İş Süreçleri Modelleme/Benzetim Yazılımı Seçimi İçin “Çizge Teorisi” Ve “Matris Yöntemi” Temelli Bir Yaklaşım

Yıl 2013, Cilt: 28 Sayı: 3, 0 - , 05.03.2014

Adil Baykasoğlu

Öz

İş süreçleri modellemesi ile çözümlenmesi zor olan birçok endüstriyel probleme pratik çözümler üretmek mümkündür. Örneğin, bir üretim sistemine yeni bir makine eklemek istendiğinde; bu yatırımın beklenen faydayı sağlayıp sağlayamayacağını, üretim hızının artıp artmayacağını ya da birim maliyetlerin düşüp düşmeyeceğini iş süreçlerinin modellemesi ile kestirebilmek olasıdır. Benzer şekilde, bir servis sisteminde yeni bir iş pratiği uygulanmak istendiğinde; sistem veriminin eskisinden daha iyi olup olmayacağının tespiti ve sağlanan faydanın düzeyi, sistemdeki darboğazlar, maliyeti en çok artıran ve/veya değer katmayan faaliyetlerin tespit edilmesi gibi sorulara süreç modellemesiyle cevap aranabilmekte ve alternatif süreç zincirleri oluşturularak, sistem performansını eniyileyen çözüme yaklaşılabilmektedir. Günümüzde iş süreçlerinin modellenmesinde kullanılabilecek çeşitli yazılımlar geliştirilmiştir. Sözü edilen faydaların etkin bir şekilde temini için uygun bir iş süreci modelleme yazılımı seçimi önemli bir problemdir. Mevcut çalışmada bu tür bir yazılımın seçimi için çok kriterli bir karar modeli geliştirilmiştir. Modelin oluşturulmasında çizge teorisi ve matris metodu kullanılmıştır. Söz konusu yöntem bilimsel yazında son yıllarda geliştirilen ve çok fazla bilinmeyen ancak kriter etkileşimlerini, kriter hiyerarşini ve bulanık değerlendirmeleri kolayca dikkate alabilen etkili bir yöntemdir. Mevcut makale ile hem iş süreçleri modelleme yazılım seçimi için ilk defa çok kriterli bir model geliştirilmiş hem de çizge teorisi-matris yönteminin bu probleme ilk uygulaması gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş süreçleri modelleme, Yazılım seçimi, Çok kriterli karar verme, Çizge teorisi, Matris permanent

Kaynakça

• Yu, B. and Wright, T. W., “Software tools supporting business process analysis and modelling”, Business Process Management Journal, Vol. 3, No. 2, 133-150, 1997.
• Baykasoğlu, A. and Kaplanoğlu, V., “Evaluating the basic load consolidation strategies for a transportation company through logistics process modelling and simulation”, International Journal of Data Analysis Techniques and Strategies, Vol. 3, No.3, 241-260, 2011.
• Baykasoğlu, A., “Process modelling for manufacturing process selection”, Teknoloji, Vol. 1, No. 2, 83-94, 2001.
• Ould, M., Business Processes: Modelling and Analysis for Re-engineering and Improvement, John Wiley & Sons, Chichester, 1995.
• Baykasoğlu, A., ve Dereli, T., “Proseslerin bilgisayar ortamlarında modellenmesi, analizi ve seçimi”, Endüstri Mühendisliği Dergisi, Cilt 14, Sayı 1, 5-17, 2003.
• Damij, N., “Business process modelling using diagrammatic and tabular techniques”, Business Process Management Journal, Vol. 13, No. 1, 70-90, 2007.
• Baykasoğlu, A. and Bartık, E., “Modelling work processes of a logistic company for performance improvement and training”, Proceedings of the 3rd International Logistics & Supply Chain Congress, pp. 133-138, 23-24 November 2005, Istanbul, Turkey.
• Baykasoğlu, A., “Süreç modelleme ve benzetimi yaklaşımının is süreçlerinin modellenmesinde kullanımı ve bir uygulama çalışması”, 12. Ulusal Ergonomi Kongresi Bildiriler Kitabı, Gazi Üniversitesi, Gölbaşı Sosyal Tesisleri, s. 266-271, 16-18 Kasım 2006, Ankara.
• Wright, D. T. and Burns, N. D., “A guide to using the WWW to survey BPR research, practitioners and tools”, IEE Engineering Management Journal, Vol. 6, No. 5, 211-216, 1996.
• Bradley, P., Browne, J., Jackson, S. and Jagdev, H., “Business process re-engineering (BPR) - A study of the software tools currently available”, Computers in Industry, Vol. 25, 309-330, 1995.
• Hansen, G. A., “Tools for business-process reengineering”, IEEE Software, September, 131-133.1994.
• Baykasoğlu, A., “A review and analysis of ‘graph theoretical-matrix permanent’ approach to decision making with example applications”, Artificial Intelligence Review, DOI 10.1007/s10462-012-9354-y
• Cheung, Y. and Bal, J., “Process analysis techniques and tools for business improvements”, Business Process Management Journal, Vol. 4, No. 4, 274-290, 1998.
• http://simprocess.com/(05.09.2012)
• http://www.processmodel.com/ (05.09.2012)
• Minc, H., Permanents, Addison-Wesley, Reading, 1978.
• Nourani, Y. and Andersen, B., “Exploration of NP-hard enumeration problems by simulated annealing-the spectrum values of permanents”, Theoretical Computer Science, Vol. 215, 51–68, 1999.
• Ryser, H. J., Combinatorial Mathematics, The Carus mathematical monographs, The Mathematical Association of America, 1963.
• Rao, R. V., Decision making in the manufacturing environment: using graph theory and fuzzy multiple attribute decision making methods, Springer series in advanced manufacturing. Springer, London, 2007.
• Chen, S-J. and Hwang, C. L., Fuzzy multiple attribute decision making: methods and applications, Springer-Verlag, Berlin and New York, 1992.
• Ersöz, S. and Aktepe, A., “Kalite fonksiyon yayılımında (KFY) bir veri zarflama analitik ağ süreci (VZAAS) uygulaması”, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, Vol. 26, No. 2, 401–413, 2011.