ticaret Üniversitesi
• Fen Bilimleri Dergisi Yıl: 5 Sayı:10, s. 43-49,
• -
• Güngör, İ. ve İşler, D.B., “Analitik Hiyerarşi
• Yaklaşımı İle Otomobil Seçimi” ZKÜ Sosyal
• Bilimler Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, s. 21-33, 2005.
• Vrkljan, B. H. ve Anaby, D., “What Vehicle
• Features are Considered Important When Buying
• an Automobile? An Examination Of Driver
• Preferences By Age And Gender”, Journal of
• Safety Research, 42, 61–65, 2011.
• Ballı, S., Karasulu, B. ve Korukoğlu, S., “En
• Uygun Otomobil Seçimi Problemi İçin Bir
• Bulanık Promethee Yöntemi Uygulaması”,
• D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:22 Sayı:1, s,139-147,
• -
• Yi, H. C., Chen, K.T. ve Tzeng, G.H., “FMCDM
• with Fuzzy DEMATEL Approach for Customers’
• Choice Behavior Model”, International Journal
• of Fuzzy Systems, Vol. 9, No. 4, December 2007.
• Shyur, H.J. ve Shih, H.S., "A Hybrid MCDM
• Model for Strategic Vendor Selection",
• Mathematical and Computer Modelling, 44, 8,
• -761, 2006.
• Dağdeviren, M., Dönmez N. ve Kurt, M.,
• “Developing A New Model For Supplier
• Evaluation Process For A Company And Its
• Application”, J. Fac. Eng. Archit. Gazi Univ.,
• Vol.21, No.2, 247-255, 2006.
• Tuzkaya, U.R. ve Önüt, S., “A Fuzzy Analytic
• Network Process Based Approach to
• Transportation-Mode Selection Between Turkey
• and Germany: A Case Study” Information
• Sciences, 178, 3133–3146, 2008.
• Chen, H.H., Lee, H.I. ve Kang, H.Y., “A Model
• for Strategic Selection of Feeder Management
• Systems: A Case Study”, Electrical Power and
• Energy Systems , 32, 421–427, 2010.
• Köne, A.Ç. ve Büke, T., “An Analytical Network
• Process (ANP) Evaluation of Alternative Fuels for
• Electricity Generation in Turkey”, Energy Policy,
• , 5220–5228, 2007.
• Çelebi, D., Bayraktar, D. ve Bingöl, L.,
• “Analytical Network Process for Logistics
• Management: A Case Study in a Small Electronic
• Appliances Manufacturer”, Computers &
• Industrial Engineering, 58, 432–441, 2010.
• Güneri, A.F., Cengiz, M. ve Şeker, S., “A Fuzzy
• ANP Approach to Shipyard Location Selection”,
• Expert Systems with Applications, 36, 7992–
• , 2009.
• Tuzkaya, G., Gülsün, B., Kahraman, C. ve Özgen,
• B., “Integrated Fuzzy Multi-Criteria Decision
• Making Methodology for Material Handling
• Equipment Selection Problem and an
• Application”, Expert Systems with Applications,
• , 2853–2863, 2010.
• Bulut, K. ve Soylu, B., “Öğretim Üyelerinin İş
• Yükü Seviyelerinin Bir Analitik Ağ Modeli İle
• Değerlendirilmesi: Mühendislik Fakültesinde Bir
• Uygulama”, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri
• Enstitüsü Dergisi, 25 (1-2), 150 – 167, 2009.
• Gümüş, A.T., Çetin, A. ve Kaplan, E., “A Fuzzy-
• Analytic Network Process Based Approach for
• Enterprise Information System Selection”,
• Journal of Engineering and Natural Sciences
• Sigma, 28, 74-85, 2010.
• Lin, H.T., “Personel Selection Using Analytic
• Network Process and Fuzzy Data Envelopment
• Analysis Approaches”, Computers & Industrial
• Engineering, 59, 937–944, 2010.
• Gümüş, A.T. ve Yılmaz, G. “Sea Vessel Type
• Selection via an Integrated VAHP–ANP
• Methodology For High-Speed Public
• Transportation in Bosphorus”, Expert Systems
• with Applications, 37, 4182–4189, 2010.
• Halouani, N., Chabchoub, H. ve Martel, J.M.,
• “PROMETHEE-MD-2T Method for Project
• Selection”, European Journal of Operational
• Research, 195(3), 841–895, 2009.
• Fernández-Castro, A.S., ve Jiménez, M.,
• “PROMETHEE: An Extension through Fuzzy
• Mathematical Programming”, Journal of the
• Operational Research Society, 56, 119–122,
• -
• Dulmin, R. ve Mininno, V., “Supplier Selection
• Using a Multi-Criteria Decision Aid Method”,
• Journal of Purchasing & Supply Management,
• , 177–187, 2003.
• Wang, J.J., Wei, C.M. ve Yang, D., “Decision
• Method for Vendor Selection Based on
• AHP/PROMETHEE/GAIA”. Journal of Dalian
• University of Technology, 46 (6), 926–931, 2006.
• Radojevic, D. ve Petrovic, S., “A Fuzzy Approach
• to Preference Structure in Multicriteria Ranking”,
• International Transaction in Operation
• Research, 4 (5/6), 419–430, 1997.
• Madlener, R., Kowalski, K. ve Stagl, S., “New
• Ways for the Integrated Appraisal Of National
• Energy Scenarios: The Case of Renewable Energy
• Use in Austria”, Energy Policy, 35, 6060–6074,
• -
• Roux, O., Duvivier, D., Dhaevers, V., Meskens,
• N. ve Artiba, A., “Multicriteria Approach to Rank Scheduling Strategies”, International Journal of
• Production Economics, 112 (11), 192–201, 2008.
• Dağdeviren, M., “Decision Making in Equipment
• Selection: An Integrated Approach with AHP and
• PROMETHEE”, Journal of Intelligent
• Manufacturing, 19, 397-406, 2008.
• Bouri, A., ve Martel, J.M., “A Multi-Criterion
• Approach for Selecting Attractive Portfolio”,
• Journal of Multi-Criteria Decision Analysis, 11,
• –277, 2002.
• Anand, G. ve Kodali, R. “Selection Of Lean
• Manufacturing Systems Using the
• PROMETHEE”, Journal of Modelling in
• Management, 3 (1), 40–70, 2008.
• Saaty, T.L., Decision Making with Dependence
• and Feedback: The Analytic Network Process,
• Pittsburgh, RWS Publications, 1996.
• Jharkharia, S. ve Shankar, R., “Selection of
• Logistics Service Provider: An Analytic Network
• Process (ANP) Approach”, Omega, 35, 274 –
• , 2007.
• Brans, J.P., “Lingenierie de la decision.
• Elaboration dinstruments daide a la decision:
• Methode PROMETHEE”, Presses de Universite
• Laval, Quebec, Canada, 183–214, 1982.
• Vincke, J.P. ve Brans, J.P., “A Preference Ranking
• Organization Method. The PROMETHEE Method
• for MCDM”, Management Science, 31, 641–
• , 1985.
• Brans, J.P., Vincke, Ph. ve Mareschal, B., “How
• to Select and How to Rank Projects: The
• PROMETHEE Method”, European Journal of
• Operational Research, 24 (2), 228–238, 1986.
• Goumas, M., ve Lygerou, V., “An Extension of
• the PROMETHEE Method for Decision Making
• in Fuzzy Environment: Ranking of Alternative
• Energy Exploitation Projects”, European Journal
• of Operational Research, 123, 606-613, 2000.
• Le Teno, J., F., ve Mareschal, B., “An Interval
• Version of PROMETHEE For the Comparison of
• Building Products’ Design with Ill-Defined Data
• on Environmental Quality”, Europal Journal of
• Operational Research, 109, 522–529, 1998.
• Dağdeviren, M. ve Eraslan, E., “Supplier
• Selection Using PROMETHEE Sequencing
• Method”, J. Fac. Eng. Archit. Gazi Univ., Vol.
• , No.1, 69-75, 2008.
• Brans, J.P., ve Mareschal, B., “PROMETHEE V –
• MCDM Problems with Segmentation
• Constraints”, INFOR, 30 (2), 85–96, 1992.
• Mareschal, B. ve Brans, J.E., "Geometrical
• Representations for MCDM" (GAIA), EJOR,
• Vol. 34, 69-77, 1988.
• Mareschal, B., “What is the Delta Value in
• GAIA?”. http://www.prometheegaia.
• net/faqpro/index.php?action=article&cat_
• id=003& id =17&lang.