Venesection: A Treatment Method and It's Use in Classical Turkish Poetry

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 14, 169 - 187, 01.03.2014

Ahmet Akdağ

Öz

Not only in such ancient civilizations as Egypt, Rome, China and Mesopotamia up until now, venesection has also had a vital place in İslamic tradition, especially with Muhammad the Prophet, practicing and advising it. Venesection has been a method of treatment practiced in traditional medicine by phsicians due to both the influence of the relevant hadiths of the Prophet and the positive results in the treatment of some diseases people suffered from. Employing various literary devices, classical poets, who were not indifferent to the social, political and cultural considerations of their time, made an aesthetic material of their poems why physicians practised venesection, the methods and instruments they used, and who else apart from physicians practiced venesection. This study deals with the way the classical poetry mentions venesection directly or indirectly and how and from pesrpective venesection is percieved by classical poets in their poems

Anahtar Kelimeler

venesection, cupping, treatment, classical Turkish poetry

Bir Tedavi Yöntemi Olarak "Kan Aldırmak" ve Klâsik Türk Şiirindeki Kullanımı

Öz

Mısır, Roma, Çin, Mezopotamya gibi eski uygarlıklardan beri çeşitli amaçlarla başvurulan kan aldırma, Hz. Peygamber'in bilhassa kendisinin uygulayıp teşvik etmesiyle İslamî gelenekte de önemli bir yer teşkil etmiştir. Kan aldırma, gerek Hz. Peygamber'in konuyla ilgili hadislerinin tesirinden gerekse halka ârız olan bazı hastalıkların tedavisindeki olumlu sonuçlarından dolayı geleneksel tıpta hekimlerce uygulanan bir tedavi usulü olmuştur. Yaşadıkları dönemlerin sosyal, siyasal ve kültürel hayatlarına kayıtsız kalmayan klâsik şairler, hekimlerin kan aldırmalarının sebepleri, yöntemleri, zamanları, kullandıkları araç gereçleri ve hekimler dışında kimlerin kan aldıkları gibi hususları çeşitli sanatlarla şiirlerinin estetik bir malzemesi hâline getirmişlerdir. Bu çalışmada, klâsik şiirde doğrudan ya da dolaylı olarak söz konusu edilen kan aldırmanın, tespit edilen beyitlerden hareketle klâsik şairler tarafından nasıl görüldüğü ve hangi bağlamlarla şiire konu edildiği irdelenmiştir

Anahtar Kelimeler

kan aldırmak, hacamat, tedavi, klâsik Türk şiiri

Kaynakça

• AKDEMIR, Ayşegül (2012), " 'Miskinlik' Dairesinde 'Devreden' Bir Derviş: Yunus Emre", Turkish Studies, Volume 7/3, 97-113.
• AKDOĞAN, Yaşar (t.y.), Ahmedî Dîvân, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1- 128334/h/ahmedidivaniyasarakdogan.pdf (23.09. 2013).
• AKKUŞ, Metin (1993), Nef'î Dîvânı, Ankara: Akçağ Yayınları.
• AKMAN, Eyüp (2009), "Necati Beğ Divanı'nda Deyimler ve 'Tebbeti Ters Okutmak' Deyimi Üzerine", I. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Sempozyumu,
• http://turkoloji.cu.edu.tr/ESKI%20TURK%20%20EDEBIYATI/eyup_akman_necati_beg_diva ni.pdf (13.09. 2013).
• AKYÜZ, Kenan vd. (1990), Fuzûlî Divanı, Ankara: Akçağ Yayınları. ARSLAN, Mehmet - AKSOYAK, İ. Hakkı (t.y.), Haşmet Külliyatı (Dîvân, Senedü'ş-şuara, Viladetname, İntisabü'l-müluk), http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-213630/h/girisvemetin.pdf (23.09.2013).
• ATIK GÜRBÜZ, İncinur (2012), "Divan Şiirinin Sevimli Yüzleri Osmanlı Şiirinde Berberler", Turkish Studies, Volume 7/3, 233-255.
• AYDEMIR, Yaşar (2009), Ravzî Divanı, Ankara, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1- 213618/h/metin.pdf (23.09.2013).
• BAŞPINAR, Fatih (t.y), Beyânî Dîvân (İnceleme-Metin), http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1- 275461/h/beyani-a.pdf (23.09.2013).
• BAYAR, Bilal (2010), Yâver Hayatı, Edebî Kişiliği ve Dîvânı, Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.