Katmanlı üretim teknolojilerinin yapılarda uygulanabilirliğine yönelik çok ölçütlü karar verme modeli

Yıl 2022, Cilt: 37 Sayı: 4, 1971 - 1984, 28.02.2022

Meltem Ezel Çırpı , Ayşin Sev

https://doi.org/10.17341/gazimmfd.857784

Öz

Birçok endüstrilerde yıllardır kullanılan fakat inşaat endüstrisinde yeni sayılan katmanlı üretim tekniği ile daha kısa sürede daha az maliyetli, daha hızlı, daha kaliteli, daha güvenli, daha esnek, yüksek düzeyde bitmişlik oranına sahip, en az hata ile üretilen konutların yapılması mümkün olmaktadır. Son 10 yıldır yapı alanında giderek yaygınlaşan katmanlı üretim teknolojileri ile günümüzde neredeyse kullanıma hazır yapılar yapılmaktadır. Bir hafta kadar kısa sürede üretilen ofisler, bir günde üretilen konutlar, bir-iki saatte üretilen kanalizasyonlar, çevreci duvarlar, banklar vb. gibi birçok proje yapılmıştır. Bu kapsamda literatür araştırması sonucunda yapı alanında katmanlı üretim kullanımı ve özellikleri üzerinden ölçütler ortaya koyulmuştur. Belirlenen ölçütlere göre hazırlanan değerlendirme formlarının doldurularak bulanık DEMATEL yöntemi ile analiz edilmesi sonucunda karar destek sistemi önerilmiştir. Belirlenen örneklem ile önerilen karar destek sistemindeki ölçütlerin ağırlıklarına göre önem sıraları ortaya koyularak, avantajlı ya da dezavantajlı olan ölçüt ya da ölçütler bulunmuştur. Önerilen karar destek sistemi, bu üretim sistemini kullanmak isteyen yüklenici, tasarımcı, uygulamacıların inşa edilecek yapıdaki önceliklerine göre bir sıralama yapması sağlanarak, bu üretim sistemi ile belirlenen projenin yapılıp yapılmaması konusunda karar verilmesine yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Katmanlı üretim, Bulanık DEMATEL, Kontur tekniği

Kaynakça

• 1. Solow, A. A., Measuring the quality of urban housing environment: A new appraisal technique, The Journal of Land & Public Utility Economics, 22 (3), 282-293, 1946.
• 2. Twichell, A. A., An appraisal method for measuring the quality of housing, American Sociological Review, 13 (3), 278-287, 1948.
• 3. Kain, J. F. & Quigley, J. M., Measuring the value of housing quality, Journal of The American Statistical Association, 65 (330), 532-548, 1970.
• 4. Varady, D. P. & Presier, W. F. E., Scaterred-site public housing and housing satisfaction, Journal of The American Planning Association, 64 (2), 89-207, 1998.
• 5. Kang, N. N., Lee, T. K., Kim, J. T. & Kim, C. G., Residents’ and experts’ perspectives for evaluation of ımportance of health performance ındicators ın social housings, Indoor and Built Environment, 23 (1), 150-160, 2014.
• 6. D shape Compnay. 3D Houses. https://d-shape.com. Erişim tarihi Ekim 12, 2018.
• 7. Cybe Construction. 3D concrete printers. https://cybe.eu/. Erişim tarihi Mart 3, 2019.
• 8. Cybe Construction. We redefine construction. https://cybe.eu/cases/. Erişim Tarihi Nisan 14, 2020.
• 9. Dezeen. Radiolaria pavilion by Shiro Studio. https://www.dezeen.com/2009/06/22/radiolaria-pavilion-by-shiro-studio/. Yayın tarihi Haziran 22, 2009. Erişim tarihi Ağustos 07, 2018.
• 10. 3D printed house. https://www.3dprintedhouse.nl/en/. Erişim tarihi Nisan 1, 2020.
• 11. Dunn, N., Digital Fabrications in Architecture, Laurence King Publishing, 2012.
• 12. Ramirez, V. B. This 3B Printed House Goes Up in a Day for Under $10,000. https://singularityhub.com/2018/03/18/this-3B-printed-house-goes-up-in-a-day-for-under-10000/#sm.00001umh60px2crlvhu2fmfv92moy. Yayın tarihi Mart 18, 2018. Erşim tarihi Ekim 10, 2018.
• 13. Weinstein, D., & Nawara, P., Determining the applicability of 3d concrete construction (contour crafting) of low ıncome houses in select countries, Cornell Real Estate Review, 13 (1), 94-111, 2015.
• 14. Eren, E., Alpkan, L., & Erol, Y., Temel fonksiyonel yeteneklerin firmanın yenilik ve finansal peformansına etkileri, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (7), 201-224, 2015.
• 15. Gibson, I., Kvan, T., & Ming, L. W., Rapid prototyping for architectural models, Rapid Prototyping, 8 (2), 91–99, 2002.
• 16. Mahindru, D.V. & Mahendru, P., Review of rapid prototyping-technology for the future, Global Journal of Computer Science and Technology Graphics & Vision, 13 (4), 27-37, 2013.
• 17. ISO/ASTM 52900 standardı. ISO (International Organization for Standardization) / ASTM (American Society for Testing and Materials) 52900 Standardı
• 18. ISO/ASTM 52900-15, Standard Terminology for Additive Manufacturing-General Principles-Terminology, 2015.
• 19. Bryden, D., CAD, and Rapid Prototyping for Product Design, Laurence King Publishing, 2014.
• 20. Kolarevic, B., Architecture in the Digital Age: Design and Manufacturing, Spon Press, London, 2003.
• 21. Camacho, D. D., Clayton, P., Briena, W., Ferrona, R., Juengera, M., Salamone, S. and Seepersad C., Applications of Additive Manufacturing in the Construction Industry – A Prospective Review, 34th International Symposium on Automation and Robotics in Construction (ISARC 2017), Taipei-Taiwan, 28 June-1 July, 2017.
• 22. Ezel Ç., M., Katmanlı üretim teknolojilerinin yapılarda uygulanabilirliğine yönelik bir karar destek sistemi, Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2020.
• 23. Nematollahi, B., Xia , M., & Sanjayan, J., Current Progress of 3D Concrete Printing Technologies, 34th International Symposium on Automation and Robotics in Construction (ISARC 2017), Taipei-Taiwan, 260-267, 28 June-1 July, 2017.
• 24. Khoshnevis, B., Hwang, D., & Yao, K.-T., Mega-scale fabrication by contour crafting, International Journal of Industrial and Systems Engineering, 1 (3), 301-320, 2006.
• 25. Lim, S., Bushwell, R. A., Le, T. T., Austin , S. A., & Gibb, A., Developments in construction-scale additive manufacturing processes, Automation in Construction, 21, 262-268, 2012.
• 26. Hauschild , M., & Karzel, R. (2011). Digital Processes: Planning, Designing, Production Digital Production Technologies, Walter de Gruyter GmbH, 2011.
• 27. Costanzi, C. B., 3d Printing Concrete Onto Flexible Surfaces, Master Thesis, Delft University of Technology, Netherland, 2016.
• 28. Sharma, P., Automated construction by contour crafting, Journal of Advance Research in Mechanical & Civil Engineering, 2 (6), 2015.
• 29. Khoshnevis, B., Bukkapatnam, S., Kwon, H., & Saito, J., Experimental investigation of contour crafting using ceramics materials, Rapid Prototyping Journal, 7 (1), 32-42, 2001.
• 30. Khoshnevis, B. Contour Crafting: Automated Construction: Behrokh Khoshnevis at TEDxOjai. https://www.youtube.com/watch?v=JdbJP8Gxqog adresinden alındı. Yayın tarihi Nisan 28, 2012. Erişim tarihi Şubat 10, 2018.
• 31. Nerella, V. N., Krause, M., Näther, M., & Mech, V., Studying printability of fresh concrete for formwork free concrete on-site 3d printing technology (Conprint3d), Concrete in Australia, 42(3), 2016.
• 32. Gosselin, C., Duballet, R., Roux, P., Gaudillière, N., Dirrenbergerr, J., & Mo, P., Large-scale 3D printing of ultra-high performance concrete – a new processing route for architects and builders, Materials and Design, 100, 102-109, 2016.
• 33. Cesaretti , G., Dini, E., Kestelier, D. X., Colla, V., & Pambaguian, L., Building components for an outpost on the Lunar soil by means of a novel 3D printing technology, Acta Astronautica, 93, 430-450, 2014.
• 34. Organ, A., Kenger, M. D., Bulanık analitik hiyerarşi süreci ve mortgage banka kredisi seçim problemine uygulanması, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) Dergisi, 5 (2), 119-135, 2012.
• 35. Ertuğrul , İ., & Özçil, A., Çok kriterli karar vermede topsıs ve vikor yöntemleriyle klima seçimi, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (1), 267-282, 2014.
• 36. Özbek, A., Üçüncü parti lojistik firma seçiminin çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile belirlenmesi, Doktora Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale, 2012.
• 37. Karaca, E., Electre I ve TOPSIS yöntemlerini kullanarak bir otomotiv firması için bayi seçimi, Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli, 2013.
• 38. Özdemir, A., Yönetsel karar verme sürecinde dinamik amaç programlama yaklaşımı ve bir uygulama, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2004.
• 39. Çınar, Y., Çok nitelikli karar verme ve bankaların mali performanslarının değerlendirilmesi örneği, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2004.
• 40. Gharakhani, D., The evaluation of supplier selection criteria by fuzzy dematel method, Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2(4), 3, 3215-3224, 2012.
• 41. Türker, T., Üniversitelerde Bölümlerin Performanslarının Değerlendirilmesinde Bulanık Dematel ve Veri Zarflama Analizi (Vza) Yöntemlerinin Kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Karabük, 2012.
• 42. Zadeh, L. A., Fuzzy sets, Information and Control, 8 (3): 338-353, 1965.
• 43. Bellman, R.E. & Zadeh, L.A., Decision making in a fuzzy environment, Management Science, 17 (4), 141-164, 1970.
• 44. Tseng, M. L., A causal and effect decision making model of service quality expectation using grey-fuzzy DEMATEL approach, Expert Systems with Applications, 36 (4), 7738-7748, 2009.
• 45. Zhou, Q., Huang, W. & Zhang, Y., Identifying critical success factors in emergency management using a fuzzy DEMATEL method, Safety Science, 49 (2), 243-252, 2011.
• 46. Lin, C. J., & Wu, W. W., A causal analytical method for group decision-making under fuzzy environment. Expert Systems With Applications, 34 (1), 205-213, 2008.
• 47. Öztürk, O., Türkiye karayollarında, trafik kazalarının nedeni ve bu kazaların analizi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2009.
• 48. Aksakal, E., & Dağdeviren, M., ANP ve DEMATEL yöntemleri ile personel seçimi problemine bütünleşik bir yaklaşım, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 25 (4), 905-913, 2010.
• 49. Turgay, T., Üniversitelerde bölümlerin performanslarının değerlendirilmesinde bulanık dematel ve veri zarflama analizi (vza) yöntemlerinin kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Karabük, 2012.
• 50. Organ, A., Bulanık dematel yöntemiyle makine seçimini etkileyen kriterlerin değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ÇÜSBED), 22(1), 157-172, 2013.
• 51. Eroğlu, Ö., Bakım/Onarım alternatiflerinin bulanık dematel ve smaa-2 yöntemleriyle değerlendirilmesi, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2014.
• 52. Gürbüz, F., & Çavdarcı S., Geri dönüşüm sektörüne ilişkin sorun alanlarının dematel ve gri dematel yöntemiyle değerlendirilmesi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22 (2), 285-301, 2018.
• 53. Güleryüz, S., Geri dönüşüm tesislerinde lisans verme probleminin bulanık anp ve ahp yöntemi ile değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2010.
• 54. Gürsoy, N., Bulanık Dematel ve Bulanık topsıs yöntemleri ile üretme satın kararlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi ve otomotiv yedek parça sektöründe bir uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya, 2019.
• 55. Baytop, F., İnşaat Uygulamalarında Yanlışlar Doğrular, YEM Yayınları, İstanbul, 2001.