Thomas Modeli Kapsamında Yöneticilerin Çatışma Yönetimi Stilleri ve Tekstil İşletmelerinde Bir Alan Araştırması

Yıl 2005, Sayı: 1, 1 - 19, 01.03.2005

Alptekin Sökmen İrfan Yazıcıoğlu

Öz

İşletmeler arası büyük rekabetlerin yaşandığı, adeta ekonomik çatışmaların savaşa dönüştüğü günümüz şartlarında, işletmeler içindeki bireysel ve örgütsel çatışmaların iyi yönetilmesi ve kontrol altında tutulması zorunluluk olmuştur. İşletme başarısında çatışma yönetiminin işletmeler açısından önemi düşünüldüğünde, yöneticilerin çatışmalara yönelik yaklaşımları ön plana çıkmaktadır. Yöneticilerin çatışma yönetimi stillerini belirlemeyi amaçlayan bu araştırmada, Thomas tarafından geliştirilen model temel alınmış, bu kapsamda Adana ilinde faaliyet gösteren tekstil işletmelerinde uygulanan anket yardımıyla anlamlı birtakım sonuçlara da ulaşılmıştır. Geçerlilik ve güvenilirlik boyutları incelendikten sonra, işletmelerin orta ve üst kademe yöneticilerinin cinsiyet ve medeni durum değişkenleri açısından örgüt içi çatışmalarda gösterdikleri davranış boyutu ve tutumları arasında farklılık olup olmadığını ortaya koymak için t-testi uygulanmıştır

Anahtar Kelimeler

Çatışma, çatışma yönetimi, çatışma yönetimi stilleri modeli

THE CONFLICT MANAGEMENT STYLES OF MANAGERS IN THE SCOPE OF THE THOMAS MODEL AND A CASE STUDY

Öz

Today there is not only a strict competition between companies but also economic conflicts are like a war in the business life. In these conditions, the managing and controlling successfully the organizational and individual conflicts are getting compulsive for business. Therefore the approach of the manager trough the conflicts with in companies became important. This study is aiming to investigate the conflict style of the managers, for this reason Thomas model was used. In this scope a questionnaire was prepared an applied to the fabric producer companies. The ‘t’ test was used to investigate the high, middle and lover class managers’ attitudes trough conflict management with in organization in term of the gender and marriage variables. As a result of the analyzing of the questionnaires, the significant results were found

Anahtar Kelimeler

Conflict, conflict management, and the model of the conflict management style

Kaynakça

• ALAN, Mehmet Emin. (2001), Örgütsel Çatışma Yönetimi ve Örnek Olay, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi SBE, Balıkesir.
• BAKSI, Hülya. (1998), Örgütlerde Çatışma ve Yönetimi: Bir Seyahat Acentasındaki Yöneticilerin, Çatış- ma Yollarının, İçinde Bulundukları Durumla Uygunluğunun Tespit Edilmesi ve Yönetime Bir Öneri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi SBE, Ankara.
• BALTAŞ, Acar ve BALTAŞ, Zuhal. (2000), Bedenin Dili, Remzi Kitapevi, İstanbul.
• BAYRAK, Coşkun. (1996), Örgütlerde Çatışma Üzerine Düşünceler, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 6 (1), 17-27.
• BAYSAL, A. Can ve TEKARSLAN, Erdal. (1996), İşletmeciler İçin Davranış Bilimleri, Avcıol Basım, İstanbul.
• BLAKE, Robert R. ve MOUTON, Jane S. (1964), Managing Intergroup Conflict Industry, Gulf Publishing Company, Houston.
• BURKE, Ronald J. (1970), Methods of Resolving Superior-Subordinate Conflict: The Constructive Use of Subordinate Differences and Disagreements, Organizational Behavior and Human Performance, Vol: 5, 393-411.
• CAN, Halil. (1994), Organizasyon ve Yönetim, Siyasal Kitapevi, Ankara.
• CANLI, Ebru. (2001), Örgütlerde Kişiler Arası Çatışmalar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstan- bul Üniversitesi SBE, İstanbul.
• COLB, M. Deborah ve BARTUREK, M. Jean. (1992), Hidden Conflict in Organizations, Uncovering Behind The Scenes Disputes, Sage Publications, Newbury Park.
• CÜCELOĞLU, Doğan. (1995), Yeniden İnsan İnsana, 10. Bası, Remzi Kitapevi, İstanbul.
• DAVIS, Keith. (1998), İşletmede İnsan Davranışı-Örgütsel Davranış, Küre Yayınları, İstanbul.
• DÖKMEN, Üstün. (1997), İletişim Çalışmaları ve Empati, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• ERDOĞAN, İlhan. (1997), İşletmelerde Davranış, Dönence Basım Yayım, İstanbul.
• _________, ____. (1999), İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, Dönence Basım Yayım, İstanbul.
• EREN, Erol. (2000), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 6. Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul.
• ERTÜRK, Mümin. (1998), İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, Beta Basım Yayım, İstanbul.
• HELLRIEGEL, Don ve SLOCUM John W. (1978), Management: Contingency Approaches, Second Edition, Addison-Wesley Publishing Company, Massachusetts.
• http://www.cultsock.ndirect.co.uk/home/cshtml/introductory/sw.html, 08.01.2005.
• http://www.mhnet.org/psyhelp/chap13/chap13m.html, 07.01.2005.
• KAHN, Robert L. ve BOULDING, Elise. (1964), Power and Conflict in Organizations, Stanley Horse Ltd., London.
• KILINÇ, Tanıl. (1985), Örgütlerde Çatışma: Mahiyeti ve Nedenleri, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, C. XIV (1), 103-124.
• KOÇEL, Tamer. (2001), İşletme Yöneticiliği, 8. Bası, Beta Basım Yayım, İstanbul.
• KORKMAZ, Sezer. (1994), Örgütlerde Çatışma Yönetimi ve Verimlilik, Verimlilik Dergisi, MPM Yayın- ları, (1), 77-94.
• MARKHAM, Ursula. (1996), Managing Conflict, Thormsons Publishing Ltd., London.
• MILLINS, Laura J. (1989), Management and Organizational Behavior, Second Edition, Pitman Publishing Company, United Kingdom.
• NEWSTORM, John W. ve DAVIS, Keith. (1993), Organizational Behavior: Human Behavior at Work, Mc Graw-Hill Inc., New York.
• ÖZKALP, Enver ve KIREL, Çiğdem. (1996), Örgütsel Davranış, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eski- şehir.
• PEKKAYA, Banu. (1994), Arabulucu Yolu ile Çatışmalara Çözüm Bulma, Arabuluculuk Eğitiminin Okul- larda Uygulanması ve Bu Eğitimin Öğrencilerin Benlik Gelişmelerine, Liderlik Becerilerine, Sal- dırgan Davranışlarına ve Algıladıkları Problem Miktarına Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• RAHIM, Aflazur. (1985), A Strategy for Managing Conflict in Complex Organizations, Human Relations, Vol: 38, 81-89.
• ______, ______. (1986), Managing Conflict in Organizations, Praeger Publishers, New York.
• ______, ______ ve PSENICKA C. (1989), Integrative and Distribute Dimensions of Styles of Handling Interpersonal Conflict and Bargaining Outcome, Managing Conflict: An Interdisciplinary Approach, Praeger Publishers, New York.
• ______, ______ ve MAGNER, Nace R. (1995), Confirmatory Factor Analysis of the Styles of Handling Interpersonal Conflict: First Order Factor Model and It’s Invariance Across Groups, Journal of Applied Psychology, Vol: 80 (1), 122-132.
• ______, ______ ve diğ. (1992), Ethics of Managing Interpersonal Conflict in Organizations, Journal of Business Ethics, Vol: 11, 412-439.
• ______, ______ ve diğ. (1999), An Empirical Study of Stages of Moral Development and Conflict Management Styles, The International Journal of Conflict Management, Vol: 10 (2), 147- 163.
• ROBBINS, Stephen P. (1974), Managing Organizational Conflict, Prentice Hall Inc, New Jersey.
• _________, ______ __. (2001), Organizational Behavior, Prentice Hall Inc, New Jersey.
• ROLLINSON, Derek ve diğ. (1998), Organizational Behavior and Analysis: An Integrated Approach, Longman, Addison Wasley.
• SANDOLE, Dennis ve KELMAN, Herbert. (1993), Conflict Resolution Theory and Practice Integration and Application, Manchester University Press, New York.
• STOCKWELL, Ross G. (1997), Effective Communication in Managing Conflict, CMA Magazine, 71, 6-7.
• STONER, James A.F. (1978), Management, Prentice Hall Inc, New Jersey.
• SZILAGY, Andrew D. ve WALLACE, Marc J. (1980), Organizational Behavior and Performance, Second Edition, Goodyear Publishing Company, California.
• ŞİMŞEK, Şerif. (1987), Örgütlerde Çatışma ve Yaratıcılığın Önemi, Atatürk Üniversitesi İİBF Araştır- ma Merkezi İşletme Dergisi, Cilt: 7, 1.
• TAKAN, Okan M. (1997), Örgütlerde Çatışma, Rol Çatışması, Stres Nedenleri ve Çözümleri-Bir Araş- tırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• TEKARSLAN, Erdal ve diğ. (2000), Davranışın Sosyal Psikolojisi, Dönence Basım, İstanbul.
• THOMAS, Kennerth W. ve RUBLE, Thomas L. (1977), Support a Two-Dimensional Model of Conflict Behavior, Organizational Behavior and Human Performance, Vol: 16, 143-155.
• TJOSVOLD, Dean. (1991), The Conflict-Positive Organization, Cameran Publishing, Massachusetts.
• TUĞLU, Ayhan. (1996), Örgütsel Çatışma ve Yönetimi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• TULUNAY, Nihal. (1990), Örgüt İçi Çatışmalar ve Çatışma Çözüm Yöntemleri İle İlgili Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• TÜRK DİL KURUMU. (1998), Türkçe Sözlük, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• TÜRKEL, Asuman U. (2000), Grup Dinamiği ve Çatışma Yönetimi, Türkmen Kitapevi, İstanbul.
• USAL, Alparslan ve KUŞLUVAN, Zeynep. (1997), Davranış Bilimleri, Barış Yayınları, İzmir.
• WALL, James P. ve CALLISTER, Ronda R. (1995), Conflict and Its Management, Journal of Management, Vol: 21 (3), 515-558.
• WARE, James P. ve BARNES, Louis. (1983), Managing Interpersonal Conflict, Managing Behavior In Organizations: Text Cases, Readings, Mc. Graw Hill Inc, 196-209.