{-IcAk} ZARF-FİİL EKİ VE VARYANTLARI ÜZERİNE

Yıl 2017, Sayı: 21, 45 - 73, 31.12.2017

Erkan Salan

Öz

Zarf-fiil ekleri, Türkçenin tarihî ve çağdaş dönemlerinde oldukça sık kullanılan eklerindendir. Bu durum, Türkçeyi zarf-fiil ekleri bakımından zengin bir dil hâline getirmekle kalmamış aynı zamanda tekdüze cümle düzeninden kurtararak dilin esnek bir görünüme kavuşmasına da vesile olmuştur. Bu bakımdan adı geçen eklerin, Türkçe ve Türkçe araştırmaları için önemi göz ardı edilemez. Zarf-fiil ekleri üzerine çeşitli dil çalışmaları yapılmıştır. Ancak zengin kullanım özelliklerine sahip olan bu ekler, yeni araştırmaların yapılmasını zaruri kılmaktadır. Bu amaçla, özellikle Eski Anadolu Türkçesi döneminde oldukça işlek olan {-IcAk} zarf-fiil eki ile varyantları ele alınmıştır. Çalışmada, Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait eserlerde sık kullanılmış olan {-IcAk} zarf-fiil eki ve buna göre oldukça seyrek rastlanan ses değişimine uğramış (-ıcaġ/-ıcaḫ/-IçAk/-UcAk/- üçek) biçimleri ile {-IcAgIn (> -IçAgIn)}, {-IcAgAz (> -ıçaġaz/-IcAgIz/-UcAġAz)}, {-IcAgAzIn}, {-icegzin}, {-IncAk (> -UncAk/-ıncaġ/-ıncaḫ)}, {-incegin}, {-IncAgAz (> -incegüz/-uncaġaz)},
{aḫcaġaz} ve {-ıcaġġaz} biçimindeki genişlemiş varyantları yapı, işlev ve kullanım gerekçeleri bakımından değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eski Anadolu Türkçesi, {-IcAk} zarf-fiil eki, varyant

Kaynakça

• AKALIN, Şükrü Halûk (1987), Ebü’l-Hayr-ı Rûmî Saltuk-nâme I, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• AKALIN, Şükrü Halûk (1988), Ebü’l-Hayr-ı Rûmî Saltuk-nâme II, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• AKALIN, Şükrü Halûk (1990), Ebü’l-Hayr-ı Rûmî Saltuk-nâme III, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• AKALIN, Mehmet (1975), Ahmedî Cemşîd ü Hurşîd İnceleme-Metin, Ankara: Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• AKKUŞ, Muzaffer (1995), Kitab-ı Gunya, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• AKKUŞ, Muzaffer (2004), Elvân-ı Şirâzî’nin Gülşen-i Râz Tercümesi (İnceleme - Metin - İndeks - Tıpkıbasım), Niğde: Niğde Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• AKKUŞ, Muzaffer (2007), Kemal Ümmî Divânı (İnceleme - Metin - İndeks - Tıpkıbasım), Niğde: Niğde Belediyesi Yayını.
• ALTUN, Nesrin (1996), Erzurumlu Darīr’in Fütûhu’ş-Şâm Tercümesi Giriş - Metin - Açıklamalı Dizin, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• ARAÇ, Güllü (2010), Uzun Firdevsī ve Hakâyık-nâme’si (İnceleme - Metin - Sözlük), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• ARGUNŞAH, Mustafa (1999), Muhammed b. Mahmûd-ı Şirvânî Tuhfe-i Murâdî İnceleme-Metin-Dizin, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ARGUNŞAH, Mustafa (2011), “Türkçede Zarf-fiil Eklerinin Durum Ekleriyle Kalıplaşması”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/1, p. 55-68.
• ARGUNŞAH, Mustafa (2013), Çağatay Türkçesi, İstanbul: Kesit Yayınları.
• ATA, Aysu (2016), Çağatay Türkçesinin İlk Devresi Harezm - Altın Ordu Türkçesi, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınevi.
• AYAN, Hüseyin (1979), Şeyhoğlu Mustafa Ḫurşîd-nâme (Ḫurşîd ü Feraḥşâd) İnceleme-Metin-Sözlük-Konu Dizini, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• BANGUOĞLU, Tahsin (1938), Altosmanische Sprachstudien zu Süheyl-ü Nevbahar, Breslau: Druck der August Pries GmbH in Leipzig.
• BAYAT, Ali Haydar (2005), Abdülvehhâb bin Yûsuf ibn-i Ahmed el-Mârdânî Kitâbu’l-Müntehab fî’t- Tıb (823 / 1420) İnceleme - Metin - Dizin - Sadeleştirme - Tıpkıbasım, İstanbul: Merkezefendi Geleneksel Tıp Derneği Yayınları.
• BAYAT, Ali Haydar; OKUMUŞ, Necdet (2004), Muhammed bin Mahmûd Şirvânî Mürşid [Göz Hastalıkları], Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• BAYRAKTAR, Nesrin (2004), Türkçede Fiilimsiler, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• BİÇER, Bekir (2011), Firdevsî-i Rûmî Silahşornâme, Konya: Çizgi Kitabevi.
• BİLGİN, Azmi (1996), Nazmü’l-Hilâfiyyat Tercümesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• BİRİNCİ, Aziz (2012), Kırk Vezir Hikâyeleri (İnceleme-Metin-Sözlük), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• BOZ, Erdoğan (2009), Yusuf Hakîkî Baba Dîvânı, Ankara: Aksaray Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayını.
• BÜYÜKAKKAŞ, Ahmet (2016), Eski Anadolu Türkçesi Dönemine Ait Bir Mevlit Metni (İnceleme- Metin-Dizin-Tıpkı Basım), Konya: Kömen Yayınları.
• BÜYÜKKARCI, Fatma (1995), Firdevsī-i Ṭavīl and His Daʿvet-nāme Interpretation, Transcription, Index, Facsimile and Microfiche, Harvard University: The Department of Near Eastern Languages and Civilizations.
• CANPOLAT, Mustafa; ÖNLER, Zafer (2007), İshâk bin Murâd Edviye-i Müfrede, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• CEMİLOĞLU, İsmet (1994), 14. Yüzyıla Ait Bir Kısas-ı Enbiyâ Nüshası Üzerine Sentaks İncelemesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• CEYHAN, Âdem (1997), Bedr-i Dilşad’ın Murâd-nâmesi I-II, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• CİN, Ali (2011), Türk Edebiyatının İlk Yûsuf ve Züleyhâ Hikâyesi Ali’nin Kıssa-yı Yûsuf’u, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÇAĞATAY, Saadet (2008), “Eski Osmanlıca’da Fiil Müştakları (I-II-III)”, Prof. Dr. Saadet Çağatay’ın Yayınlanmış Tüm Makaleleri C. 1, (Haz. Aysu Ata), İstanbul: Ayaz Tahir İdil-Ural Vakfı Yayınları, s. 322-383.
• ÇATIKKAŞ, M. Atâ (2009), Firdevsî-i Rûmî Süleymannâme-i Kebîr, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÇATIKKAŞ, M. Atâ (2015), Firdevsî-i Rûmî Satranç-nâme-i Kebîr İnceleme-Metin-Dizin, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÇELEBİOĞLU, Âmil (1996), Muhammediye II, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• ÇETİN, Abdülbaki (2002), Ahmet Abdülcebbaroğlu Tuhfetü’l-Letâyif (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
• ÇETİN, İsmet (2008), Tursun Fakih Gazavât-ı Mukaffa, Ankara: Ertuğrul Gazi’yi Anma ve Söğüt Şenlikleri Vakfı Yayınları.
• ÇİÇEKLER, Ahmet Naim (2016), Sirâc bin Abdullah Mecma’i’l-Letâyif (İnceleme - Tenkitli Metin - Sözlük - Tıpkıbasım), İstanbul: Kesit Yayınları.
• DAŞDEMİR, Muharrem (2008), Muhammed b. Âşık Selmânü'l-Lazkî Keşfü'l-Me'ânî İnceleme-Tenkitli Metin-Dizin-Tıpkıbasım, Erzurum: Güneş Vakfı Yayınları.
• DEMİR, Necati (2004), Dânişmend-nâme, Ankara: Akçağ Yayınları.
• DEMİRCİ, Ümit Özgür; KORKMAZ, Şenol (2008), Şeyyâd Hamza Yūsuf u Zelīhā, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• DENY, Jean (2012), Türk Dil Bilgisi -Modern Türk Dil Bilgisi Çalışmalarının Kapsamlı İlk Örneği-, (Çev. Ali Ulvi Elöve), (Günümüz Türkçesine uyarlayan: Ahmet Benzer), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• DERDİYOK, İ. Çetin (1994), Cemālī Hayatı, Eserleri ve Dîvânı, Harvard University: The Department of Near Eastern Languages and Civilizations.
• DEVELİ, Hayati (1998), “Eski Türkiye Türkçesi Devresine Ait Manzum Bir Miracnâme”, İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C XXVIII, İstanbul, s. 81-228.
• DEVELİ, Hayati (1998a), “Ağız Özellikleri Taşıyan Bir Eski Türkiye Türkçesi Metni Fatiha Tefsiri”, İlmî Araştırmalar, S 6, İstanbul, s. 63-81.
• DEVELİ, Hayati (2008), “Eski Türkiye Türkçesi Ağızlarının Sınıflandırılması”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 3/3, p. 212-230.
• DİLÇİN, Cem (1991), Mesʿūd bin Aḥmed Süheyl ü Nev-bahār İnceleme-Metin-Sözlük, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
• DİREKÇİ, Bekir (2011), Hızır bin Yakub Cevâhirü’l-Meʿânî Giriş-Dil Özellikleri-Metin-Dizin, Konya: Palet Yayınları.
• DOĞAN, Enfel (2011), Şeyhoğlu Sadrüddin’in Kabus-nâme Tercümesi Metin-Sözlük-Dizin-Notlar- Tıpkıbasım, İstanbul: Mavi Yayıncılık.
• DOĞAN, Enfel (2016), Mustafa bin Muhammed Kur’ân’ın Kalbi 14. Yüzyıla Ait Bir Sûre-i Yâsîn Tefsiri, İstanbul: Büyüyenay Yayınları.
• DUMAN, Musa (1997), “İbrahim Bey'in Miʻrâc-nâmesi”, İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C XXVII, İstanbul, s. 169-238.
• DURAN, Ramazan (2016), Şeyhoğlu Sadrüddin Mustafa Kitâb-ı Düstûr-ı Şâhî Fî-hikâyet-i Pâdişâhî (İnceleme-Tenkitli Metin-Tıpkıbasım), İstanbul: Kesit Yayınları.
• ECKMANN, János (2003), Çağatayca El Kitabı, (Çev. Günay Karaağaç), Ankara: Akçağ Yayınları.
• EFENDİOĞLU, Süleyman (2007), Muhammed bin Hacı İvaz Cinânü’l-Cenân (İnceleme-Metin-Dizin), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
• ERASLAN, Kemal (1980), Eski Türkçe’de İsim-Fiiller, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• ERASLAN, Kemal (2004), “Tarihî Yazı Dillerinde -ġu/-gü, -ḳu/-kü İsim-fiil Eki, Yapısı, İşlevi, Kullanılışı ve Genişlemiş Şekilleri”, Zeynep Korkmaz Armağanı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 117-146.
• ERBAY, Erdoğan; TOZLU, Selahattin (2015), Şâdî Meddâh Maktel-i Hüseyn Kerbelâ Hadisesi, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayını.
• ERCİLASUN, Ahmet B.; KARAHAN, Leylâ; KİRİŞÇİOĞLU, M. Fatih (Redaksiyon) (2006), Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Grameri I -Fiil- Basit Çekim, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ERCİLASUN, Ahmet B. (2007), “Türk Dilinde Ek-Ses İlişkisi”, Makaleler Dil-Destan-Tarih-Edebiyat, (Haz. Ekrem Arıkoğlu), Ankara: Akçağ Yayınları, s. 340-346.
• ERDAĞI DOĞUER, Binnur (2013), Hekim Bereket Tuḥfe-i Mübārizī Metin-Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ERGİN, Muharrem (1998), Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Yayınları.
• ERGİN, Muharrem (2008), Dede Korkut Kitabı I, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ERGÜZEL, Mehdi (1999), Şirvanlı Mahmud Tarih-i İbn-i Kesîr Tercümesi (IV. Cilt, 2. Kısım) Dil Özellikleri-Metin-Sözlük-Dizin, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ERKAN, Mustafa (1979), Yüz Hadis ve Yüz Hikâye, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi, Türk Dili Kürsüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• ERKAN, Mustafa (1986), Sīretü’n-Nebī (Tercümetü’ż-Żarīr) İnceleme - Metin I, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• ERSOYLU, Halil (1989), Cem Sultan’ın Türkçe Divan’ı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• FLEMMING, Barbara (1974), Faḫrīs Ḫüsrev ü Šīrīn Eine Türkische Dichtung von 1367, Wiesbaden: Franz Steiner Verlag GmbH.
• GÜDER ÖZNAL, Nurcan (1997). Ḳaṣtamonulu Şāẕī Maḳtel-i Ḥüseyn (İnceleme, Metin, Sözlük, Adlar Dizini), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• GÜLDAŞ, Ayhan (1996), Hâlilname, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• GÜLENÇ, Halil (2010), Ferheng-nâme-i Sadî İnceleme-Metin, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa.
• GÜLMEZ, Mevlüt (2003), Fahrî’nin Hüsrev ü Şîrîn’i (2317-4683) Metin-Gramer- Sözlük, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• GÜLSEVİN, Gürer; BOZ, Erdoğan (2004), Eski Anadolu Türkçesi, Ankara: Gazi Kitabevi.
• GÜLSEVİN, Gürer (2007), Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• GÜMÜŞKILIÇ, Mehmet (2007), Tursun Fakîh Ġazavāt- Baḥr-ı ʻUmmān ve Ṣanduḳ (Cumhūr-nāme) (Giriş - Gramer İncelemesi - Metin - Sözlük - Tıpkı Basım), Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• GÜNER, Galip (2013), Kıpçak Türkçesi Grameri, Ankara: Kesit Yayınları.
• GÜZEL, Abdurrahman (1989), Kaygusuz Abdal Saraynâme, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• HACIEMİNOĞLU, Necmettin (1997), Harezm Türkçesi ve Grameri, Ankara: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• HÜNERLİ, Bülent (2012), Oğuz Grubu Türk Lehçelerinde Zarf-fiiller, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Edirne.
• İLHAN, Nadir (2009), Eşref b. Muhammed Hazā’inu’s-Sa’ādāt (İnceleme - Metin - Dizin - Sözlük), Malatya: Öz Serhat Yayıncılık.
• İNALCIK, Halil; OĞUZ, Mevlûd (1989), Gazavât-ı Sultân Murâd b. Mehemmed Hân İzladi ve Varna Savaşları (1443-1444) Üzerinde Anonim Gazavâtnâme, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• İNCE, Adnan (2000), Cem Sultan Cemşîd ü Hurşîd, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KARAHAN, Leylâ (1994), Erzurumlu Darîr Kıssa-i Yûsuf, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KARAHAN, Leylâ (2011), “Eski Anadolu Türkçesinin Kuruluşunda Yazı Dili - Ağız İlişkisi”, Türk Dili Üzerine İncelemeler, (Haz. Ekrem Arıkoğlu, Dilek Ergönenç Akbaba), Ankara: Akçağ Yayınları, s. 153-161.
• KARAHAN, Leylâ (2011), “Anadolu Ağızlarında Kullanılan Bazı Zarf-fiil Ekleri”, Türk Dili Üzerine İncelemeler, (Haz. Ekrem Arıkoğlu, Dilek Ergönenç Akbaba), Ankara: Akçağ Yayınları, s. 345-373.
• KARAHAN, Leylâ (2012), “Türkçede Bazı Ek ve Edatlarda “-n” Morfemi İle Ortaya Çıkan Varyantlaşma”, Türk Moğol Araştırmaları Prof. Dr. Tuncer Gülensoy Armağanı, (Ed. Bülent Gül), Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, s. 219-236.
• KARAMANLIOĞLU, Ali Fehmi (1994), Kıpçak Türkçesi Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KARASOY, Yakup (2009), Tutmacı, Eski Oğuz Türkçesiyle Yazılmış Bir Tıp Kitabı Tabiatnâme, Konya: Palet Yayınları.
• KARASOY, Yakup (2013), Sirâcü’l-Kulûb ♦ Gönüllerin Işığı ♦, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KARPUZ, Hacı Ömer (1991), Abdurrahîm Karahisârî’nin Vahdetnâme’si (Gramer İncelemesi-Metinİndeks), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
• KARTALLIOĞLU, Yavuz (2011), Klasik Osmanlı Türkçesinde Eklerin Ses Düzeni (16, 17 ve 18. Yüzyıllar), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KAVRUK, Hasan; ÇALDAK, Süleyman; YOLDAŞ, Kâzım (2000), El-ferec Ba’de’ş-Şidde (Karşılaştırmalı Metin) I, Malatya: Kubbealtı Yayıncılık.
• KAVRUK, Hasan; ÇALDAK, Süleyman; YOLDAŞ, Kâzım (2004), El-ferec Ba’de’ş-Şidde (Karşılaştırmalı Metin) II, Malatya: Özserhat Yayıncılık.
• KILICOĞLU, Vecihe (1954), “Gerundiumların Özellikleri ve ‘-iser’ Eki”, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, C 3, S 33, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 510-518.
• KORKMAZ, Zeynep (1973), Ṣadru’d-dīn Şeyhoğlu Marzubān-nāme Tercümesi İnceleme-Metin-Sözlük- Tıpkıbasım, Ankara: Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları.
• KORKMAZ, Zeynep (2003), Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KORKMAZ, Zeynep (1995), “Türkçede oḳ / ök Pekiştirme (İntensivum) Edatı Üzerine”, Türk Dili Üzerine Araştırmalar Birinci Cilt, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 98-109.
• KÖKTEKİN, Kâzım (1994), Süle Fakih’in Yusuf ve Zelihası (İnceleme-Metin-Dizin) C. I, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
• KÖKTEKİN, Kâzım (1999a), “Eski Anadolu Türkçesi İle Yazılmış Hatun Destanı ve Dili”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S 12, Erzurum, s. 1-29.
• KÖKTEKİN, Kâzım (1999b), “Ahmed-i Dâi’nin Câmasbnâme Tercümesi ve Dili”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S 13, Erzurum, s. 27-48.
• KÖKTEKİN, Kâzım (2001), “Kırşehirli İsa’nın Dâstân-ı İbrâhim’i ve Dili”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S 16, Erzurum, s. 13-26.
• KÖKTEKİN, Kâzım (2007), Yûsuf-ı Meddâh Varka ve Gülşah, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli (2006), Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• KÜÇÜK, Murat (2014), Eski Anadolu Türkçesi Dönemine Ait Satır Arası İlk Kur’an Tercümesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KÜÇÜK, Serhat (2014a), Kitâb-ı Güzîde Akâidü’l-İslâm, İstanbul: Kesit Yayınları.
• KÜLEKÇİ, Numan (2002), Tursun Fakîh Gazavat-ı Resulullah, İstanbul: Toker Yayınları.
• KÜLTÜRAL, Zuhal (2009), Hacı Mustafaoğlu Mecmaü’l-Envâr Tenkitli Metin - İnceleme, İstanbul: Simurg Yayıncılık.
• KÜLTÜRAL, Zuhal; KOÇ, Aylin (2012), Dürrü’l-Meknûn (Saklı İnciler) Giriş-Metin-Dizin-Tıpkıbasım, Konya: Palet Yayınları.
• MANSUROĞLU, Mecdut (1947), Anadolu Türkçesi (XIII. Asır) Dehhani ve Manzumeleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Mezunları Cemiyeti Yayını.
• MANSUROĞLU, Mecdut (1956), Ahmed Fakih Çarhname, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• MANSUROĞLU, Mecdut (1958), Sultan Veled’in Türkçe Manzumeleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• MAZIOĞLU, Hasibe (1974), Ahmed Fakih Kitābu Evsāfı Mesācidi’ş-Şerīfe, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• MERHAN Aziz (2016), “14. Yüzyıl Şairi Said Emre ve Şiirleri”, Türk Dilleri Araştırmaları, C 26, S 1, İstanbul, s. 67-121.
• NASKALİ GÜRSOY, Emine (1987), Sinan Paşa Tezkiretü’l-Evliyâ, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• NÉMETH, Gyula (2014), Folklorik ve Dinî Metinler Üzerinde Vidin Türkleri Ağız Araştırmaları, (Çev. Abdurrahman Güzel), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• OKUTAN, M. Yahya; KOÇER, Doğan; YILDIZ, Mecit (2004), 15. Yüzyıl Türkçe Tıp Kitabı Yâdigâr-ı İbn-i Şerîf, II. Cilt, İstanbul: Yerküre Kitaplığı.
• OLCAY, Selâhattin (1965), Ebu’l-Leys̠ Semerḳandî Teẕkiretü’l-Evliyā (Tercümesi) İnceleme - Metin - İndeks, Ankara: Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları.
• OLGUN, İbrahim; PARMAKSIZOĞLU, İsmet (2011), Firdevsî-i Rumî Kutb-nâme, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• ONAY, Talât (1946), Dastan-ı Ahmet Harami, İstanbul: İbrahim Horoz Basımevi.
• ÖNLER, Zafer (1990), Celâlüddin Hızır (Hacı Paşa) Müntehab-ı Şifâ I Giriş - Metin, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÖZÇELİK, Sadettin (2001), Kitâbü’l-Mühimmât, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• ÖZEK, Fatih (2015), Kitābu Feżā’ili’l-Mekke ve-l-Medīne ve’l-Kudüs İnceleme - Metin - Dizin - Tıpkıbasım, İstanbul: Kesit Yayınları.
• ÖZER, Osman (1995), Ahmedī Tervīḥü’l-Ervāḥ I / A Giriş-İnceleme-Metin, I / B Metin, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ.
• ÖZKAN, Abdurrahman (2009), Şirvanlı Mahmud Tarih-i İbn-i Kesîr Tercümesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÖZKAN, Mustafa (1993), Mahmûd bin Kâdî-i Manyâs Gülistan Tercümesi Giriş-İnceleme-Metin- Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÖZKAN, Mustafa (2000), Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, İstanbul: Filiz Kitabevi.
• ÖZKAN, Nevzat (1996), Gagavuz Türkçesi Grameri Giriş - Ses Bilgisi - Şekil Bilgisi - Cümle - Sözlük - Metin Örnekleri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÖZTÜRK, Necdet (2001), XV. Yüzyıl Tarihçilerinden Kemal Selâtîn-nâme (1299-1490), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• SAKİN, Orhan, OKUTAN, Yahya; KOÇER, Doğan; YILDIZ, Mecit (2003), 15. Yüzyıl Türkçe Tıp Kitabı Yâdigâr-ı İbn-i Şerîf, I. Cilt, İstanbul: Yerküre Kitaplığı.
• SALAN, Erkan (2015), “{-mAĠIn} Zarf-fiil Eki Üzerine”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S 54, Erzurum, s. 71-84.
• SALAN, Erkan (2017), “Eski Anadolu Türkçesinde Aruz Vezni ve Uyağın Zarf-fiil Eklerine Etkisi”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S 26, Denizli, s. 90-113.
• SARI, Mustafa (2016), Erzurumlu Darir Yüz Hadis Yüz Hikâye Türk Dilinde Art Zamanlı Değişmeler, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• SARIKAYA, Bekir (2010), Rükneddin Ahmed’in Acâibü’l-Mahlûkat Tercümesi (Giriş - Metin - Sözlük), Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• SEVİNÇLİ, Veysi (2007), Hatiboğlu Letâyifnâme (İnceleme - Metin - Sözlük - Tıpkıbasım), İstanbul: Töre Yayın Grubu.
• SOLMAZ, Ali Osman (2007), Tutmacı’nın Gül ü Hüsrev Adlı Eseri (İnceleme-Metin-Dizin), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
• ŞAHİN, Hatice (1993), Hatiboğlu Ferah-nâme (Dil Özellikleri-Metin-Söz Dizini), İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Malatya.
• ŞENER, Mümin (2010), Muhammed Hanefî Cengi: Metin-Muhteva-Tahlil, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• TABAKLAR, Özcan (2003), “Anadolu Sahasında Yazılmış Bir Sûre Tefsiri”, İlmî Araştırmalar, S 16, İstanbul, s. 97-116.
• TANYILDIZ, Ahmet (2005), Firdevsī-i Tavīl Münāzara-i Seyf ü Kalem (İnceleme-Metin-Sözlük), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Tarama Sözlüğü VII Ekler (2009), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TARLAN, Ali Nihat (2005), Ahmet Paşa Divanı, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• TAŞ, İbrahim (2008), Yusuf ve Zeliha, İstanbul: Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi.
• TAŞ, İbrahim (2015), Kıyamet Alametleri (Eski Anadolu Türkçesi), İstanbul: Ofis 2005 Yayınevi.
• TATCI Mustafa (2005a), Yûnus Emre Külliyâtı II Yûnus Emre Divânı Tenkitli Metin, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• TATCI Mustafa (2005b), Yûnus Emre Külliyâtı III Risâletü’n-Nushiyye Tenkitli Metin, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• TAVUKÇU, Orhan Kemal (2008), Halîlî and His Fürkat-nâme Introduction - Analysis - Critical text - Facsimile, Harvard University: Department of Near Eastern Languages and Civilization.
• TEKİN, Arslan (1998), Şirvanlı Mahmûd Tarih-i İbn-i Kesîr Tercümesi (4. Cilt, 1. Kısım) Dil Özellikleri-Metin-Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TEKİN, Şinasi (1974), “1343 Tarihli Bir Eski Anadolu Türkçesi Metni ve Türk Dili Tarihinde ‘Olġa-bolġa’ Sorunu”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1973-1974, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 59-157.
• TİKEN, Kâmil (2004), Eski Türkiye Türkçesinde Edatlar, Bağlaçlar, Ünlemler ve Zarf-fiiller, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TİMURTAŞ, Faruk K. (1971), Şeyhî’nin Harnâme’si, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• TOPALOĞLU, Ahmet (1976), Muhammed bin Hamza XV. Yüzyıl Başlarında Yapılmış «Satır-arası» Kur’an Tercümesi I (Giriş ve Metin), İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• TOPRAK, Funda (2005), Harezm Türkçesinde Fiil, Ankara.
• TOSKA, Zehra (1989), Türk Edebiyatında Kelile ve Dimne Çevirileri ve Kul Mesûd Çevirisi II (Edisyon Kritik), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• TÖREN, Hatice (2007), Eski Anadolu Türkçesi Dönemine Ait Amme Cüzü Tefsiri I Metin-İnceleme- Tıpkıbasım, İstanbul: Çantay Yayınları.
• TULUM, Mertol (1977), Tursun Bey Târîh-i Ebü’l-Feth, İstanbul: Baha Matbaası.
• TULUM, Mertol (2000), Tarihî Metin Çalışmalarında Usul Menâkıbu’l-Kudsiyye Üzerinde Bir Deneme, İstanbul: Deniz Kitabevi.
• TULUM, Mertol (2001), Tazarru’nâme, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• TUNCER, Hediye (1996), Türk Dilinde Zarf-fiiller, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Edirne.
• TÜRK, Vahit (2009), Hatiboğlu Bahrü’l-Hakâyık, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• UÇAR, Erdem (2012), “Eski Türkçe -gInçA Zarf Fiil Ekinin Kökeni Üzerine”, Gazi Türkiyat Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, S 11, Ankara, s. 47-52.
• UNAT, Faik Reşit; KÖYMEN, Mehmed A. (2014), Mehmed Neşri Kitâb-ı Cihan-nümâ Neşrî Tarihi III, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• USLUER, Fatih (2014), Âmiloğlu Arş-nâme Tercümesi, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayını.
• UYGUR, Ceyhun Vedat (2007), Kıvâmî Fetihnâme, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• UYĞUR, Sinan (2016), Hasan Halvetî’nin Sülûki’l-Âşıkîn’i Giriş - İnceleme - Metin - Dizin - Tıpkıbasım, Ankara: Altınordu Yayınları.
• UYSAL, İdris Nebi (2011), Karaman İli Ağızları ve Anadolu Ağızları Arasındaki Yeri, Karaman: Karaman Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayını.
• UZEL, İlter (1992), Şerefeddin Sabuncuoğlu Cerrāḥiyyetü’l-Ḫāniyye I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• UZUN, Adem (2013), Lutfullah b. Ebu Yusuf el-Halîmî Lügat-i Halîmî, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÜSTÜNOVA, Kerime (2003), Kutbe’d-dîn İznikî Mukaddime Giriş-İnceleme-Metin-Sözlük, Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayınları.
• YAVUZ, Kemâl (1991), Şeyhoğlu Kenzü’l-Küberâ ve Mehekkü’l-Ulemâ (İnceleme - Metin - İndeks), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
• YAVUZ, Kemâl (2000), Âşık Paşa Garib-nâme I/1, I/2, II/1, II/2, İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• YAVUZ, Kemal (2007a), Gülşehri’nin Mantıku’t-Tayr’ı (Gülşen-nâme) -Metin ve Günümüz Türkçesine Aktarma- I-II, Ankara: Kırşehir Valiliği Yayını.
• YAVUZ, Kemal (2007b), Muʻînî’nin Mesnevî-i Murâdiyye’si Mesnevi Tercüme ve Şerhi II. Cilt (Metin), Konya: Selçuk Üniversitesi Mevlâna Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• YAVUZ, Kemal; SARAÇ, M. A. Yekta (2014), Âşık Paşazâde Osmanoğullarının Tarihi Tevârîh-i Âl-i Osmân, İstanbul: Gökkubbe Yayınları.
• YAVUZ, Orhan (2006), Anadolu Türkçesiyle Yapılan En Eski Tezkiretü’l-Evliyâ Tercümesi ve Dil Özellikleri [İnceleme-Gramer-Metin], Konya: Tablet Kitabevi.
• YAVUZ, Orhan; GÜLMEZ, Mevlüt (2015), Manzum İlk Ashâb-ı Kehf Kıssası (İnceleme - Metin - Dizin - Tıpkıbasım), Konya: Palet Yayınları.
• YAVUZ, Serdar (2013), Cerrâh-nâme İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım, İstanbul: Kesit Yayınları.
• YAVUZARSLAN, Paşa (2002), Mūsā bin Ḥācı Ḥüseyin el-İznikī Münebbihü’r-Rākīdin (Uyurları Uyandurucu) Giriş - İnceleme - Tenkitli Metin I, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• YAYLAGÜL, Özen (2010), Ebvāb-ı Şifā Metin Dilbilimsel bir İnceleme, Ankara: KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Vakfı Yayını.
• YELTEN, Muhammet (1993), Şirvanlı Mahmud Kemâliyye (Giriş-İnceleme-Cümle Bilgisi-Metin- Sözlük), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• YELTEN, Muhammet (1998), Şirvanlı Mahmud Târih-i İbn-i Kesîr Tercümesi (Giriş-İnceleme-Metin- Sözlük), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• YELTEN, Muhammet (2009), Eski Anadolu Türkçesi ve Örnek Metinler, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını.
• YILDIZ, Osman (2008), Şeyyād Ḥamza Yūsuf u Zelīḫā (Destān-ı Yūsuf) Giriş - İnceleme - Metin - Dizinler, Ankara: Akçağ Yayınları.
• YILMAZ, Emine; DEMİR, Nurettin; KÜÇÜK, Murat (2013), Kısas-ı Enbiya, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• YÜCE, Nuri (1999), Gerundien im Türkischen: Eine morphologische und syntaktische Untersuchung, İstanbul: Simurg Yayınları.
• YÜKSEL, Sedit (1965), Mehmed Işk-nâme (İnceleme - Metin), Ankara: Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları.