Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Türkçe Ünlülerin İtki Etkilerinin Saptanmasına Yönelik Bir Düzenek Geliştirilmesi

Yıl 2020, Sayı: 27, 57 - 70, 15.12.2020

Öz

Ünlülerinin sesletimiyle oluşan hava akımının basınç etkisini görünür/ölçülebilir kılan yeni bir yöntem geliştirmek için planlanan çalışmamızda; bir erkek denek, ultrasonik soğuk buhar makinası ve yeşil lazer işaretleyici ile hazırlanan deney ortamında Çağdaş Türkiye Türkçesi (ÇTT)’nin sekiz ünlüsünü (a, e, ı, i o, ö, u, ü) üretmiş ve lazer ışının ssoğuk su buharı ortamındaki hareketi cep telefonuyla kaydedilip itilme mesafesi, süresi, gecikmesi ve hızı incelenmiştir. Sonuçlar ünlüler arasındaki farkların tutarlığını göstermiş; /a/ ve /i/ en az (<10cm), /u/ ve /ü/ ise en fazla (15cm<) itilme oluşturmuştur. İtilme mesafesi; sesletim süresi, Jitter, Shimmer ve Harmonik Gürültü Oranı (HNR) ile ilişkili olup tek açıklayıcı değişkeniolarak HNR bulunmuştur. Bulgularımız, literatüre uyumlu olarak, alt ve üst dudağın öne uzatılmasıyla üretilen yuvarlak ünlülerin daha fazla hava akımı yarattığını göstermektedir. Deney dizaynının geliştirilmesi ile hem ÇTT’nin solunum yolu hastalıklarında parçacık yayma derecesine yönelik çalışmalar yapılabilecek hem de konuşmanın parça
ve parçalarüstü özelliklerinin akustik tanımlanmasında yeni değişkenler elde edilmiş olacaktır.

Kaynakça

  • INOUYE S. SARS transmission: language and droplet production. Lancet. 2003;362 (9378):170.
  • INOUYE S, SUGIHARA Y. Measurement of Puff Strength during Speaking: Comparison of Japanese with English and Chinese Languages, Journal of the Phonetic Society of Japan, 2015;19:43-9.
  • ASADI S, WEXLER AS, CAPPA CD, et al. Aerosol emission and superemission during human speech increase with voice loudness. Sci Rep. 2019;9:1-10.
  • ASADI S, WEXLER AS, CAPPA CD, et al.Effect of voicing and articulation manner on aerosol particle emission during human speech. PloS One 15 2020b;e0227699.
  • GEOGHEGAN PH, LAFFRA AM., HOOGENDORP NK., et al. Experimental measurement of breath exit velocity and expirated bloodstain patterns produced under different exhalation mechanisms. Int J Leg Med. 2017;131(5):1193-201.
Toplam 5 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Güven Mengü

Yusuf Kemaloğlu Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 15 Aralık 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Sayı: 27

Kaynak Göster

APA Mengü, G., & Kemaloğlu, Y. (2020). Türkçe Ünlülerin İtki Etkilerinin Saptanmasına Yönelik Bir Düzenek Geliştirilmesi. Gazi Türkiyat(27), 57-70.

Açık Erişim Politikası