Sıra dışı biçimli yüksek ofis yapılarında kullanım alanı verimliliğinin belirlenmesine yönelik bir model

Yıl 2023, Cilt: 38 Sayı: 1, 113 - 126, 21.06.2022

Fazilet Tuğrul Okbaz , Ayşin Sev

https://doi.org/10.17341/gazimmfd.831937

Cited By: 1

Öz

Yapılan çalışma ile sıra dışı biçimli yüksek yapılarda kullanım alanı verimliliğini etkileyen mimari tasarım ve strüktürel kriterler belirlenmiştir. Kriterler 11 sıra dışı biçimli yüksek ofis yapısı üzerinde incelenmiştir. Her yapı için yapıya ait kat planları dijital ortama aktarılarak gerekli ölçümler yapılmıştır. Her bir alt kriter için, ilgili alt kriter değer aralığındaki yapıların kullanılabilir alan/brüt kat alanı değerleri oranlanarak ağırlık yüzdeleri oluşturulmuştur. Daha sonra AHP tekniği ile bulunan kriterlerin önem katsayıları ve alt kriterlerin ağırlık yüzdeleri sentezlenerek bir hesaplama modeli geliştirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda en yüksek alan verimliliğine sahip biçimin piramidal, en düşük biçimin serbest biçim olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte yapı biçimi, taşıyıcı sistem türü ve çekirdek alanı kriterleri verimliliği en çok etkileyen kriterler olarak bulunurken zeminden zemine yükseklik ile zeminden tavana yükseklik farkı ve zeminden en üste kat alanı değişimi kriterleri en az etkileyen kriterler olduğu tespit edilmiştir. Geliştirilen model çalışması ile sıra dışı biçimli yüksek ofis yapılarının kullanım alanı verimlilikleri belirlenebilmektedir. Model yatırımcıların ve tasarımcıların ön tasarım aşamasında yapıları hakkında tahminde bulunmalarına ve tasarımlarını iyileştirmelerine olanak sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

yüksek yapılar, kullanım alanı verimliliği, sıra dışı biçim

Teşekkür

Yazarlar incelenen örneklere ait planların temininde destek sağlayan herkese teşekkürlerini sunar.

Kaynakça

• Referans1 Sev, A. & Tuğrul, F., Integration of architectural design with structural form in non-orthogonal high-rise buildings, Journal of Sustainable Architecture and Civil Engineering, 7(2), 31-42, 2014.
• Referans2 Sev, A. & Özgen, A., Space efficiency in high-rise office buildings, Metu JFA, 26(2), 69-89, 2009.
• Referans3 Wiggins, J.M., Facilities manager’ s desk reference, John Wiley & Sons, ISBN: 9781118462942, 2014.
• Referans4 Marfella, G., Five speculative points for a building type, In Proceedings of the 34th Annual Conference of the Australasian Universities Building Education Association, Melbourne, Australia, 14, 2010.
• Referans5 Alexi M, A., Promoting space efficiency in building design, Space Management Group, 107, 2006.
• Referans6 Trabucco, D., An analysis of the relationship between service cores and the embodied/running energy of tall buildings, The structural design of tall and special buildings, 17(5), 941-952, 2008.
• Referans7 ANSI/BOMA Z65.1-2017, BOMA for office buildings: standard methods of measurement (ISBN(s): 9780988860070), 2017.
• Referans8 Ho, P. H., Economics planning of super tall buildings in Asia Pacific cities, Strategic Integration of Surveying Services, 17, 2007.
• Referans9 Arslan Kılınç, G., Yüksek ofis yapılarında kat alanı verimliliğinin belirlenmesine yönelik bir model geliştirilmesi, Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2019.
• Referans10 Ali, M. A. & Moon, K. S., Structural Development in Tall Buildings: Current Trends and Future Prospects, Architectural Science Review, 50(3), 205-223, 2007
• Referans11 Saaty, T. L., & Vargas, L., Decision making with the analytic hierarchy process, Int. J. Services Sciences, 1, 2018
• Referans12 Uludağ, A. S., & Doğan, H., Çok kriterli karar verme yöntemlerinin karşılaştırılmasına odaklı bir hizmet kalitesi uygulaması, Çankırı Karatekin University Journal of the Faculty of Economics Administrative Sciences., 6(2), 17-47, 2016.