1538 VE 1557 YILLARINDA NİĞBOLU SANCAĞINDA KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN’A AİT HASLAR VE HASLARDAN ALINAN VERGİLER

Yıl 2020, Sayı: 27, 179 - 202, 15.12.2020

Senem Karagöz

Öz

Niğbolu’nun fethinin ardından askerî ve idari yapının tesis edilmesi ile birlikte tımar sisteminin oluşturulması ve buna bağlı olarak nüfus, ekonomik kaynakların tespiti ve işlerliğini kazanması Kanuni Sultan Süleyman zamanında neredeyse şekillenmiştir. Yerel nüfus ve onların sakin oldukları yerleşim birimlerinin yanı sıra bölge, fethin ardından Anadolu’dan yoğun bir göç almış ve yeni araziler dirlik sistemine dâhil edilmeye başlanmıştır. Çalışılan bölgede eski gayrimüslim yerleşim birimleri ve nüfusunun da bu sisteme dâhil edildiği hatta voynuk köylerin has köy statüsünde olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada öncelikle has statüsünde kaydedilen araziler, nüfus ve yapısı, ziraihayvancılık faaliyetleri ve bunlara bağlı olarak vergi kalemleri her dönem içerisinde değerlendirilmeye gidilmiş, sonrasında, iki dönem arasında yaşanan değişim ve gelişim ortaya konulmaya çalışılmıştır. Değerlendirilen iki dönem arasında has statülü araziler artarken nüfus ve buna bağlı olarak gelirlerin de arttığı izlenmiştir. Bu anlamda has arazilerin nüfusu çekmede önemli bir etken oldukları da görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Niğbolu, Kanuni Sultan Süleyman, tımar sistemi, has, vergi, ekonomi

Kaynakça

• ACUN, F. (2002), “Klasik Dönem Eyalet İdare Tarzı Olarak Tımar Sistemi Ve Uygulaması”, Türkler, C. IX, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 899-908.
• AKDAĞ, M. (1979), Türkiye’nin İktisadi Ve İctimai Tarihi- I 1243-1453, İstanbul: Tekin Yayınevi.
• AKDAĞ, M. (1990), Türkiye’nin İktisadi Ve İçtimai Tarihi II Ankara: TTK Yayınları.
• ANONİM (1989), Gazavât-I Sultân Murâd B. Mehemmed Hân (İzladi Ve Varna Savaşları (1443-1444) Üzerinde Anonim Gazavâtnâme, Haz. Halil İnalcık, Mevlüd Oğuz, Ankara: TTK Basımevi.