KLASİK TÜRK ŞİİRİNİN BATIYA BAKAN YÜZÜ: İNGİLİZCE YAZILMIŞ TÜRK ŞİİRİ ANTOLOJİLERİNDE KLASİK ŞİİR ÖRNEKLERİ

Yıl 2021, Sayı: 28, 59 - 73, 30.06.2021

Özlem Batğı Akman

Öz

Antolojiler genellikle aynı türden eserlerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş kaynaklardır. Klasik Türk Edebiyatı sahası içerisinde seçme şiirler “toplanıp biriktirilmiş” anlamına gelen ve
mecmua adı verilen defterlerde toplanmıştır. Bu türdeki eserlerin edebiyatımızdaki bilinen ilk örneği Ömer Bin Mezid’in Mecmuatü’n-Nezâir isimli eseridir. Mecmua geleneği Câmi‘ü’n-Nezâ’ir, Mecma‘u’n-Nezâir ve Pervâne Bey Mecmûası gibi örneklerle devam etmiştir. 19. yüzyıla kadar devam eden gelenek yerini antolojilere bırakmıştır. Antolojilerin gelişimi 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra hız kazanmış, bu türde birçok eser meydana getirilmiştir. Türk edebiyatı mahsullerini içeren sadece Türkçe değil, İngilizce, Fransızca ve Almanca gibi dillerde de antolojiler derlenmiştir. İngilizce yazılan ve kapsamlı bir şiir tarihi olsa da bir yönüyle antoloji özelliği taşıyan Gibb’in A History of Ottoman Poetry’si çalışmamıza kaynaklık etmiştir. Çalışmada, İngilizce derlenen Türk şiiri antolojileri tespit edilmiş, bunların tertip hususiyetleri ele alınmıştır. Antolojiler, içerdikleri şairler, şiirler ve şiirlerin çevirileri bakımından değerlendirilerek karşılaştırmalı bir çalışma yapılmıştır. Şiir seçimlerinin araştırmacılar tarafından hangi kıstaslara göre yapıldığı irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Antoloji, Mecmua, Osmanlı Şiiri, E.J.W. Gibb, Kemal Sılay, Mevlüt Ceylan, Walter G. Andrews

Kaynakça

• AKKUŞ, Metin (2018), Nef'î Divanı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/57741,nefi-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi:24.03.2021].
• AKYÜZ, Kenan (1990), Fuzûlî Divanı, Ankara: Akçağ Yay.
• ARSLAN, Mehmet (2018), Mihrî Hâtun Divanı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
• Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-208575/mihrihatun-divani.html [Erişim Tarihi:28.03.2021].
• CEYLAN, Mevlüt (1996), 101 Poems By 101 Poets - An Anthology of Turkish Poetry, İstanbul:
• Metropolitan Municipality of İstanbul Head of the Department for Cultural Affairs No:24.
• GIBB, E.J. Wilkinson (1900), A History of Ottoman Poetry Volume I, London.
• GIBB, E.J. Wilkinson (1902), A History of Ottoman Poetry Volume II (edited by Edward G. Browne, M.A., M.B.), London.
• GIBB, E.J. Wilkinson (1904), A History of Ottoman Poetry Volume III (edited by Edward G. Browne, M.A., M.B.), London.
• GIBB, E.J. Wilkinson (1905), A History of Ottoman Poetry Volume IV (edited by Edward G. Browne, M.A., M.B.), London.
• GIBB, E.J. Wilkinson (1907), A History of Ottoman Poetry Volume V (edited by Edward G. Browne, M.A., M.B.), London.
• GIBB, E.J. Wilkinson (1909), A History of Ottoman Poetry Volume VI Containing the Turkish Originals (edited by Edward G. Browne, M.A., M.B.), London.
• GIBB, E.J. Wilkinson (1999), Osmanlı Şiir Tarihi I-II (çev. Ali Çavuşoğlu), Ankara: Akçağ Yayınları.
• GÜR, N (2018), "J.W.Redhouse ve E.J.W.Gibb'in Entelektüel Paylaşımları ve Osmanlı Kültürünü Anlama Çabaları", Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi Güz (29), s.103-124.
• KÜÇÜK, Sabahattin (2019), Bâkî Divanı, Ankara: TDK Yayınları.
• MENGİ, Mine (2000), “Yüzyıllık Bir Batı Kaynağı: Gibb’in Osmanlı Şiir Tarihi”, Journal of Turkish Studies Agâh sırrı Levend Özel Sayısı vol 24, s.209-227.
• OKÇU, Naci, Şeyh Gâlib Divanı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-78404/seyh-galib-divani.html [Erişim Tarihi: 28.03.2021].
• PÜSKÜLLÜOĞLU, Ali (2001), Türkçedeki Yabancı Sözcükler Sözlüğü, Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• SILAY, Kemal (1996), An Anthology of Turkish Literature, Indiana: Indiana University Turkish Studies&Turkish Ministry of Culture Joint Series XV.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri Web Sayfası, https://sozluk.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 28.03.2021].
• WALTER G.Andrews, Najaat Black ve Mehmet Kalpaklı (2006), Ottoman Lyric Poetry, Seattle: University of Washington Press.