Öz
Millî basının bir milletin fikir dünyasının oluşumu için ne derece önemli olduğu herkesçe malumdur. 1905 Rusya Devrimi’nden sonra doğan ve Çar hükümetinin tüm baskılarına rağmen
yavaş yavaş, 1917 Şubat Devrimi’nin ilk aylarında oldukça gelişen Türkistan millî basını o dönem sayıca az olmakla beraber, genel Türkistan halkının kaygı ve düşüncelerine tercümandı ve Türkistan halkı tarafından benimsenmekte idi. Fakat Rusya Bolşevikleri Türkistan’ı kendi hâkimiyetleri altına alır almaz bu millî basını ortadan kaldırdılar ve kendi amaçlarına uygun Bolşevik basınını getirdiler. Türkistanlı aydınlar ise basın-yayın aracılığı ile davalarını; Türkistan’ın bağımsızlık hareketini anlatma yolunu tercih ettiler. Bu amaçla çıkardıkları İl Bayrağı (8 Eylül 1917 – 20 Şubat 1918) gazetesi, Türkistan Muhtariyet Hükümeti’nin neşr efkârı olarak 20 sayı çıkarıldı. Bu çalışmada, 1917 yılındaki Türkistan hadiselerinde merkez rolü oynayan, Türkistan bağımsızlık hareketinin ilk adımı olan Hokand Muhtariyeti’nin resmî neşriyatı İl Bayrağı gazetesinin orijinal nüshaları üzerinden, gazetenin hem Türkistan millî mücadele tarihi hem de Türkistan basın tarihi üzerindeki yeri ve önemi değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
1917 Şubat ve Ekim İhtilalleri Türkistan Türkistan Bağımsızlık Hareketi Türkistan Millî Basını İl Bayrağı
Kaynakça
- Abdullah Bik (1918), “Anglayandurgan Vakit!” Taşkent: Alisher Navoiy Nomidagi O’zbekistan Millîy Kutubxonasi Arşivi, İl Bayrağı, (18): 1.
- Çağatay, “Türkistan Sovyet Matbuatıga Bir Karaş”, Yaş Türkistan 1932, Paris, (3) 27: 20-24.
- Çokayoğlu, Mustafa (1936), “1917 nçi Yıl Hatıra Parçaları VIII. (Yaş 76-79, 82-84 nçi sanlarda)”, Yaş Türkistan, Paris 1936, (7) 85: 4-23.
- Çokayoğlu, Mustafa (1930), “Bolşevikler Tarihni Kanday Yazadırlar?”, Yaş Türkistan, Paris, (1) 3-4: 31-33.
- Kerenski, Alexandr Fedorovich (1967), Kerenski ve Rus İhtilali, (Çev. Rasih Güran), İstanbul: Ağaoğlu Yayınevi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Sayı: 29 |
- Makale Dosyaları
Açık Erişim Politikası