Arnavutluk Bölgesinde Kuraklık Ve Standart Yağış İndeksinin (Spı) Kullanımı

Yıl 2013, Cilt: 28 Sayı: 1, 0 - , 21.02.2014

Aferdita Merkoci Vangjel Mustaqi Liri Mucaj Mirela Dvorani

Öz

Kuraklık, belirli bir zamanda toprakta nem yetersizliği ve hidrolojik düzensizlik yaratan yetersiz yağış veya yağışsız periyodu ifade eder. Çevre, ekonomi, tarım, enerji ve sosyal yaşam vb. durumlar üzerinde negatif etki yaratan bir etmendir. Kuraklık sıklığı ve şiddetinin değerlendirilmesi için Standartlaştırılmış Yağış Endeksi (Standardised Precipitation Index (SPI)) kullanılmaktadır. SPI, tüm dünyada kuraklık gözlemleme için en sık kullanılan yöntemlerden biridir. SPI, tarih boyunca yağış alma periyoduyla, genellikle 1, 3, 6, 9, 12 veya hatta bazen 24 aylık yağış toplamlarını karşılaştırarak nem derecesini nicelendiren istatistiksel teknikleri esas alır. 1951-2000 periyodu, 1, 3 ve 6 aylık SPI değerlerini değerlendirmek için kullanılır. SPI 3 (3 aylık periyot için) ile
ilgili, her 10 yıl için orta, şiddetli ve aşırı derecede kuraklık durumları zaman içinde artan bir trend göstermektedir. Bu SPI değerleri gösteriyor ki; 1881-1990 periyodu kuraklıkla alakalı maksimum durumları göstermektedir (10 yılda 20’den fazla durumda) 1961-1970 ve 1971-1980 periyotları boyunca orta, şiddetli ve aşırı derecede kuraklık durumları 10 kere (10 yıllık periyotta) yaşanmıştır. 2003 yılı kuraklıkla ilgili en dikkat edici yıldır. SPI 6 değerleri Arnavutluk’un güneyinde aşırı kurak olacak şekilde sert _1,5’den, kuzeyinde -4,2’ye değişkenlik gösterir.

Anahtar Kelimeler

Kuraklık göstergeleri, Kuraklığın tatbiki, meteorolojiksel kuraklık, SPI endeksi, Yağış rejimi

Kaynakça

• Topal H.,“Lime/Lime - Sugar Waste Pulp Mixture
• Usage for Reduction of SO2 Emissions Caused by
• Domestic Heating”. J. Fac. Eng. Arch. Gazi
• Univ., Vol 15, No 1, 15-29, 2000.
• Kalaja, E. “Drought Management Centre for South
• East Europe” 2009-2012. “DMCSEE, The Final
• Conference of the Drought Management Centre
• for Southeastern Europe Project” 14 - 15 May
• -
• Edwards, D.C., “McKee T. B., Characteristics of
• th century drought in the United States at
• multiple time scales”. Climatology Report
• Number 97-2, Colorado State University, Fort
• Collins, Colorado, 1997.
• Fusto F., “Niccoli R., A Prototype of Flood Alert
• System and the Strengthening of
• Hydrometeorological Network of Shkoder Area
• for Civil Emergencies - Some aspect of Italian
• Regional Cooperation Support Program - RIVA
• project” BALWOIS, 2012. - Ohrid, Republic of
• Macedonia - 28 May, 2 June 2012.
• Alley W.M., “The Palmer Drought Index Severity.
• Limitations and Assumption”. J. Climate and
• Appl. Meteorology, Vol. 23, pp:1100, 1984.
• Gibbs W.J., Maher J.V., “Rainfall deciles as
• drought indicators”. Bureau of Meteorology
• Bulletin No.48, Commonwealth of Austria,
• Melbourne 1967.
• McKee, T.B., Doesken N.J., Kleist J., “The
• relationship of drought frequency and duration to
• time scales”. 8th Conference on Appl.
• Climatology, 17-22 January Anaheim, CA,
• pp.179-184, 1993.
• Guttman, N.B., “Comparing the palmer drought
• index and the standardized precipitation index”,
• Journal of American Water Resources
• Association Vol. 34, pp. 113–121. 1998.
• Muçaj L., Mustaqi V., Eglantina. Bruci E.,
• “Meteorological Extreme events and their
• Evaluation Based on Climate Change Scenario”
• BALWOIS-2010. Ohrid, Republic of Macedonia-
• , 29 May, 2010.
• Muçaj, L., Mustaqi, V., Laska, A.,
• “Meteorological Drought in Albana”.
• International Conference Polytechnic. Uni. of
• Albania, 2011.
• Iglesias A., “Coping with drought risk in
• agriculture and water supply systems: drought
• management and policy development in the
• Mediterranean. Advances In: Natural and
• Technological Hazards Research, v. 26,
• Springer, 2009.
• UNDP, “The First National Communication of
• Albania to the United Nations Framework
• Convention on Climate Change (UNCFCCC),
• Tirana”, 2002.