Sustainable Future of Waqf Assets: A Proposed Assessment Model Based on Environmental Design and Green Architectural Principles

Yıl 2025, Cilt: 40 Sayı: 2, 761 - 776

Gökhan Keskin , İbrahim Başak Dağgülü

https://doi.org/10.17341/gazimmfd.1405594

Öz

Foundations represent the institutionalized form of the age-old spirit of mutual aid and solidarity throughout history. Many services that are currently provided by modern states and private enterprises were previously carried out through foundations. Foundations that have been handed down from the Seljuk and Ottoman periods to the present day, but with no administrators left, are managed and represented by the General Directorate of Foundations. The General Directorate of Foundations not only preserves the culture and heritage of foundations by reviving the foundation civilization but also manages the process of creating new structures on immovable properties. This study will examine concepts such as sustainability, green buildings, building information modeling, and green building certification systems to find answers to the question of what needs to be done for new foundation immovables to become the cultural assets of the future. As a result of the research and examination, a roadmap and framework will be drawn up for the production of foundation immovables in line with sustainability principles. Finally, some investment projects that have been implemented based on this model will be examined and evaluated.

Anahtar Kelimeler

Sustainable architecture, green buildings, certification systems, building information modeling, foundations

Vakıf varlıklarının sürdürülebilir geleceği: Çevresel tasarım ve yeşil mimarlık ilkelerine dayalı bir değerlendirme modeli önerisi

Öz

Vakıflar tarih boyunca süregelmiş yardımlaşma ve dayanışma duygusunun kurumsallaşmış halidir. Günümüzde modern devletler ve özel teşebbüsler tarafından gerçekleştirilen birçok hizmet geçmişte vakıflar aracılığı ile yapılmıştır. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden günümüze intikal etmiş ancak yöneticisi kalmayan vakıflar, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmekte ve temsil edilmektedir. Vakıflar Genel Müdürlüğü bir yandan vakıf kültür mirasının ihyasını sağlayarak vakıf medeniyetini yaşatmakta, bir yandan da taşınmazların değerlendirme süreçlerinde yeni yapıların yapılması durumunu yönetmektedir. Bu çalışma ile yeni oluşturulacak vakıf taşınmazlarının, geleceğin vakıf kültür varlıkları olabilmesi için neler yapılması gerektiği sorusuna cevap bulmak adına öncelikli olarak sürdürülebilirlik, yeşil bina, yapı bilgi modellemesi, yeşil bina sertifika sistemleri gibi kavramlar incelenecektir. Yapılan inceleme ve araştırmalar neticesinde ise vakıf taşınmazlarının sürdürülebilirlik prensipleri doğrultusunda üretilmesi için bir yol haritası ve çerçeve çizilerek bir model önerisi yapılacaktır. Son olarak ise bu model doğrultusunda halihazırda uygulanmış bazı yatırım projeleri üzerinden inceleme ve değerlendirmeler yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir mimarlık, yeşil binalar, sertifika sistemleri, yapı bilgi modellemesi, vakıflar

Kaynakça

• 1. Vakıflar Genel Müdürlüğü (VGM). Tarihçe. https://www.vgm.gov.tr/. Erişim tarihi Kasım 10, 2023.
• 2. Türk Dil Kurumu (TDK). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/. Erişim tarihi Kasım 10, 2023.
• 3. Öztürk S., Osmanlı Döneminde Çevrenin Korunmasında ve Geliştirilmesinde Vakıfların Rolü, Vakıflar Genel Müdürlüğü Çevre Sempozyumu: Geleneksel Vakıf Kültüründe Çevre ve Çevre Vakıfları, 7-13, 44, Ankara, 2007.
• 4. Baltacı C., Vakfın Kuruluş Felsefesinde Çevre Faktörü, Vakıflar Genel Müdürlüğü Çevre Sempozyumu: Geleneksel Vakıf Kültüründe Çevre ve Çevre Vakıfları, Ankara, 31-33, 7-13 Mayıs, 2007.
• 5. Birleşmiş Milletler Çevre Komisyonu. Ortak Geleceğimiz: Sürdürülebilir Kalkınma için Brundtland Raporu, New York, Birleşmiş Milletler, 1987.
• 6. Sev A., Sürdürülebilir Mimarlık, Yem, İstanbul, Türkiye, 2009.
• 7. Karslı H. U., Sürdürülebilir mimarlık çerçevesinde ofis yapılarının değerlendirilmesi ve çevresel performans analizi için bir model önerisi, Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye, 2008.
• 8. Kohler, N., The relevance of green building challenge: an observer’s perspective, Building Research and Information, 27 (4-5), 118-121, 1999.
• 9. Ekinci C. E., Building certification methods and a proposed new method: bioharmological conformity, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 39 (2), 717-728, 2023.
• 10. Özcan U., Sürdürülebilir bir teklif -SYDS, Yapı Dergisi (ISSN: 1300-3437, DAAI-Design and Applied Arts Index), 448, 54, İstanbul, Türkiye, 2019.
• 11. Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği. BEST. https://cedbik.org/tr/yesil-bina/best-konut-sertifikasi. Erişim tarihi Aralık 1, 2023.
• 12. Building Research Establishment. BREEAM. https://bregroup.com/products/breeam/. Erişim tarihi Aralık 1, 2023.
• 13. The U.S. Green Building Council. LEED. https://usgbc.org/leed. Erişim tarihi Aralık 1, 2023.
• 14. Institute for Building Environment and Energy Conservation. CASBEE. https://www.ibec.or.jp/CASBEE/english/. Erişim tarihi Aralık 1, 2023.
• 15. Green Building Council of Australia. GreenStar. https://new.gbca.org.au/green-star/certification-process/. Erişim tarihi Aralık 1, 2023.
• 16. Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen. DGNB. https://www.dgnb.de/en. Erişim tarihi Aralık 1, 2023. 17. BEAM Society Limited. BEAM. https://www.beamsociety.org.hk/en/. Erişim tarihi Aralık 1, 2023.
• 18. Gündoğmuş M. E., Başkaya H., Özdemir S., Konutlarda hedonik fiyat modeli üzerine bir literatür incelemesi, Ekonomik Yaklaşım, 2019, 1-18, Ankara, Türkiye, 2020.
• 19. Reidin Bilgi ve Data Teknolojileri Ticaret Anonim Şirketi ile (REIDIN). https://rebis.reidin.com/tr-TR. Erişim tarihi Eylül 26, 2023.
• Uğur L., Leblebici N., Yeşil bina sertifikalandırma sistemlerinin inşaat maliyetleri ve taşınmaz değeri üzerindeki etkilerinin incelenmesi, Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2 (3), 544-576, Ankara, Türkiye, 2015.