TÜRKİYE TÜRKÇESİNDEKİ ÇOKLU ADLARIN ANTROPONİMİK (KİŞİADBİLİMCİL) AÇIDAN GÜNCEL GÖRÜNÜMÜ (ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2019, Sayı: 25, 11 - 43, 31.12.2019

Serkan Şen , Hanife Alkan Ataman

Öz

Kişilere ad verme, hemen her toplumda önem atfedilen bir meseledir. Türkiye’de son yıllarda, toplumun her kesiminde çocuklara çift ad, az örneği olmakla birlikte üçlü ad verme eğilimi
gözlenmektedir. Bu çalışma kapsamında, “çoklu ad” olarak ifade edilen kişi adları değerlendirilmiştir. Çoklu ad verme eğiliminin bilinen nedenleri dışında, ortaya çıkan diğer gerekçelerini çoklu ad verme eğilimleri ışığında belirlemek hedeflenmiştir. Veri tabanı olarak Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nin değişik fakültelerinde, yüksekokullarında eğitim alan öğrencilerine anket uygulanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 20.0 Paket Programı’ndan yararlanılmıştır. Araştırmada kız ve erkek öğrencilerin sayısı neredeyse birbirine yakın olduğundan çoklu ad koyma yönündeki eğilimin her iki cinsiyete sahip çocuklarda eşit olduğu görülmüştür. Çalışmadan, geçmişte örnekleri görülen geleneksel çoklu ad verme eğiliminin günümüzde daha ziyade farklı ve ayrıcalıklı olma isteği doğrultusunda özgün adlar vermek suretiyle arttığı ortaya çıkmıştır. Çıkarılan en önemli sonuç, öğrencilerin çoğunluğunun çoklu ad taşımaktan duydukları memnuniyeti ve ileride de kendi çocuklarına çoklu ad verme yönünde tercihte bulunacaklarını belirtmiş olmalarıdır.

Anahtar Kelimeler

Adbilim, Antroponomi, Ad verme, Çift ad, Çoklu ad

Kaynakça

• ACIPAYAMLI, Orhan (1992), “Türk Kültüründe “Ad Koyma Folkloru”nun Morfolojik ve Fonksiyonel Yönlerden İncelenmesi”, IV. Milletler Arası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildiri Kitabı, Ankara: Ofset Repromat Matbaası, 1-15.
• AKSAN, Doğan (1995), Her Yönüyle Dil, Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• BAŞGÖZ, İlhan (1976), “İnsan Adları ve Toplum”, Türk Dili, 33/294, 164-170.
• EMECAN, Neşe (1998), “Türk Kişi Adlarının Değişen Sesi”, Doğan Aksan Armağanı, Ankara: DTCF Yayınları, 366, 37-51.
• ERGİN, Muharrem (2009), Dede Korkut Kitabı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• GÖNÜLLÜ, Ali Rıza (1988), “Türk Destanlarında Ad Verme Âdeti”, Türk Yurdu, 20, 49-50.
• KAPTAN, Saim (1998), Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri, 11. Baskı, Ankara: Bilim Yayınları.
• KARASAR, Niyazi (2005), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• ÖGEL, Bahaeddin (2014), Türk Mitolojisi, 2 C., Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• ÖLMEZ, Mehmet (2000), “Dil Devrimi Sonrası Ad ve Soyadlarımız”, Türkiye Bilimler Akademisi Dergisi (TÜBA), 24/11, 107-117.
• ÖRNEK, Sedat Veyis (2000), Türk Halk Bilimi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• SAKAOĞLU, Saim (2001), Türk Ad Bilimi I Giriş, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ŞAHİN, İbrahim (2015), Adbilim, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (1988), “Ad Koyma”, 1. C., İslam Araştırmaları Merkezi, 332-333.
• ÜLKÜTAŞIR, M. Şakir (1976), "Türkiye Türklerinde Ad Verme ile İlgili Gelenek ve İnançlar", Uluslararası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, IV, Ankara, 369-384.