From Fealty to Oath… Those Who Undertake the Institutional Responsibility and Agent’s Taking Oat…

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 10, 15 - 61, 01.03.2012

B. Zakir Avşar

Öz

Anahtar Kelimeler

-

BİAT’TAN YEMİN’E… KAMUSAL SORUMLULUK ÜSTLENENLERİN VE TEMSİLCİLERİNİN AND İÇMESİ

Öz

Tarihin çok eski dönemlerinden beri bazı özellikli mesleklerin öğreniminde veya bu mesleklere başlamada veya kamusal görevler üstlenildiğinde –atanma, seçim- yemin/ and içilmesine gerek duyulmuştur. Günümüzde de pek çok toplumda/ ülkede özellikle seçimle gelinen görevlerde ve üst düzey kamusal sorumluluklarda yemin/and içme uygulamasına gidilmektedir. Yemin/ant bireyler arasında karşılıklı güvenin sağlanmasında olduğu kadar birey-yönetim kademeleri arasında da yasal/meşru zeminden ayrılınmayacağına dair güvence sağlayan bir iletişim enstrümanı olarak önem taşımaktadır. Ülkemizde de yemin/ant içme suretiyle başlanılan görevler bulunmaktadır. Cumhurbaşkanlığı, parlamenterlik, yargıçlık, devlet memurluğu gibi… Bu makalede yemin kavramı, tarihsel süreç içinde değişik toplumlarda ve meslek alanlarında yeminler ele alınmakta; ayrıca Osmanlı İmparatorluğu’ndan günümüze padişah/ Divan-ı Hümayun, cumhurbaşkanı/ parlamento ve kamu görevleri ile ilgili yeminler üzerinde durulmaktadır. Çalışmada, yeminlerin teokratik- dinsel karakterinin seküler-dünyevi bir formata dönüşümü tarihsel süreç ve metinler üzerinden aktarılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Yemin, ant içme, biat, kılıç kuşanma, padişah, cumhurbaşkanı Meclis-i Mebusan, TBMM, mebus, milletvekili

Kaynakça

• Abdürrahman Şeref Efendi; Sabah Gazetesi, «Biat ve taklid-i seyf merasimi», 28 inci «musahabe-i tarihiye» (17 zilkade 1336, No. 10334)
• Ana Britannica Ansiklopedisi, Ana Yayınları, İstanbul, 1994, C. 32.
• Ayvazoğlu, Beşir; Divanyolu- Bir Caddenin Hikâyesi, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2003.
• Cevdet Paşa, Tarihi Cevdet; C. 9. , İstanbul 1309. -Çağatay, Neşet; Başlangıçtan Abbasilere Kadar (Dini-İçtimai-İktisadi-Siyasi Açıdan) İslam Tarihi, TTK Yayını, Ankara, 1993.
• Çelik, Adil Giray; Savunma Mesleğinde Yemin, www. hukukrehberi. com. tr (Erişim tarihi: 22. 10. 2009).
• Ertop, Konur; Anadolu’ya tutkun bin Ozan Ressam: Bedri Rahmi Eyüboğlu, Bütün Dünya Dergisi, 2009/02.
• İba, Şeref; Anayasa ve Siyasal Kurumlar (100 Soruda) Turhan Kitabevi Yayını, Ankara, 2006.
• İğdemir, Uluğ; Sivas Kongresi Tutanakları- Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 1969.
• İnan, Abdülkadir; Eski Türklerde ve Folklorda Ant; AÜ DTCF Dergisi, Cilt: VI, Sayı:4, Ankara, 1948.
• İnan, Afet; Medeni Bilgiler ve Mustafa Kemal’in El Yazıları, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 2000.
• İnan, Afet; Medeni Bilgiler ve Mustafa Kemal’in El Yazıları, Atatürk Araştırma Merkezi
• Yayınları, Ankara, 2000. , s.255.
• Kili, Suna, A. Ş. Gözübüyük; Türk Anayasa Metinleri “Senedi İttifaktan Günümüze”, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 1985.
• Milliyet Gazetesi, 5 Şubat 2009.
• Mumcu, Alper; Hipokrat Yemini, http://www.mumcu. com/html/article. php?sid=322
• Öztuna, Yılmaz; Osmanlı Devleti Tarihi “Medeniyet Tarihi”, Kültür Bakanlığı Yayını, C. II. Ankara, 1998.
• Pakalın, M. Zeki; Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, MEB Yayını, İstanbul, 1983. C. 1.
• Polat, İbrahim Ethem; Haçlılalara Kılıç ve Kalem Çekenler, Vadi Yayınları; Ankara- 2007.
• Savcı, Bahri; “Türkiye’de Anayasa Hareketleri ve Şimdiki Anayasa”; Kanun-u Esasi’nin 100. Yılı Armağanı, A. Ü. SBF Yayını, Ankara, 1978.
• Server Feridun, Anayasalar ve Siyasal Belgeler, s. 1, İstanbul 1962.
• Şamil İslam Ansiklopedisi; http://www.sevde. de/islam_Ans/islam_ans. htm.
• TDK, Türkçe Sözlük, (9. Baskı), Ankara, 1998.
• TDV; İlmihal II, İslam ve Toplum; Türkiye Diyanet Vakfı Yayını, (8. Baskı), Ankara, 2005.
• Türk Hukuk Lügati, Türk Hukuk Kurumu-Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığı Yayını, (4. Baskı), Ankara 1998.
• Türkiye’de ve Yabancı Memleketlerde Seçim Mevzuatı, Başbakanlık Devlet Matbaası, Ankara, 1949.
• Türkkahraman, Mimar; Türkiye’de Siyasal Sosyalleşme ve Siyasal Sembolizm; Birey Yayıncılık, İstanbul, 2000.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Osmanlı Devletinin Saray Teşkilâtı.
• Ülker, Ali Ulvi; Kültür Diliyle Bozkır, aktaran: www.bozkır.org.tr.
• Ünsal, Artun; Siyaset ve Anayasa Mahkemesi, (Siyasal Sistem Teorisi Açısından Anayasa Mahkemesi), A. Ü. SBF Yayını, Ankara, 198.
• Yücekök, Ahmet; Siyaset Sosyolojisi Açısından Türkiye’de Parlamento’nun Evrimi, A. Ü. SBF Yayını, Ankara, 1983.
• www. kultur.gov.tr/TR/Yonlendir. aspx?F6E10F8892433CFFA79D6F5E6C1B43FF4607E66A6C64180A (Erişim tarihi: 22. 10. 2009).
• www. woiceofamerica. com. (Erişim tarihi: 22. 10. 2009).