GEDÂYÎ DÎVÂNI’NDA ŞAHSİYETLER

Yıl 2016, Sayı: 19, 123 - 157, 31.12.2016

Filiz Meltem Erdem Uçar

Öz

Dinî, tarihî, mitolojik ve folklorik temellere dayanan klasik Türk edebiyatı, beslendiği kaynaklar ve kendine özgü biçim ve muhtevasıyla binlerce yıllık edebî geleneğin mahsulünü oluşturur. Klasik Türk edebiyatının layıkıyla anlaşılabilmesi ve taşıdığı anlam derinliğine vâkıf olunabilmesi, bu edebiyatın yararlandığı kaynakların bilinmesiyle mümkündür. Klasik Türk edebiyatının yararlandığı kaynaklardan biri de dinî, tarihî, efsanevi ve mitolojik şahsiyetlerdir. Bu noktadan hareketle çalışmamızda XV. yüzyıl Orta Asya Türkçesinin önde gelen temsilcilerinden Gedâyî’nin Dîvân’ında geçen şahsiyetler incelenmiş; telmih ve teşbih unsuru olarak kullanılan bu şahsiyetlerle ilgili olaylar tespit edilerek şiirin anlam derinliğinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

r Gedâyî, Gedâyî Dîvânı, Çağatay Türkçesi, Şahsiyetler, Klasik Türk Edebiyatı

Kaynakça

• ECKMANN, Janos (1971), The Dîvân of Gadâ’î, Bloomington: Indiana University.
• ECKMANN, Janos (2003), “Küçük Çağatay Grameri”, Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar (Ed. O. F. Sertkaya), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 109-132.
• EFENDİOĞLU, Mehmet (2008), “Sahâbe”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 35, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 491-500.
• ERASLAN, Kemal (1986), “Çağatay Şiiri”, Türk Dili, Türk Şiiri Özel Sayısı II (Divan Şiiri) 415-417, 564-718.
• ERDEM UÇAR, Filiz Meltem (2015), Gedâyî Dîvânı İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım, Ankara: Gazi Kitabevi.