ALTAY VE TÜRK DİLLERİ ARASINDA KÖKEN İLİŞKİSİ: SIFAT-FİİL VE ZARF- FİİL EKLERİNİN TARİHÎ GELİŞİM SEYRİ

Yıl 2016, Sayı: 19, 1 - 10, 31.12.2016

Fatih Kirişçioğlu , Gulgayşa Sagidolda Lyazat Meirambekova

Öz

Аltay ailesine mensup Türk, Moğol, Tunguz Mançu ve Kore dillerindeki fiil kategorisinde bu dillerin her birinin biçimsel yapısının iç yasalarından dolayı meydana gelen özelliklerle birlikte Altay dillerinin tümünde ortaklıklar ve paralellikler bulunmaktadır. Оrtak ve paralel özellikler fiilin kökü ve gövdesi, eklenen çeşitli gramatikal şekillerde, çatı, zaman, kip, sıfat-fiil, zarf-fil gibi gramatikal kategorilerin eklerinde, fiil yapma eklerinde kendini göstermektedir. Böylesine derin etimolojik tahliller isteyen zor bir konu Türk, Moğol, Tunguz Mançu ve Kore dilleri arasında Genel Altay ortaklığının benzer olmayan yapısından kaynaklanmaktadır. Bu yönde yapılan araştırmalar öncelikle her büyük dil grubunun, örneğin, Türk, Moğol, Tunguz dillerinin kendi içindeki akrabalık ilişkileri ve dildeki alıntıların düzeyini belirlemeye; ikinci olarak Türk, Moğol, Tunguz Mançu ve Kore Japon dillerinin kendi aralarındaki ilişki ve etkileşim düzeyini açıklığa kavuşturmaya; üçüncü olarak Altay grubu dillerindeki fiilin bütün yapılarının ortak korpusunu oluşturmaya ve sonuçta fiil yapılarının Altay ortak dili sistemindeki işlevini canlandırmaya imkân sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Altay grubu dilleri, Proto Altay ortak dili, Altay ve Türk dillerinin soy ilişkisi, diller arası ilişki, fiil kategorisi, gramatikal tarihî modifikasyon

Kaynakça

• АVRORİN, V.A. (2000), Grammatika Mançuskogo Pismennogo Yazıka, St. Petersburg.
• BASKAKOV, N.A. (1984), Altayskaya Semya i Ee İzuçenie, Moskva
• BERTAGAYEV, Т.А. (1974), Vnutrennyaya Rekonstruktsiya i Etimologiya Slov v Altayskih Yazıkah // Problema Obşnosti Altayskih Yazıkov, Moskva.
• ERSOY, Feyzi (2012), Türk Moğol Dil İlişkisi ve Çuvaşça, Ankara.