Çift Fazlı Çeliklerde Martenzit Morfolojisinin Statik Deformasyon Yaşlanma Davranışı Üzerine Etkisi

Yıl 2013, Cilt: 28 Sayı: 2, 0 - , 28.02.2014

Mustafa Türkmen Süleyman Gündüz

Öz

Bu çalışmada, farklı martenzit morfolojisine sahip çift fazlı bir çeliğin statik deformasyon yaşlanma davranışı incelenmiştir. Kritik sıcaklık bölgesinde (775 oC) üç farklı ısıl işlem türü (kritik çift faz, ara su verme ve kademeli su verme) uygulanmıştır. Yaşlanma deneyleri % 4 öndeformasyondan sonra 180 oC’de 10 dakika ile 160 dakika arasında bekletilerek gerçekleştirilmiştir. Uygulanan farklı ısıl işlemler sonrası yapılan mikroyapı çalışmaları ile ağ, fiber ve kütlesel martezit morfolojileri tespit edilmiştir. Martenzit morfolojisinin 180 oC’de farklı yaşlanma sürelerinde ΔY (yaşlanmadan dolayı dayanımda artış), akma dayanımı ve maksimum çekme değerlerinin eğilimini etkilemediği bulunmuştur. Belirli yaşlanma sürelerinde fiber martenzit morfolojisine sahip
numuneler, ağ veya kütlesel martenzit morfolojisine sahip numunelere göre daha yüksek ΔY, akma dayanımı, maksimum çekme ve sertlik değerleri göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Çift fazlı çelik, Martenzit, Mekanik özellikler

Kaynakça

• Akay K. S., Otomotiv Endüstrisinde
• Kullanılan Çift Fazlı Çeliklerin Fiziksel
• Özelliklerinin Araştırılması, Doktora Tezi,
• Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
• -
• Dehghani K. ve Jonas J.J., “Dynamic Bake
• Hardening of IF Steels”, Metallurgical and
• Materials Trans., 31A., 1375-1384, 2000.
• Properties and Selection: Irons, Steels and High-
• Performance Alloys, ASM Metals Handbook,
• th Edition, Vol. 1, 1996.
• Kadkhodapour J., Butz A. ve Ziaei Rad S.,
• “Mechanisms of void formation during tensile
• testing in a commercial, dual-phase steel, Acta
• Materialia, 2575–2588 (59), 2011.
• Rashid, M. S., “A Unique High-Strength Sheet
• Steel with Superior Formability”, SAE Technical
• Paper 760206, Design Engineering and Styling,
• -949, 1976.
• Coldren, A.P. ve Tither, G., “Development of a
• Mn-Si-Cr-Mo as-rolled Dual Phase Steel”
• Journal of Metals, vol.30, pp.6-9, 1978.
• Erdogan. M, ''The effect of austenite dispersion
• on phase transformation in dual phase steels'',
• Scripta Materialia, 501-506 (48), 2003.
• Davies RG. The mechanical properties of zerocarbon
• ferrite-plus-martensite structures,
• Metallurgical Transactions A; 9A: 451-455,
• -
• Dzupon M., Parilak L., Kollarova M. ve Sınaıova
• I., “Dual phase ferrite-martensitic steel micro
• alloyed with V-Nb”, Metalurgija, 46, 15-20,
• -
• Mustafa Türkmen ve Süleyman Gündüz,
• "Martensite morphology and strain aging
• behaviours in intercritically treated low carbon
• steel ", Ironmaking & Steelmaking, Volume 38,
• Number 5, 346-352, 2011.
• Gündüz S., “Static strain ageing behaviour of
• dual phase steels”, Materials Science and
• Engineering A, 486/1-2: 63-71, 2008.
• Turkoglu S., Kayalı E. S. ve Çimenoğlu H.
• “Çelik Saclarda Deformasyon Yaşlanma Davranışının İncelenmesi”, IV. Demir-Çelik
• Sempozyumu, Karabük, 1-3 Kasım 2007.
• De A.K., De Blauwe K., Vandeputte S. ve De
• Cooman B.C.,. “Effect of Dislocation Density on
• the Low Temperature Aging Behavior of an Ultra
• Low Carbon Bake Hardening”, Journal of
• Alloys and Compounds, 310, 405-410, 2000.
• Andrews, K.W., “Empirical Formulae for the
• Calculation of Some Transformation
• Temperatures J. Iron Steel Inst., 203, 721-726,
• -
• TSE, Metalik malzemeler için çekme deneyleri,
• TS EN ISO 6892 Ocak/2010.
• Das D. ve Chattopadhyay P.P.,, “Influence of
• Martensite Morphology on the Work-hardening
• Behaviour of Highstrength Ferrite-martensite
• Dual-Phase steel”, J Mater Sci., 44, 2957-2965,
• -
• Speich, G.R. ve Miller, R.L., “Mechanical
• Properties of Ferrite-Martensite Steels”, AIME,
• New Orleans, 145-182, 19-21 Şubat 1979.
• Gündüz S., Demir B. ve Kaçar R., “Effect of
• Aging Temperature and Martensite by Volume
• on Strain Aging Behaviour of Dual Phase Steel”,
• Ironmaking and Steel Making, Vol 35, 63-68,
• -
• Speich GR., “Physical metallurgy of dual-phase
• steels”, AIME, Warrendale, 3-45,1981.
• Rocha R.O., Melo T.M.F., Pereloma E.V. ve
• Santos D.B. “Microstructural Evolution at the
• Initial Stages of Continuous Annealing of Cold
• Rolled Dual-phase Steel”. Materials Science
• and Engineering A, 391, 296-304, 2005.
• Mohan R. ve Marshall C., “Cracking Instabilities
• in a Low-carbon Steel Susceptible to Dynamic
• Strain Aging” Acta Mater., Vol.46, 1933-1948,
• -
• Davies R.G., “The Deformation Behavior of a
• Vanadium-strengthened Dual Phase Steel”,
• Metal. Trans. A, 9A, 41-52, 1978.
• Bayram A., Uğuz A. ve Ula M., “Effects of
• Microstructure and Notches on the Mechanical
• Properties of Dual-Phase Steels”, Mater.
• Charact., 43, 259-269, 1999.
• Koo J.Y. ve Thomas G., “Formable HSLA and
• Dual Phase Steels”, TMS-AIME, Chicago,
• Illinois, 40-58, 1977.
• Ekrami A., “High Temperature Mechanical
• Properties of Dual Phase Steels”, Materials
• Letters, 59, 2070-2074, 2005.
• Abdalla A.J., Hein L.R.O., Pereira M.S. ve
• Hashimoto T.M., “Mechanical Behaviour of
• Strain Aged Dual Phase Steels”, Mater. Sci.
• Technol., Vol.15, 1167-1170, 1999.
• Besterci, M., Sulleıovu, K. ve Kvackaj, T.,
• “Fracture Micromechanisms of Copper
• Nanomaterials Prepared by ECAP”, Kovove
• Mater., 46, 309-311, 2008.