TÜRK DÜNYASINDA ORTAK KONUŞMA DİLİ OLUŞTURULMASINDA ALFABE VE İMLA SORUNLARI

Yıl 2016, Sayı: 18, 213 - 220, 30.06.2016

Elçin Ali Oğlu İbrahimov İbrahimov

Öz

Türk dünyası toplulukları arasında ortak iletişim dilinin oluşturulması meselesi, son yıllarda üzerinde en çok durulan konulardandır. Küreselleşen dünyada politik, ekonomik ve medeni ilişkileri en üst düzeyde kurabilmeleri için Türk topluluklarının ortak bir konuşma diline olan ihtiyaçları her geçen gün artmaktadır. Ortak konuşma dilinin oluşturulması sürecinde alfabe ve imla ile ilgili problemlerin ortadan kaldırılması ise bu yolda atılacak adımların en önemlilerindendir. Türkler bugüne kadar Göktürk, Mani, Soğut, Uygur, Brahmi, Tibet, Süryani, İbrani, Grek, Arap, Kiril ve Lâtin yazı sistemlerinden istifade etmişlerdir. 1991 sonrası kurulan yeni cumhuriyetler, Türk kültüründe asırlardır var olan alfabe değiştirme pratiğine yabancı değillerdi. Çünkü bu yeni cumhuriyetlerdeki halklar, bir asır içinde üç kez alfabe değişikliği yaşamışlardı. Ortak iletişim dilinin oluşturulması noktasında ise Türkiye’nin merkez olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Hem en çok Türk nüfusun yaşadığı ülke olması, hem günümüzde Türkiye Türkçesi olarak adlandırılan lehçenin kesintisiz olarak yaklaşık 1000 yıldır Anadolu topraklarında devlet ve bilim dili olarak kullanılması yoluyla günümüze ulaşmış olması, hem de diğer Türk devletleriyle kurulmuş olan kültür, ticaret ve eğitim ilişkileri Türkiye’yi bu bakımdan öne çıkarmaktadır. Ayrıca, Türkiye’de kuralları net olarak belirlenmiş ve yerleşmiş bir alfabe kullanılıyor olması da üzerinde durulması gereken bir durumdur.

Anahtar Kelimeler

Türk halkları, ortak iletişim dili, Türk soylu, ortak Türkçe, alfabe

Kaynakça

• ANDAY, Melih Cevdet (1978), “Türk Abecesi”, Cumhuriyet Gazetesi, Tarih: 18.08.1978 (8 Ağustos 1978).
• BASKAKOV, N. A. (1960). Türk Dillerinin Tarihi-Tipolojik Sesbilimi, Moskova.
• BURAN, Ahmet – ALKAYA, Ercan (2011). Çağdaş Türk Yazı Dilleri – I, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• ERCİLASUN, Ahmet Bican (1992). “İsmail Gaspıralı’nın Fikirleri”, Türk Dünyası Üzerine İncelemeler, Ankara: Akçağ Yayınları.
• HACIYEV, Tofik (2013). Türkler İçin Ortak Konuşma Dili, Bakü: Tahsil Yayınları.