Village Life in Ebubekir Hâzım Tepeyran’s Novel Küçük Paşa (Little Pasha)

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 13, 121 - 132, 01.09.2013

Necati Tonga

Öz

Ebubekir Hâzım Tepeyran (b.1864) was one of the most important authors and statesmen who were born and grown in Niğde. It is accepted that the distinguished literary work of him is a novel titled Küçük Paşa (Little Pasha). This novel was published in 1910 and in Turkish literature it was among the first novels about village life. In the novel the events take place in a village resided in Middle Anatolia. Many researchers claim that it is a village of Niğde. Tepeyran narrates some of his childhood memories related to Niğde in his book Hatıralar (Memoirs). In Küçük Paşa he manages to narrate the conditions of a middle Anatolian village and villagers’ misery in a realistic view. Through the novel the reader can find the features of the villagers’ dialect spoken in that region. Besides his childhood memoirs, Tepeyran benefited from his experiences in different places where he was a governing officer of the State. This article discusses and evaluates how the village life is narrated and presented in Küçük Paşa

Anahtar Kelimeler

Ebubekir Hâzım Tepeyran, Küçük Paşa, novel, village novel

Ebubekir Hâzım Tepeyran’ın Küçük Paşa Romanına Yansıyan Köy Hayatı

Öz

1864 yılında Niğde’de dünyaya gelen Ebubekir Hâzım Tepeyran, bu şehrin yetiştirdiği önemli yazar ve devlet adamlarından biridir. Tepeyran’ın en önemli eserinin, ‚Küçük Paşa‛ olduğu kabul edilmektedir. Yazarın 1910 yılında yayınladığı bu roman, edebiyat tarihimizde köy hayatını işleyen eserlerden biridir. ‚Küçük Paşa‛da olaylar, Orta Anadolu’nun bir köyünde geçer. Bu köyün bir Niğde köyü olduğu çeşitli araştırmacılar tarafından iddia edilmiştir. ‚Hatıralar‛ adlı eserinin bir bölümünde Niğde’ye dair çocukluk hatıralarını aktaran Tepeyran, ‚Küçük Paşa‛ romanında da Orta Anadolu’da bir köyün ve köylülerin panoramasını gerçekçi bir bakış açısıyla çizer. Eserde Orta Anadolu bölgesinin ağız özelliklerinin köylülerin diliyle yansıtıldığı görülmektedir. ‚Küçük Paşa‛da anlatılan köy hayatı, Tepeyran’ın idarî görevleri nedeniyle bulunduğu yerlerde edindiği izlenimlerle birlikte yazarın tecrübeleri ve hatıralarından beslenmiştir. Biz bu makalemizde ‚Küçük Paşa‛ romanında köy hayatının nasıl ele alıp işlendiğini değerlendirmeye çalışacağız

Anahtar Kelimeler

Ebubekir Hâzım Tepeyran, Küçük Paşa, roman, köy romanı

Kaynakça

• AKBAL, Oktay (2010), “Küçük Paşa’ya Dair<” (Küçük Paşa romanına önsöz), Tepeyran, Ebubekir Hazım, Küçük Paşa, İstanbul: İnkılâp Yayınları.
• ENGİNÜN, İnci (2006), Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyete(1839-1923), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• HAYBER, Abdülkadir (1988), Ebubekir Hâzım Tepeyran, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
• KAPLAN, Ramazan (1997), Cumhuriyet Dönemi Türk Romanında Köy, Ankara: Akçağ Yayınları
• KUDRET, Cevdet (2004), Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman, C.I, İstanbul: Dünya Yayınları.
• OKAY, Orhan (1990), “Türk Romanında Köy Mevzuunun Girişinde Unutulan Bir İsim: Ahmed Mithad Efendi”, Sanat ve Edebiyat Yazıları, İstanbul: Dergâh Yayınları
• OKAY, Orhan (2011), “Türk Romanında Köy Gerçeği ve Yaban”, Edebiyat ve Edebî Eser Üzerine, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• ÖZGÜL, M. Kayahan (1998), “İlk Köy Romanımız Türkmen Kızı (Mı?)”, Dursun Yıldırım Armağanı, Ankara: Feryal Matbaacılık.
• PAŞABEY-ZÂDE, Ömer Âli Bey (1997), Türkmen Kızı, (Haz: M. Kayahan ÖZGÜL), Balıkesir: Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı Yayınları.
• TEPEYRAN, Ebubekir Hâzım (1326/1910), Yeni Şeyler Birinci Cilt Küçük Paşa, İstanbul: Ahmet İhsan ve Şürekâsı Neşriyat.
• TEPEYRAN, Ebubekir Hâzım (1998), Hatıralar, (Haz: Faruk ILIKAN), İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret AŞ. Yayınları.
• TEPEYRAN, Ebubekir Hâzım (2011), Küçük Paşa, İstanbul: İnkılâp Yayınları. AĞ KAYNAKLARI
• http://www.tdk.gov.tr, Tarama Sözlüğü, (30.03.2012)
• http://www.tdk.gov.tr, Türkiye Ağızları Sözlüğü, (30.03.2012)
• SOYAK, Murat (2012), Niğdeli Küçük Paşa, http://www.defterk.com/yazar.asp?yaziID=1853 (18.03.2013).