Yapı bilgi modelleme (BIM) ile binaların yangın emniyeti performansının değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 40 Sayı: 1, 501 - 514, 16.08.2024

Şafak Beşiroğlu , Nuri Serteser

https://doi.org/10.17341/gazimmfd.1377660

Öz

Teknolojinin gelişmesiyle eşzamanlı olarak modelleme tekniklerinin kullanımı, sektörlerindeki aktörler arasında popülerlik kazanmıştır. Bununla birlikte Yapı Bilgi Modelleme (BIM), çoğu tasarım disiplininde yaygın olarak kullanılsa da yangın emniyeti alanında kullanım oranı henüz diğer alanlardaki düzeyde değildir. Bu çalışmada, BIM ortamında en bilinen yazılımlardan biri Revit ile modellenen ofis binası, belirlenen yangın emniyeti kriterlerine göre CYPEFIRE Design ve FINEFIRE yazılımları kullanılarak incelenmiştir. Ofis binasının sağlaması gereken yangın emniyetine yönelik kriterler, Binaların Yangından Koruması Hakkında Yönetmelik ve ilgili standartlar esas alınarak oluşturulmuştur. Yazılımlar, EN ISO 9241-11 standardı ile uyumlu olarak “kullanılabilirlik” açısından öğrenilebilirlik, yeterlik, akılda kalıcılık, hatalar ve memnuniyet parametrelerine göre değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda CYPEFIRE Design, belirlenen 25 yangın emniyet kriteri için yönetmelik ve standartlara göre 13 (%52); FINEFIRE 10 (%40) uygunluk kontrolü sağlamıştır. Kullanılabilirlik parametrelerinden yeterlik ve hatalar parametrelerinin değerlendirmesinde CYPEFIRE Design, öğrenilebilirlik ve akılda kalıcılık parametreleri açısından FINEFIRE öne çıkmaktadır. Her iki yazılımın yangın emniyetiyle ilgili birbirine göre üstünlük sağladığı uygulamalar bulunmaktadır. Sonuç olarak, BIM ortamında yangın emniyet önlemlerinin tüm yapıda uygulanmasına imkan veren bu yazılımların kullanımı, proje sürecinin daha hızlı ve interaktif yürütülmesini sağlamaktadır. Binanın mimari proje süreci ile birlikte yürütülmesi gereken yangın emniyet önlemlerinin projeye uygulanmasında BIM teknolojisi kullanımı, yakın gelecekte daha yaygın ve kapsamlı hale gelecektir.

Anahtar Kelimeler

Bina yangınları, hesaplamalı model, yangın emniyeti, yapı bilgi modelleme (BIM)

Evaluation of fire safety performance of buildings with building information modeling (BIM)

Öz

Simultaneously with the development of technology, the use of modeling techniques has gained popularity among actors in their sectors. However, although Building Information Modeling (BIM) is widely used in most design disciplines, its usage rate in the field of fire safety is not yet at the same level as in other fields. In this study, the office building modeled with Revit, one of the most well-known software in the BIM environment, was examined using CYPEFIRE Design and FINEFIRE software according to the determined fire safety criteria. The fire safety criteria that the office building must meet have been established based on the Regulation on Fire Protection of Buildings and relevant standards. The software was evaluated according to the parameters of learnability, proficiency, memorability, errors and satisfaction in terms of "usability" in accordance with the EN ISO 9241-11 standard. As a result of the studies carried out, CYPEFIRE Design achieved 13 (52%) of the 25 fire safety criteria determined according to the regulations and standards; FINEFIRE provided 10 (40%) compliance checks. Among the usability parameters, CYPEFIRE Design stands out in the evaluation of adequacy and errors parameters, while FINEFIRE stands out in terms of learnability and memorability parameters. There are applications where both software provide superiority over each other regarding fire safety. As a result, the use of these software, which allows the application of fire safety measures in the entire structure in the BIM environment, ensures that the project process is carried out faster and more interactively. The use of BIM technology in the implementation of fire safety measures, which must be carried out together with the architectural project process of the building, will become more widespread and comprehensive in the near future.

Anahtar Kelimeler

Building fire safety measures, building information modelling (BIM), computational model, fire safety

Kaynakça

• 1. Autodesk, Building Information Modeling, Autodesk Building Industry Solutions, White Paper, 2002.
• 2. Sun C., Jiang S., Skibniewski M. J., Man Q., Shen L., A literature review of the factors limiting the application of BIM in the construction industry, Technological and Economic Development of Economy, 23 (5), 764-779, 2017.
• 3. Mitchell W., The Design Studio of the Future, The Electronic Design Studio: Architectural Knowledge and Media in the Computer Era, W. Mitchell (Der.), Massachusetts: The MIT Press, 1990.
• 4. Ballard G., The Last Planner System of Production Control., Ph.D. Dissertation, The University of Birmingham, UK, 2000.
• 5. Holzer D., The BIM Manager’s Handbook: Guidance for Professionals in Architecture, Chapter 1: Best Practice BIM. Engineering, and Construction. Australia: John Wiley & Sons, 2016.
• 6. Eastman C., Teicholz P., Sacks R., Liston K., BIM handbook: A guide to building information modeling for owners, managers, designers, engineers and contractors, 1st ed., New Jersey: John Wiley & Sons, Inc, 2008.
• 7. Aşlar E.E., Ulukavak Harputlugil G., Exploring fire safety conditions of double skin facades, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 39 (2), 1083-1098, 2023.
• 8. Serteser N., Beşiroğlu Ş., Yangından Korunma Uzmanının Mimari Tasarımdaki Yeri, Yangın Emniyeti Mimari Tasarımın Neresinde? Çalıştayı Sunum Metinleri Kitabı, 11-20, İstanbul: İTÜ Yayınevi, 2022. E-ISBN: 978-975-561-554-7.
• 9. İBB İtfaiye Daire Başkanlığı, 2019-2022 Dönemi İstatistikleri. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı, 2023.
• 10. Bae S., Cha H., A method on developing 3D/BIM-based real time fire disaster information management. Korean J. Constr. Eng. Manage. 24 (2), 3–12, 2023.
• 11. Hassanain M. A., Hafeez M. A., Sanni-Anibire M. O., A ranking system for fire safety performance of student housing facilities. Saf. Sci., 92 (Mar): 116–127, 2017.
• 12. Amadeo K., Fire facts, Damage, and Effect on the Economy, The Balance is part of the Dotdash publishing family, 2019. https://www.thebalance.com/wildfires-economic-impact-4160764
• 13. Omidvari M., Mansouri N., Nouri J., A pattern of fire risk assessment and emergency management in educational center laboratories. Saf. Sci., 73 (Mar): 34–42, 2015.
• 14. NBS., National Building Specification International BIM Report, 2016. https://www.thenbs.com/knowledge/nbs-international-bim-report-2016
• 15. SFPE., Society of Fire Protection Engineers Building Information Modeling and Fire Protection Engineering, Position Statement, 2011.
• 16. Yang A., Han M., Zeng Q., Sun Y., Adopting building information modeling (BIM) for the development of smart buildings: A review of enabling applications and challenges. Adv. Civ. Eng., 2021 (Mar): 1–26, 2021.
• 17. Beşiroğlu Ş., BIM Ortamında Bina Yangın Emniyet Önlemlerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul, 2022.
• 18. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, T.C. Resmi Gazete, Sayı:26735, 19.12.2007, 2015. (Değişik: Resmî Gazete, 09.07.2015, Sayı:2015/7401).
• 19. Wang S. H., Wang W. C., Wang K. C., Shih S. Y., Applying building information modeling to support fire safety management. Autom. Constr., 59 (Nov), 158–167, 2015.
• 20. Zhang H., Design and implementation of BIM-based fire risk assessment system. J. Phys. Conf. Ser., 1584 (May): 012064, 2020.
• 21. Wang Y., Liu Y., Cai H., Wang J., Zhou X., An Automated Fire Code Compliance Checking Jointly Using Building Information Models and Natural Language Processing. Fire, 6 (9), 358-375, 2023.
• 22. Gan V. J. L., BIM-based building geometric modeling and automatic generative design for sustainable offsite construction. J. Constr. Eng. Manage., 148 (10), 04022111, 2022.
• 23. Koo H. J., O’Connor J. T., A strategy for building design quality improvement through BIM capability analysis. J. Constr. Eng. Manage., 148 (8), 04022066, 2022.
• 24. Shahi K., McCabe B. Y., Shahi A., Framework for automated model-based e-permitting system for municipal jurisdictions. J. Manage. Eng., 35 (6), 04019025, 2019.
• 25. Silva T. F. L., Carvalho M. M., Vieira D. R., BIM critical-success factors in the design phase and risk management: Exploring knowledge and maturity mediating effect. J. Constr. Eng. Manage., 148 (10), 04022104, 2022.
• 26. Abdirad H., Managing digital integration routines in engineering firms: Cases of disruptive BIM cloud collaboration protocols. J. Manage. Eng., 38 (1): 05021012, 2022.
• 27. Wang H., Meng X., BIM-supported knowledge management: Potentials and expectations. J. Manage. Eng., 37 (4), 04021032, 2021.
• 28. CYPEFIRE Design Software. http://cypefire-design.en.cype.com/ Erişim tarihi: Ekim 13, 2023.
• 29. FINEFIRE Software. https://www.4msa.com/ Erişim tarihi: Ekim 13, 2023.
• 30. BIM Forum., Level of Development (LOD) Specification Part I & Commentary for Building Information Models and Data, 2023. Erişim tarihi: 5 Mart 2024. https://bimforum.org/wp-content/uploads/2023/10/LOD-Spec-2023-Part-I-2024-02-27.pdf
• 31. NFPA 13., Standard for the Installation of Sprinkler Systems. United States: NFPA, 2007.
• 32. TS EN 12845., Fixed firefighting systems - Automatic sprinkler systems - Design, installation and maintenance, 2020.
• 33. ISO 9241-11., Ergonomic requirements for office work with visual display terminals (VDTs) — Part 11: Guidance on usability, 2018.